سندرم مثانه بیش فعال که مثانه تحریک پذیر نیز نامیده می شود ، یک آسیب شناسی با انقباضات خود به خودی عضله (دترسور) است که مستلزم دفع ادرار است. چنین تکانه های عضلانی با احساسات دردناک قوی همراه است.. این معمولاً به معنای ادرار کردن مکرر در روز و حتی شب است . به یاد داشته باشید که 4 تا 8 بار ادرار کردن در روز طبیعی تلقی می شود. این مشکل در افراد مسن و زنان شایع تر است.
علل ایجاد سندرم مثانه بیش فعال
این وضعیت می تواند توسط علل عصبی یا سایر علل که نیاز به درمان به موقع دارند تحریک شود. موارد زیر متعلق به دسته اول هستند:
– دلیل اصلی اختلالات و آسیب شناسی مغز (اسکلروز، آنسفالیت، تومورهای بدخیم، بیماری آلزایمر) است.
– دیابت
– سوء مصرف الکل
– آسیب مغزی، سکته مغزی
– آسیب شناسی های مادرزادی
علل دیگر شامل تغییرات مرتبط با افزایش سن، آسیب شناسی همزمان اندام های تناسلی ادراری، ساختار آناتومیکی اندام ها و عدم تعادل هورمونی است. همچنین بیمارانی که استرس و افسردگی، اختلالات، آسیب شناسی روده با مخاط تحریک شده را تجربه می کنند، ممکن است از بیماری های مثانه رنج ببرند که در آن درمان دارویی اجتناب ناپذیر است.
در این بیماری، بیمار ناراحتی عمومی را تجربه می کند، زیرا اختلالات خواب، حالت های افسردگی و عفونت های مختلف دستگاه ادراری ایجاد می شود. بنابراین، اگر حتی کوچکترین علائم ایجاد شود، باید به یک متخصص واجد شرایط مراجعه کنید تا بسته به دلایلی که باعث آسیب شناسی شده است، داروهای موثر را تجویز کند.
علائم
علائم اصلی این بیماری شامل موارد زیر است:
– احساس نیاز فوری به تخلیه ادرار ، بطوری که که فرد قادر به کنترل آن نیست. بیمار در طول روز، به دفعات چنین احساسی دارد که می تواند به 8 بار یا بیشتر برسد. همچنین شرایطی وجود دارد که صداهای مختلف، مانند صدای آب ادرار غیرقابل کنترل را برمی‌انگیزد.
– تکرر ادرار، حتی اگر مثانه تقریبا خالی باشد.
– بی اختیاری ، یعنی نشت کنترل نشده ادرار که بیمار قادر به مهار آن نیست.
– احساس تخلیه ناقص مثانه، حتی پس از ادرار کامل. علاوه بر این، حجم کل ادرار در روز از حد معمول برای یک بزرگسال در حدود 1.5-2 لیتر تجاوز می کند.
ویژگی های دوره و تظاهرات علائم بیماری
این علائم به طور مداوم یا پراکنده مشاهده می شود، در زنان و مردان علائم عملاً یکسان بوده و به یک مشکل اجتماعی مهم تبدیل می شود که در کار و زندگی شخصی اختلال ایجاد می کند.
در صورت شناسایی علائم بیماری، لازم است با یک اورولوژیست واجد شرایط تماس بگیرید تا تشخیص کامل را انجام داده و علل زمینه ای آسیب شناسی را شناسایی کند و یک درمان دارویی موثر مناسب را تجویز می کند.
تشخیص این مشکل چگونه پیش رفته و چه اقداماتی انجام می شود؟
تشخیص سندرم مثانه بیش فعال با اطلاع دادن به پزشک در مورد شکایات و سابقه بیمار آغاز می شود. یکی از عناصر کلیدی تشخیص، تجزیه و تحلیل تعداد دفعات ادرار در روز و شب است.
تشخیص ایجاد آسیب شناسی در مثانه در صورتی ثابت می شود که بیمار بیش از 8 بار در روز ادرار کند، در حالی که نیازهای کنترل نشده در روز دو بار مشاهده می شود. پزشک همچنین آزمایش هایی را تجویز می کند که شامل مطالعات زیر برای تعیین علل وضعیت پاتولوژیک است:
– آزمایشات باکتریولوژیک برای تشخیص وجود عفونت در دستگاه تناسلی
– سیستوسکوپی و اورتروسکوپی
– سونوگرافی که کلیه ها، مثانه و غده پروستات را بررسی می کند.
از طریق این روش ها، در طی معاینه سرپایی، پزشک آسیب شناسی های مختلف دستگاه تناسلی ادراری را که همراه با علائم مشخصه مثانه بیش فعال رخ می دهد، تعیین می کند. به منظور ایجاد کامل تشخیص و تجویز درمان مناسب، آنالیز اورودینامیک با سیستومتری پری انجام می شود. به این معنی که پزشک افزایش فشار دترسور را در هنگام فشارهای فوری در مورد مثانه پر برطرف می کند.
