پولیپ رحم چیست؟ روش های تشخیص و درمان

پولیپ رحم، نئوپلاسم های گلابی شکل هستند که در نتیجه رشد بافت غشای مخاطی داخلی اندام ایجاد می شوند. این بیماری در بین زنان در هر سنی شایع است. این مشکل می تواند بدون علامت باشد و اغلب به یک یافته تصادفی در طول غربالگری سونوگرافی تبدیل می شود. پولیپ ها می توانند بدخیم شده و باعث ناباروری، خونریزی، همراه با کم خونی شوند، بنابراین تشخیص به موقع آنها بسیار مهم است. درمان شامل برداشتن کامل توده با جراحی و به دنبال آن درمان دارویی است.

علل ایجاد پولیپ رحم چیست؟

پولیپ ها در رحم به دلیل هیپرپلازی آندومتر ایجاد می شوند و بیماری های وابسته به هورمون هستند. فرآیند پاتولوژیک بر اساس استروژن بیش از حد در بدن و اختلالات در اندام های تولید مثل به دلیل ضربه یا التهاب است.

عوامل زیر در ایجاد پولیپ رحم نقش دارند:

– بیماری های تخمدان : نئوپلاسم های تولید کننده استروژن، بیماری پلی کیستیک، کاهش دفعات یا عدم وجود تخمک گذاری.
– عفونت مزمن مداوم در اندام های تولید مثل
– آسیب به اندومتر به دلیل سقط جنین، کورتاژ تشخیصی و استفاده از داروهای ضد بارداری داخل رحمی
– آدنومیوز
– سقط جنین و زایمان با جدا شدن ناقص جفت
– فرسایش مزمن دهانه رحم
– بیماری های سیستم غدد درون ریز مانند مشکلات تیروئید، پانکراس یا غدد فوق کلیوی
– اضافه وزن بدن
– بیماری های کبد و اندام های ترشح صفرا
– وضعیت های نقص ایمنی
– شرایط محیطی نامطلوب
– قاعدگی زودرس یا یائسگی دیررس
در میان دلایل تشکیل پولیپ رحم، همچنین شایان ذکر است که استعداد ارثی برای این بیماری وجود دارد.

طبقه بندی بیماری

بسته به محلی سازی فرآیند پاتولوژیک، پولیپ های بدن اندام و دهانه رحم جدا می شوند. همچنین طبقه بندی بر اساس ساختار بافت شناسی نئوپلاسم ها وجود دارد که براساس آن پولیپ ها از انواع زیر هستند:
– غده ای
– فیبری (با غلبه بافت همبند)
– فیبری غده ای
– آدنوماتوز (ساختار بافت شناسی تحت سلطه بافت غده ای تغییر یافته است که مستعد رشد است).
پولیپ های دهانه رحم که در کانال دهانه رحم قرار دارند، غده ای هستند که با یک اپیتلیوم استوانه ای تک ردیفی پوشیده شده و اپیدرمی با اپیتلیوم چینه ای متاپلاستیک هستند. به طور جداگانه، پولیپ های جفتی متمایز می شوند که از قطعات جفتی که پس از سقط جنین پیچیده، زایمان، سقط خود به خود یا حاملگی از دست رفته به طور کامل برداشته نشده است، تشکیل می شوند.

علائم

تظاهرات بیماری متفاوت است و به سن زن، قطر و محل نئوپلاسم بستگی دارد. در مورد پولیپ رحم، علائم زیر ممکن است وجود داشته باشد:
– قاعدگی زیاد
– افزایش زمان چرخه
– خونریزی یا لکه بینی بین قاعدگی
– ترشح ضعیف در آستانه چرخه
– لکه بینی طولانی مدت در پایان قاعدگی
– درد و گرفتگی در قسمت تحتانی شکم
– افزایش دمای بدن در صورت عفونت
– نقض چرخه قاعدگی
– مشکلات حاملگی، سقط جنین.
با تشکیلات کوچک، علائم بیماری ممکن است وجود نداشته باشد. در دوران پس از یائسگی، بیماران نگران ترشحات کم یا خونی از اندام تناسلی برای مدت کوتاهی هستند.
پولیپ جفت رحم با خونریزی طولانی مدت و شدید همراه است، در آینده، فرآیند پاتولوژیک در آندومتر منجر به عفونت اندام و ناباروری می شود. علائم مشخصه پولیپ کانال دهانه رحم، بروز ناراحتی و درد در هنگام رابطه جنسی، لکه‌های خونی در حین و بعد از مقاربت است.

