وجود خون در مدفوع یا ایجاد مدفوع خونی چه در هنگام دفع مدفوع و چه مشاهده ی آن در آزمایشی که پزشک تجویز کرده است می تواند ترسناک باشد، اما این مشکل همیشه جدی نیست. دلایل احتمالی زیادی برای این مسئله وجود دارد که برخی از آنها نسبتاً بی ضرر هستند و برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
علت وجود خون در مدفوع چیست؟
وجود خون در مدفوع به این معنی است که جایی در دستگاه گوارش دچار خون ریزی شده است .گاهی اوقات مقدار خون آنقدر ناچیز است که فقط با آزمایش مدفوع می توان خون پنهان شده در آن را بررسی نمود اما در مواقع دیگر ممکن است دفع مدفوع به صورت خونی دیده شود.
دلایل احتمالی وجود خون در مدفوع عبارتند از:
– بیماری دیورتیکولار
دیورتیکول ها کیسه های کوچکی هستند که از دیواره روده بزرگ بیرون می آیند. این کیسه ها معمولاً مشکلی ایجاد نمی کنند اما گاهی اوقات می توانند خونریزی کرده یا عفونی شوند.
– شقاق مقعد
بریدگی یا پارگی های کوچکی در بافت پوشاننده مقعد ایجاد می شوند که شبیه به ترک هایی که در لب ترک خورده یا برش کاغذی ایجاد می شوند، هستند. شقاق اغلب در اثر دفع مدفوع سفت و بزرگ ایجاد می شود و می تواند دردناک باشد.
– کولیت
التهاب روده بزرگ ، کولیت نام دارد که از جمله شایعترین علل های عفونت یا بیماری التهابی روده است.
– آنژیودیسپلازی
شرایطی است که در آن عروق خونی ظریف و غیرطبیعی پاره شده و منجر به خونریزی می شوند.
– زخم های گوارشی
زخم باز در دیواره معده یا اثنی عشر یا در انتهای فوقانی روده کوچک می تواند باعث ایجاد مدفوع خونی شود. بسیاری از زخم های معده در اثر عفونت باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری (H. Pylori) ایجاد می شوند.
استفاده طولانی مدت یا دوزهای زیاد داروهای بی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن نیز می توانند باعث ایجاد این زخم ها شوند.
– پولیپ یا سرطان
پولیپ ها توده های خوش خیمی هستند که می توانند رشد کرده، خونریزی کرده و همچنین سرطانی شوند.
سرطان روده بزرگ چهارمین سرطان شایع در ایالات متحده است که اغلب باعث خونریزی می شود که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیست.
تشخیص خون در مدفوع چگونه انجام می شود؟
مهم است که پزشک هرگونه خونریزی در مدفوع را ارزیابی کند. هرگونه جزئیاتی که می توانید در مورد خونریزی ارائه دهید به پزشک در تعیین محل خونریزی کمک می کند .به عنوان مثال مدفوع سیاه و قیری رنگ احتمالاً به دلیل زخم یا مشکل در قسمت فوقانی دستگاه گوارش ایجاد شده و خون قرمز و روشن نشان دهنده مشکلی در قسمت تحتانی دستگاه گوارش مانند بواسیر یا دیورتیکولیت است.
پزشک پس از گرفتن تاریخچه پزشکی و انجام یک معاینه فیزیکی ممکن است آزمایشاتی را به منظور تعیین علت خونریزی تجویز کند که شامل موارد زیر می باشند :
– نازوگاستریک کاتتر
آزمایشی که ممکن است برای پزشک مشخص کند که خونریزی در قسمت فوقانی دستگاه گوارش اتفاق افتاده یا قسمت تحتانی.
این روش شامل برداشتن محتویات معده از طریق لولهای است که از طریق بینی وارد معده میشود.
در صورتی که در معده شواهدی از خون وجود نداشته باشد، ممکن است خونریزی متوقف شده یا به احتمال زیاد در دستگاه گوارش تحتانی باشد.
– ازوفاگوسترویودنوسکوپی EGD
روشی که شامل قرار دادن آندوسکوپی یا لوله انعطاف پذیر با یک دوربین کوچک در انتها، از طریق دهان و مری به معده و اثنی عشر است . پزشک می توانند از این روش برای یافتن منبع خونریزی استفاده کند.
آندوسکوپی همچنین می تواند برای جمع آوری نمونه های بافت کوچک یا بیوپسی برای بررسی در زیر میکروسکوپ نیز استفاده شود.
– کولونوسکوپی
این روش نیز مشابه EGD است با این تفاوت که دستگاه از طریق راست روده برای مشاهده روده بزرگ وارد میشود. مانند EGD کولونوسکوپی می تواند برای جمع آوری نمونه های بافتی برای بیوپسی استفاده شود.
– انتروسکوپی
روشی مشابه EGD و کلونوسکوپی برای بررسی روده کوچک است. در برخی موارد آزمایش شامل بلعیدن یک کپسول با یک دوربین کوچک در داخل است که هنگام عبور از دستگاه گوارش تصاویر را به یک مانیتور منتقل می کند.
– اشعه ایکس باریم
روشی که از ماده حاجبی به نام باریوم برای نشان دادن دستگاه گوارش بر روی اشعه ایکس استفاده می کند. باریم ممکن است بلعیده شود یا از طریق راست روده وارد بدن شود.
– اسکن رادیونوکلئید
روشی که شامل تزریق مقدار کمی مواد رادیواکتیو به داخل ورید و سپس استفاده از دوربین مخصوص برای مشاهده تصاویر جریان خون در دستگاه گوارش برای تشخیص محل خونریزی است.
درمان مدفوع خونی شامل چیست؟
پزشک ممکن است از یکی از چندین تکنیک برای توقف خونریزی حاد استفاده کند.
معمولا از آندوسکوپی برای تزریق مواد شیمیایی به محل خونریزی، درمان محل خونریزی با جریان الکتریکی یا لیزر و یا استفاده از نوار یا گیره برای بستن عروقی که خونریزی کرده اند، استفاده می شود.
اگر آندوسکوپی خونریزی را کنترل نکند ، پزشک ممکن است از آنژیوگرافی برای تزریق دارو به رگ های خونی برای کنترل خونریزی استفاده کند.
در صورت لزوم فراتر از توقف خونریزی ، درمان شامل رفع علت خونریزی برای جلوگیری از بازگشت آن است.
درمان بسته به علت متفاوت است و ممکن است شامل داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها برای درمان هلیکوباکتر پیلوری، داروهای سرکوب کننده اسید در معده یا داروهای ضد التهابی برای درمان کولیت باشد.
گاهی اوقات ممکن است برای برداشتن پولیپ ها یا قسمت هایی از روده بزرگ آسیب دیده از سرطان، دیورتیکولیت یا بیماری التهابی روده، انجام جراحی لازم باشد.
بسته به علت، درمان ممکن است شامل کارهای ساده ای باشد که می توانید به تنهایی نیز انجام دهید. این کارها شامل مصرف رژیم غذایی سرشار از فیبر برای رفع یبوست است که میتواند باعث بواسیر و شقاق مقعد شود و آن را تشدید کند .
حمام سیتز که به معنی نشستن در آب گرم برای از بین بردن شقاق و بواسیر است نیز، مفید است.