علت،علائم و درمان پرکاری تیروئید

بیماری پرکاری تیروئید هنگامی رخ می دهد که غده تیروئید به طور بیش از حد ، هورمون تیروکسین تولید کند . پرکاری تیروئید می تواند متابولیسم بدن را تسریع نموده و باعث کاهش وزن غیرعمدی شود ، همچنین می تواند باعث ضربان سریع یا نامنظم قلب شود .
در این مقاله به معرفی و بررسی بیماری پرکاری تیروئید علل ، علائم و به طور کلی تمام چیزهایی که مربوط به این بیماری می باشد ، پرداخته ایم تا بتوانیم شما را با این بیماری بیشتر آشنا کنیم .

علائم پرکاری تیروئید

بیماری پرکاری تیرویید می تواند علائمی را ایجاد کند که پزشک را در تشخیص بیماری گمراه کند ، اما به طور کلی می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم و نشانه ها را ایجاد کند که شامل موارد زیر می باشند :
– کاهش وزن غیر عادی حتی در صورتی که اشتها و غذای فرد تغییر نکرده و یا افزایش یابد .
– ضربان سریع قلب (تاکی کاردی) معمولاً بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه
– ضربان نامنظم قلب یا آریتمی
– تپش قلب
– افزایش اشتها
– عصبی بودن ، داشتن اضطراب و تحریک پذیری
– لرزش که معمولاً به صورت یک لرزش ریز در دست و انگشتان می باشد .
– تعریق
– تغییر در الگوهای قاعدگی
– افزایش حساسیت به گرما
– تغییر در الگوهای روده به ویژه حرکات مکرر روده
– بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) که ممکن است به عنوان تورم در پایه گردن ظاهر شود .
– خستگی و ضعف عضلانی
– خوابیدن مشکل
– نازک شدن پوست
– ظریف و شکننده شدن موها

علل ایجاد پرکاری تیروئید

عواملی می توانند منجر به ایجاد پرکاری تیروئید شوند که شامل بیماری گریوز ، پلومر و تیروئیدیت می‌باشد .
تیرویید یک غده کوچک و پروانه ای شکل در پایه گردن درست در زیر سیب آدم می باشد که تاثیر بسیار زیادی بر سلامتی دارد و تمام جنبه های متابولیسم بدن توسط هورمون های تیروئید تنظیم می شوند .
غده تیروئید دو هورمون اصلی یعنی تیروکسین (T4) و تریودوتیرونین (T3) تولید می‌کند که بر هر سلول بدن تاثیر می گذارد .
آنها میزان چربی ها و کربوهیدرات هایی که بدن استفاده می‌کند را حفظ می‌کنند ، همچنین به کنترل دمای بدن ، ضربان قلب و به تنظیم تولید پروتئین نیز کمک می کنند . تیروئید همچنین هورمونی تولید می کند که به تنظیم مقدار کلسیم خون یعنی کلسیتونین نیز کمک می کند .

دلایل زیاد بودن هورمون تیروکسین (T4)

به طور معمول تیروئید مقدار مناسب هورمون ها را آزاد می ‌کند ، اما گاهی اوقات T4 زیادی تولید می کند که این مسئله ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد که شامل موارد زیر می باشند:

– بیماری گریوز
بیماری گریوز نوعی اختلال خود ایمنی است که در آن آنتی بادی های تولید شده توسط سیستم ایمنی بدن ، تیروئید را به تولید بیش از حد T4 تحریک می کند که این مسئله شایع ترین علت پرکاری تیروئید می باشد .

– عملکرد بیش از حد ندول های تیروئید (آدنوم سمی ، گواتر سمی مولتی مدولار یا بیماری پلومر)
این شکل از پرکاری تیروئید ، زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند آدنوم تیروئید بیش از حد T4 تولید کند .
آدنوما بخشی از غده است که خود را از بقیه غده ها جدا کرده و توده‌های غیر سرطانی یا خوش خیم تشکیل می‌دهد که ممکن است باعث بزرگ شدن تیروئید شود .