تشخیص پولیپ رحم 

تشخیص پولیپ رحم توسط متخصص زنان انجام می شود . در گفتگو با بیمار، ماهیت شکایات، وجود بیماری هایپرپلاستیک اندام تناسلی در بستگان نزدیک، برنامه های زن برای بچه دار شدن را روشن می کند و همچنین در مورد بیماری های قبلی، زایمان و سقط جنین، خاطره ای جمع آوری می کند. پس از آن، معاینه زنان انجام می شود، از جمله:
– معاینه بصری اندام های تناسلی خارجی
– معاینه واژن و دهانه رحم
– معاینه واژینال
از آنجایی که بسیاری از آسیب شناسی اندام های تناسلی با علائم مشابه رخ می دهد، به عنوان مثال، فیبروم یا اندومتریوز، مطالعات ابزاری در تشخیص افتراقی پولیپوز رحم اهمیت ویژه ای دارد:

سونوگرافی رحم و زائده ها

این روش تشخیصی بسیار دقیق، غیر تهاجمی و ایمن است. این مطالعه به صورت ترانس واژینال یا از طریق دیواره شکم انجام می شود، به پزشک امکان می دهد ضخیم شدن آندومتر، ضخامت های پاتولوژیک را در ضخامت را بررسی کنید. خود پولیپ ها در رحم در سونوگرافی شبیه سازندهای گرد یا گلابی شکل هستند.

هیستروسکوپی

یکی از روش های پیشرو برای تشخیص پولیپ رحم است که بهد پزشک امکان می دهد رشدهای پاتولوژیک بافت غشای مخاطی را با بزرگنمایی چندگانه با استفاده از هیستروسکوپ که شامل یک دوربین فیلمبرداری که اطلاعات دریافتی را روی صفحه نمایش در زمان واقعی پخش می کند، مشاهده کند. دستگاه از طریق واژن، از طریق کانال دهانه رحم به داخل حفره اندام وارد می شود. هیستروسکوپی پولیپ در رحم عمدتا در روز 5-7 چرخه قاعدگی انجام می شود و به پزشک امکان می دهد تعداد، اندازه، ساختار و رنگ تشکیلات را ارزیابی کند.

سونو هیستروگرافی

معاینه سونوگرافی رحم با وارد کردن ماده حاجب به داخل حفره آن است . این روش نسبت به هیستروسکوپی زمان بر و برای بیمار بی خطرتر است، بنابراین کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
بررسی بافت شناسی مرحله نهایی در تشخیص بیماری و پس از برداشتن پولیپ از رحم با جراحی انجام می شود.
مطالعات آزمایشگاهی برای شناسایی بیماری‌های همراه و عوامل خطری که در تشکیل یا تشدید دوره هیپرپلازی آندومتر نقش دارند و همچنین انتخاب درمان پزشکی، از جمله هورمونی، ضروری است.

درمان پولیپ رحم 

درمان اصلی پولیپ رحم، برداشتن آنها با جراحی است. جراحی در موارد زیر به شدت توصیه می شود:
– وجود پولیپ های آدنوماتوز با خطر بالای دژنراسیون بدخیم
– اندازه پولیپ بیش از 10 میلی متر
– پولیپ های متعدد
– خطر بالای خونریزی و التهاب
– خروج پولیپ از کانال دهانه رحم
– بدتر شدن وضعیت بیمار
– برنامه ریزی بارداری، ناباروری
هیستروسکوپی و هیستروسکوپی هدفمند پولیپ و به دنبال آن کورتاژ حفره و دهانه رحم مطمئن ترین روش درمان جراحی است.
همچنین امکان حذف یک پولیپ با لیزر وجود دارد که به پزشک امکان می دهد از ایجاد زخم بر روی بافت اندام جلوگیری کند و عملکرد تولید مثل یک زن را حفظ کند.
در صورت عود پولیپ پس از برداشتن جراحی، می توان ابلیشن آندومتر و هورمون درمانی و در زنان یائسه و با احتمال زیاد بدخیمی، برداشتن رحم انجام داد.
پس از جراحی با برداشتن پولیپ فیبری در رحم، معمولاً نیازی به درمان دارویی نیست. پس از برداشتن پولیپ غده ای و غده ای-فیبری، درمان هورمونی با استفاده از COCها، ژستاژن ها و نصب دستگاه هورمونی داخل رحمی Mirena تجویز می شود. به زنانی که قصد بارداری دارند ممکن است یک محرک تخمک گذاری داده شود.