سردرد چگونه تشخیص و درمان می شود؟

یکی از دردهای رایجی که تمامی افراد در طول عمر خود حداقل یک بار با آن مواجه می‌ شوند ، سردرد نام دارد.
پزشکان بسیاری از بیماران را به دلیل سردرد و ویزیت می کنند . بیشتر این افراد دارای میگرن یا سردرد های تنشی می باشند که در هر دو نوع، درد می ‌تواند زیاد باشد .
سی تی اسکن یا ام آر آی به پزشک کمک می‌کند تا نوع سردرد را تشخیص داده و بتواند برای درمان مناسب اقدام کند.

سردرد چیست؟

به دردهایی که در ناحیه سر یا بالای گردن ایجاد می شود، سردرد گفته می شود .

دو نوع سردرد وجود دارد که شامل موارد زیر است :

۱. سردردهای اولیه که با بیماری یا آسیب دیدگی همراه نبوده و شامل سردرد های تنشی ، خوشه ای یا میگرن می باشند.
علائم سردردهای تنشی شامل فشار و گرفتگی است که از پشت سر و بالای گردن شروع شده و به تدریج تمام سر را محاصره می‌کند.
سردرد های خوشه ای ، سردرد هایی هستند که به صورت گروهی یا خوشه ای در طی چند هفته یا چند ماه ایجاد شده و با دوره هایی از ماه و سال که فرد دچار سردرد نیست ، از هم جدا می شوند. در طول دوره سردرد فرد مبتلا به سردرد خوشه ای در چندین قسمت از سر ، درد را تجربه می کند که هر یک از آنها ۳۰ تا ۹۰ دقیقه طول می کشد.
این حملات که غالباً در یک ساعت از روز اتفاق می افتد ، شامل درد شدید و نافذ در اطراف یا پشت یک چشم ، آب آوردن چشم و گرفتگی بینی می باشد.
سردردهای میگرنی باعث درد شدید ضربان دار یک طرف سر می شوند که این درد با حالت تهوع، استفراغ ، حساسیت به نور و صدا همراه است و می تواند چندین ساعت یا حداکثر سه روز طول بکشد.
برخی از مبتلایان به میگرن قبل از شروع میگرن یک اختلال بینایی به نام هاله را تجربه می کنند که شامل خطوط موج دار ، تاری دید و نابینایی لحظه ای می باشد .

۲. سردردهای ثانویه به دلیل آسیب‌دیدگی و بیماری زمینه ای ، ضربه مغزی ، خونریزی در مغز عفونت یا تومور مغزی ایجاد می شوند.
بیشتر سردردها نشان دهنده یک مشکل جدی پزشکی نیستند . گاهی اوقات افراد سردردهایی را تجربه می کنند که به سرعت برطرف می شود ، در حالی که دیگران در اثر سردردهای مکرر ناتوانی را تجربه می کنند .
در صورت ایجاد دردهایی همانند مثال‌های زیر باید فوراً به دنبال راه های درمان و برطرف کردن آن باشید:
– دردهایی که بسیار شدید است و فکر می‌کنید بدترین سردرد شما می باشد.
– ازنظرمحل ، شدت یا علائم همراه آن مانند بی حسی یا از دست دادن بینایی با سردرد های معمول شما متفاوت است.
– درد آن شدید است به طوری که شما را از خواب بیدار می کند.
– به درمان های معمول پاسخ نمی دهد و در عوض با گذشت زمان بدتر و شدیدتر می شود.
– سردرد ها تکرار می شوند.
– با مواردی نظیر تشنج ، استفراغ ، سرگیجه و اختلال در تعادل ، تب یا سفتی گردن ، با تغییر در گفتار ، بینایی یا رفتار همراه است.