همچنین، متخصص باید در مورد داروهای مصرف شده مطلع شود، زیرا برخی از آنها می توانند باعث تشدید علائم بی اختیاری شوند.
برای سونوگرافی لازم است با مثانه کمی پر مراجعه کنید، زیرا از این طریق می توان معاینه سونوگرافی دقیق تری انجام داد که بر اساس آن یک درمان موثر تجویز می شود.
روش های نوین درمان شامل چیست؟
چندین روش درمانی ایجاد شده است که روش انتخابی بستگی به شدت علائم و مرحله بیماری دارد.
برای علائم خفیف می توان از تمرینات عضلات مثانه به عنوان یک گزینه پیشگیرانه و درمانی استفاده کرد تا بیمار بتواند ادرار و دفع ادرار را کنترل کند. هدف اصلی چنین تمریناتی این است که بیمار کمتر به دستشویی مراجعه کند، زیرا ماهیچه ها می توانند مقدار بیشتری ادرار را در خود نگه دارند. تمرین شامل دو مرحله است: رفتن به توالت در صورت نیاز در صبح و تمرین کنترل ادرار در طول روز.
در مرحله اول درمان، بیمار یاد می گیرد که احساس ادرار را کنترل کند و سعی کند در فواصل زمانی طولانی به توالت مراجعه کند. بنابراین، اگر قبلاً بیمار هر نیم ساعت به توالت می رفت، زمان به تدریج به 45 دقیقه یا یک ساعت افزایش می یابد. با احساس شدید و غیرقابل کنترل به ادرار کردن در صورت خالی بودن مثانه، می توانید تمرینات کگل را با انقباض عضلات انجام دهید. لازم است به تدریج فواصل بین دفع ادرار افزایش یابد. مراجعه صحیح به توالت 4-5 بار در روز و یک بار در شب طبیعی تلقی می شود.
درمان محافظه کارانه
مثانه بیش فعال با داروهایی درمان می شود که به شل شدن ماهیچه های مثانه کمک می کند. این داروها پس از تشخیص به صورت فردی و بسته به علل و علائمی که بیمار از آن شکایت دارد توسط پزشک تجویز می شود. بطور معمول از روش های زیر استفاده می شود:
– برای زنان در دوران یائسگی، هنگام مشاهده آتروفی مخاط واژن و بی اختیاری، موثرترین روش درمان استفاده موضعی از استروژن واژینال به شکل کرم یا شیاف واژینال است. اگر این تکنیک بی اثر باشد، می توان آن را با تزریق سم بوتولینوم نوع A به طور مستقیم به مثانه بیش فعال درمان کرد.
– تحریک پایانه های عصبی با الکترودهایی که مسئول آرامش اندام هستند. تحریک الکتریکی با استفاده از الکترودهای پوستی یا با وارد کردن یک سوزن به عصب در مچ پا انجام می شود. این روش باعث ناراحتی نمی شود، اما باعث می شود که تظاهرات مثانه بیش فعال به میزان قابل توجهی کاهش یابد.
– جراحی سیستوپلاستی تقویتی فقط در موارد شدید استفاده می شود، زمانی که مثانه بیش فعال بیمار را بیش از حد آزار می دهد، بی اختیاری ادرار به طور مداوم مشاهده می شود که در زندگی طبیعی بیمار اختلال ایجاد می کند.
نحوه پیشگیری
برای پیشگیری و درمان موثر سندرم مثانه بیش فعال، رعایت برخی توصیه ها ضروری است:
– نوشیدن قهوه، چای و آب گازدار را محدود کنید، زیرا این نوشیدنی ها اندام های دستگاه تناسلی را تحریک می کنند.
– در صورتی که نصفه شب به کرات احساس ادرار دارید ، 3 ساعت قبل از خواب نوشیدن مایعات را متوقف کنید.
– اگر بیمار دارای مثانه بیش فعال است، لازم است که هنگام ادرار کردن مثانه را کاملاً تخلیه کند، که باعث کاهش میل به مراجعه مکرر بیشتر به توالت می شود.
– برای بی اختیاری، توصیه می شود از پد یا پوشک بزرگسالان استفاده کنید که بهداشت شخصی را حفظ می کند و افراد را از استشمام بوی نامطبوع نجات می دهد.
– تمرینات کگل که عضلات کف لگن شما را شل می کند و مثانه بیش فعال را کمتر تحریک می کند.را انجام دهید
– یکی از جنبه‌های مهمی که به شما امکان می‌دهد به طور موثر مثانه پرکار را درمان کنید، حفظ وزن و رژیم طبیعی بدن و رعایت اصول یک رژیم غذایی سالم است. همانطور که تجربه نشان می دهد، با کاهش وزن 5-10٪، تظاهرات بیماری های دستگاه تناسلی به میزان قابل توجهی کاهش می یابد، زیرا فشار بسیار کمتری روی مثانه وجود دارد.