– تیروئیدیت
گاهی اوقات غده تیروئید شما به دلیل وضعیت خود ایمنی یا به دلایل نامعلوم ممکن است بعد از بارداری ملتهب شود این التهاب می تواند باعث شود خرمان اضافی تیروئید ذخیره شده در غده به جریان خون نشت کند برخی از انواع تیروئیدیسم ممکن است باعث درد شود در حالی که برخی دیگر بدون درد می باشند.

عوامل خطر

عوامل خطر بیماری پرکاری تیروئید شامل موارد زیر می باشد :
– سابقه خانوادگی به ویژه در بیماری گریوز
– جنسیت (زنان بیشتر از مردان به پرکاری تیروئید مبتلا می شوند)
– سابقه شخصی برخی از بیماری های مزمن مانند دیابت نوع ۱ ، کم خونی شدید و نارسایی اولیه آدرنال

تشخیص بیماری پرکاری تیروئید

پزشک برای تشخیص بیماری پرکاری تیروئید موارد زیر را انجام می دهد .
– گرفتن تاریخچه پزشکی و انجام معاینه بدنی
در طول معاینه پزشک ممکن است سعی کند ورزش های جزئی در انگشتان بیمار را تشخیص دهد . او همچنین غده تیروئید را هنگام بلع معاینه می کند تا ببیند آیا بزرگ و برآمده شده است یا خیر وی همچنین نبض را برای بررسی آن که آیا سریع یا نامنظم است بررسی می کند .

– آزمایش خون

آزمایش خون که تیروکسین و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) را اندازه گیری می کند می تواند تشخیص پرکاری تیرویید را تایید کند . مقادیر بالای تیروکسین و مقادیر کم یا عدم وجود TSH حاکی از پرکاری تیروئید می باشد .
مقادیر TSH در خون بسیار مهم است ، زیرا هورمونی است که به غده تیروئید علامت می دهد تا تیروکسین بیشتری تولید کند .
انجام این آزمایشات به ویژه برای بزرگسالان که ممکن است علائم پرکاری تیروئید را نداشته باشند ضروری می باشد .
در صورت مصرف بیوتین (مکمل ویتامین ب که در مولتی ویتامین ها نیز یافت می شود) آزمایش خون تیروئید ممکن است نتایج نادرستی به همراه داشته باشد . در صورت مصرف بیوتین به پزشک خود اطلاع دهید و برای اطمینان از نتایج آزمایش حداقل ۱۲ ساعت قبل از گرفتن نمونه خون مصرف بیوتین را قطع کنید .
در صورتی که آزمایش خون پرکاری تیروئید را نشان دهد ، پزشک ممکن است یکی از آزمایش های زیر را برای کمک به تعیین علت بیش فعالی یا پرکاری غده تیروئید تجویز کند .

１. تست جذب Radioiodine

در این آزمایش بیمار باید یک دوز خوراکی کوچک از ید رادیو اکتیو مصرف کند تا بررسی شود چه مقدار در غده تیروئید و جمع می شود . پس از ۴ ، ۶ یا ۲۴ ساعت و گاهی اوقات پس از سه دوره زمانی بررسی می‌شود که تیروئید چه مقدار ید جذب کرده است .
جذب زیاد رادیو ید نشان می دهد که غده تیروئید به طور بیش از حد تیروکسین تولید می کند محتمل ترین علت یا بیماری گریوز یا گره های تیروئید با عملکرد بالا می باشد. اگر دچار پرکاری تیروئید هستید و میزان جذب رادیو در بدن را پایین است ، نشان می‌دهد که تیروکسین ذخیره شده در غده در جریان خون جریان دارد که این مسئله ممکن است به معنای تیروئیدیت باشد .

２. اسکن تیروئید

در طی این آزمایش ایزوتوپ رادیواکتیو داخل رگ در آرنج و یا گاهی اوقات به داخل رگ در دست تزریق می شود ، سپس یک دوربین ویژه ، تصویری از غده تیروئید را بر روی صفحه رایانه تولید می کند . این آزمایش نشان می‌دهد که چگونه ید در تیروئید شما جمع می شود .