نحوه تشخیص سردرد

برای تشخیص علت سردرد و رد کردن بیماری های زمینه ای پزشکی ، پزشک سابقه بیمار را بررسی کرده و یک معاینه عصبی دقیق انجام می دهد .
پزشکان برای تشخیص و ارزیابی نوع سردرد ممکن است از آزمایشات تصویربرداری زیر نیز استفاده کنند:

۱. استفاده از اسکن توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن از سر

در سی تی اسکن ، از ترکیبی از تجهیزات ویژه ، اشعه ایکس و رایانه های پیشرفته برای تولید چندین تصویر یا عکس از داخل بدن استفاده می‌شود .
پزشکان از سی تی اسکن مغز برای تشخیص خونریزی ناشی از پارگی یا نشت آنوریسم ، سکته مغزی ، تومورهای مغزی و بیماری ها یا ناهنجاری های جمجمه استفاده می کنند.
سی تی آنژیوگرافی (CAT) نیز ممکن است انجام شود . در این نوع اسکن ماده حاجب به داخل ورید بیمار تزریق شده و از رگ های خونی مغز عکس گرفته می شود.

۲. استفاده از ام آر آی

در ام آر آی از یک میدان مغناطیسی قدرتمند ، پالس های فرکانس رادیویی و رایانه برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها ، بافت های نرم ، استخوان و تقریبا از سایر ساختارهای داخلی بدن استفاده می شود.
پزشکان از ام آر آی مغز برای بررسی آناتومی مغز و کمک به تشخیص تومورها ، ناهنجاری های رشد ، مشکلات رگ های خونی ، اختلالات چشم و گوش داخلی ، سکته مغزی و بیماری های هیپوفیز استفاده می کنند .
همچنین از این روش برای برخی از اختلالات مزمن سیستم عصبی مانند مالتیپل اسکلروزیس نیز استفاده می شود.
یک بیماری مادرزادی به نام ناهنجاری کیاری که می تواند باعث ایجاد سردرد شود با ام آر آی به راحتی قابل تشخیص می باشد.

۳. بررسی مایع نخاعی

این آزمایش تشخیصی شامل برداشتن و تجزیه و تحلیل مقدار کمی از مایع مغزی نخاعی (مایعی که مغز و نخاع را احاطه کرده است) از ناحیه کمر یا پایین ستون فقرات می باشد .
پزشکان از مایع مغزی نخاعی برای کمک به تشخیص عفونت ها از جمله مننژیت (عفونت غشاهای پوشاننده مغز) ، آنسفالیت (عفونت مغز) ، شرایط التهابی سیستم عصبی از جمله سندروم Guillain-Barre و مولتیپل اسکلروزیس ، خونریزی در اطراف مغز (خونریزی زیر عنکبوتیه) و سرطان های مغز و نخاع استفاده می کنند.

۴. سی تی آنژیوگرافی

در صورتی که پزشک به آنوریسم شک داشته باشد ،ممکن است سی تی آنژیوگرافی را تجویز کند .

سردرد چگونه درمان می شود؟

در صورتی که هیچ یک از شرایط جدی ذکر شده در بالا وجود نداشته باشد ، پزشک گزینه های درمانی نسبتاً ساده ای را در نظر خواهد گرفت .
برای درمان علائم و جلوگیری از دفعات و شدت سردرد ، پزشکان ممکن است عوامل تحریک کننده سردرد مانند استرس یا غذاهای خاصی را به ویژه در افراد مبتلا به میگرن شناسایی کنند و گزینه های درمانی که شامل موارد زیر است را تجویز نمایند.

– داروها و درمان های پیشگیرانه
– تغییر سبک زندگی از جمله مدیریت استرس و تکنیک های آرام سازی
– استفاده از داروهای تسکین‌دهنده درد مانند استامینوفن یا ایبوپروفن
(کودکان و نوجوانان باید از مصرف آسپرین خودداری کنند . زیرا در موارد نادر این بیماری می‌تواند باعث سندروم ری که یک بیماری جدی و بالقوه کشنده است ، شود.)
در صورتی که سردرد در نتیجه یک بیماری زمینه ‌ای یا آسیب دیدگی ایجاد شده باشد ، پزشک گزینه‌های درمانی را بر مبنای درمان بیماری یا آسیب دیدگی انجام می دهد.

برای ام آر آی مغز در کرج به کجا مراجعه کنیم ؟