فلج بل ، آسیب شناسی است که در نتیجه التهاب عصب صورت که مسئول عضلات نیمی از صورت است ، ایجاد می شود. در این مورد، حساسیت کاهش می یابد، ضعف عضلانی ایجاد می شود و حرکات ماهیچه ها دشوار است، عدم تقارن صورت مشخص می شود، مشکلات با اندام های بینایی شروع می شود. وقوع فلج بل ممکن است با هیپوترمی طولانی مدت، ویروس ها، نئوپلاسم ها یا فرآیندهای التهابی همراه باشد. این بیماری نیاز به درمان و توانبخشی دارد، در غیر این صورت ممکن است عدم تقارن مداوم و فلج کامل ایجاد شود.
علل بیماری فلج بل
نوریت صورت در پس زمینه آسیب های سر و هیپوترمی ایجاد می شود. همچنین علت آسیب شناسی عبارتند از:
– عفونت؛
– اوتیت مدیا
– تبخال
– پاروتیت؛
– نقض گردش خون مغز؛
– سکته مغزی ایسکمیک یا هموراژیک قبلی ؛
– بیماری های عفونی مغز؛
– نئوپلاسم های خوش خیم یا بدخیم.
فلج بل می تواند در نتیجه یک عفونت ویروسی مانند تبخال، آبله مرغان، مونونوکلئوز و سیتومگالوویروس ظاهر شود. استعداد ارثی نیز امکان پذیر است.
علائم فلج بل
عصب صورت به ماهیچه های رکابی گوش متصل است و وظایف مختلفی مانند لبخند زدن، باز و بسته کردن پلک، اشک ریزش و ترشح بزاق را بر عهده دارد:. با التهاب و آسیب به عصب صورت، تظاهرات زیر ممکن است ایجاد شود:
– فلج یا فلج یک طرف صورت
– مشکل در بستن یک چشم
– تحریک غشای مخاطی چشم به دلیل عدم پلک زدن
– کجی یک طرف صورت، گوشه دهان
– آبریزش در یک طرف دهان
– دشوار شدن حالات چهره
– تغییر در حس چشایی
– افزایش حساسیت صوتی یک گوش
– سردرد
– درد در یک گوشکه این درددر فلج بل به تدریج افزایش می یابد. در ابتدا بیمار درد پشت گوش را تجربه می کند، پس از دو یا سه روز عدم تقارن رخ می دهد: یک گوشه دهان به پایین می افتد، صورت به یک طرف کج می شود و چین نازولبیال صاف می شود. همراه با این تظاهرات، ضعف عضلات صورت نیز ایجاد می شود. کنترل حالات صورت برای شخص دشوار است، اخم کردن، چروک کردن پیشانی، لبخند زدن غیرممکن است، شاید از بین رفتن چشایی، افزایش اشک ریزش یا برعکس، سوزش و خشکی چشم ایجاد شود . بسته به محل ضایعه، علائم اضافی مانند ضعف عضلانی ، توسعه استرابیسم؛ اختلال شنوایی ممکن است رخ دهد.
فلج بل به دو دسته تقسیم می شود:
- اولیه. در پس زمینه سرماخوردگی رخ می دهد. این در نتیجه هیپوترمی شدید است که در آن پوست قرمز می شود و حساسیت خود را از دست می دهد. در این مرحله، عروق دچار تغییرات پاتولوژیک می شوند. اسپاسم آنها منجر به تشکیل ادم بافتی می شود که به سوء تغذیه و فلج کمک می کند.
- ثانویه. این نتیجه مسمومیت بدن، بیماری های التهابی گذشته، عفونت ها، نئوپلاسم ها است که می تواند به دلیل ویروس تبخال، اوتیت میانی، تروما، سکته مغزی رخ دهد.
گروه های در معرض خطر
نتایج مطالعات احتمال بالای فلج بل را در بیماران مبتلا به میگرن و همچنین در زنان در حال زایمان تایید می کند. علاوه بر این، ابتلا به این بیماری در افراد زیر نیز بالا است:
– بیماران مبتلا به دیابت
– زنان در حال زایمان در هفته اول پس از زایمان
– زنان باردار (سه ماهه آخر)
– افراد مبتلا به بیماری های دستگاه تنفسی فوقانی
زنان و مردان به یک اندازه مستعد ابتلا به این بیماری هستند.
تشخیص بیماری فلج بل
فلج بل دارای ویژگی های مشخصی است که تشخیص بیماری را بر اساس نتایج ارزیابی بصری و سابقه بیمار ، ممکن می سازد. معاینه اضافی برای نئوپلاسم های مشکوک، آنسفالیت، آبسه، سکته مغزی، بیماری لایم و در موارد پیچیده دیگر مورد نیاز است. – برای تعیین علت، می توان تشخیص سخت افزاری مانند الکترومیوگرافی را تجویز نمود . این مطالعه با اتصال الکترودها انجام می شود. پاسخ به تحریک عضلانی و عصبی آزمایش می شود. این معاینه به پزشک این امکان را می دهد تا محل و میزان آسیب عصبی را تعیین کند.
– ام آر آی و سی تی. انجام این روش ها برای تعیین سایر بیماری هایی که باعث التهاب عصبی می شوند مانند تومورها، جراحات، عفونت های باکتریایی ضروری است.
درمان فلج بل
برای درمان نوریت صورت، هیچ داروی جداگانه ای وجود ندارد. درمان با هدف تسکین علائم، کاهش وضعیت بیمار انجام می شود. برای این منظور از قطره برای جلوگیری از خشک شدن چشم استفاده می شود. در صورت طولانی شدن مدت بیماری ، ممکن است نیاز به تارسورافی (اصلاح شقاق کف دست) باشد.
بطور معمول برای بازگرداندن کار عصب، روش های فیزیوتراپی تجویز می شود که شامل گالوانیزه، ماساژ ناحیه گردن، الکتروفورز و مصرف گلوکوکورتیکواستروئیدها برای سرکوب فرآیندهای خودایمنی و التهابی است. استفاده از چنین داروهایی در دو روز اول پس از شروع فلج موثر است.
عوارض فلج بل
شایان ذکر است که اکثر بیماران به طور کامل از فلج بل بهبود می یابند. با این حال، خطر عوارض هنوز وجود دارد.
– عوارض شامل تغییر جهت رشته های عصبی عصب دارای ساختار فیبری است، قرار دادن نادرست فیبرها می تواند باعث انقباض غیرارادی عضلات شود. بنابراین، اگر فردی بخواهد لبخند بزند، می تواند ناگهان چشمان خود را ببندد.
– آئوزیا پس از ابتلا به فلج بل، از دست دادن چشایی طولانی مدت ممکن است.
– رفلکس چشایی این وضعیت به عنوان سندرم اشک تمساح نیز شناخته می شود. دراین صورت چشمان شخص شروع به آبریزش شدید می کند. زخم قرنیه در اثر بسته شدن ناقص پلک ها ایجاد شده و لایه محافظ چشم آسیب می بیند. این به خشک شدن قرنیه کمک می کند. عواقب شدید نیز ناشی از کاهش تولید اشک است. در نتیجه زخم قرنیه، خطر اختلال بینایی قابل توجهی وجود دارد.