３. سونوگرافی

در این تست از امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویری از تیروئید استفاده می شود . سونو گرافی ممکن است در تشخیص گره های تیروئید بهتر از آزمایش های دیگر عمل کند . همچنین فرد در معرض تابش نیز قرار نمی‌گیرد .

درمان بیماری پرکاری تیروئید

چندین درمان برای پرکاری تیروئید وجود دارد که بهترین روش بستگی به سن ، وضعیت جسمی ، علت اصلی پرکاری تیروئید ، ترجیح شخصی و شدت اختلال دارد . درمان های احتمالی شامل موارد زیر می باشند :

ید رادیو اکتیو

این دارو با استفاده از دهان توسط غده تیروئید شما جذب می شود و باعث کوچک شدن این غده می‌شود و علائم معمولی طی چند ماه فروکش می کند . ید رادیو اکتیوی در طی چند هفته تا چند ماه از بدن ناپدید می شود .
این روش درمانی ممکن است باعث کند شدن فعالیت تیروئید شود تا جایی که تیروئید کم تحرک یا کم کار شده و به عنوان کم کاری تیروئید در نظر گرفته شود . در نهایت نیز ممکن است نیاز به مصرف روزانه دارو برای جایگزین تیروکسین باشد .

داروهای ضد تیروئید

این داروها بتدریج با جلوگیری از تولید غده تیروئید شما از تولید مقادیر اضافی هورمون علائم پرکاری تیروئید را کاهش می‌دهند . این داروها شامل متیمازول (تاپازول) و پروپیلیتی اوریلاسیل هستند . علائم پس از چند هفته تا تا چند ماه پس از مصرف این داروها بهبود می یابد . درمان با داروهای ضد تیروئید به طور معمول حداقل یک سال و اغلب طولانی ‌تر باید ادامه پیدا کند .
در برخی از افراد استفاده از این داروها به طور دائم پرکاری تیرویید را از بین می‌برد اما در برخی دیگر ممکن است این بیماری دوباره عود کند .
هر دو دارو می‌توانند آسیب جدی به کبد وارد کنند که گاه منجر به مرگ می شود .
از آنجا که پروپیلیتی اوریلاسیل موارد بسیار بیشتری از آسیب کبدی ایجاد کرده است ، به طور کلی فقط باید در مواقعی که بیمار نمی تواند متیمازول را تحمل کند ، از آن استفاده می شود .

مسدود کننده‌های بتا

اگرچه این داروها معمولاً برای درمان فشارخون بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند و بر میزان تیروئید تاثیر نمی گذارند اما می توانند علائم پرکاری تیروئید مانند لرزش ، ضربان سریع و تپش قلب را کاهش دهند . پزشک ممکن است آنها را برای ایجاد احساس بهتر در بیمار تجویز کند تا زمانی که تیروئید به حد طبیعی نزدیک شود . این داروها برای افرادی که مبتلا به آسم هستند توصیه نمی شوند و عوارض جانبی آن ها ممکن است شامل خستگی و اختلال عملکرد جنسی باشد .

جراحی ( تیروئیدکتومی)

در صورتی که بیمار باردار باشد یا نتواند داروهای ضد تیروئید را تحمل کند و نمی خواهد یا نمی تواند از ید رادیو اکتیو استفاده کند ، ممکن است کاندیدای جراحی تیروئید باشد ، اگرچه این گزینه فقط در موارد معدودی انجام می شود .
در جراحی تیروئید پزشک غده تیروئید را از بین می ‌برد . خطرات این عمل جراحی شامل آسیب به تارهای صوتی و غدد پاراتیروئید که چهار غده ریز در پشت غده تیروئید می باشند و به کنترل سطح کلسیم کمک می کنند ، می باشد .
علاوه براین ، بیمار به درمان مادام العمر با لووتیروکسین برای تامین مقادیر طبیعی هورمون تیروئید بدن نیاز دارد . اگر غدد پاراتیروئید نیز ازبین برود ، فرد برای طبیعی نگه داشتن سطح کلسیم خون به مصرف کلسیم نیاز دارد .
منبع