بیماری سیفلیس : علت ،علائم و درمان آن چیست؟

بیماری سیفلیس ، یک بیماری مقاربتی است که تمام سیستم ها و اندام های انسان را درگیر می کند. عامل ایجاد کننده این بیماری ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) است که در بیشتر موارد، از طریق رابطه جنسی منتقل می شود، در حالی که عفونت از طریق ضایعات پوستی و از طریق جفت (از مادر بیمار به جنین) امکان پذیر است. عامل ایجاد کننده سیفلیس از طریق غشای مخاطی و پوست وارد بدن انسان شده و در عرض چند ساعت از لحظه عفونت در سراسر بدن پخش می شود.

دلایل بیماری سیفلیس

شایع ترین منبع عفونت یک فرد بیمار مبتلا به نوع اولیه سیفلیس است. به عنوان یک قاعده، در این زمان، بثورات و شانکر سیفلیس روی پوست و غشاهای مخاطی ظاهر می شود، که در آن باکتری متمرکز شده است، بنابراین، با تماس نزدیک، سیفلیس می تواند به راحتی به فرد دیگری منتقل شود.
سیفلیس عمدتاً از طریق تماس جنسی منتقل می شود. عفونت می تواند از طریق تماس واژینال و دهانی یا مقعدی ایجاد شود.

راه های دیگر انتقال سیفلیس :

– سیفلیس مادرزادی. در این حالت، باکتری از جفت از مادر بیمار به کودک عبور می کند.
تماس با خانواده راه نادر عفونت است. بیشتر اوقات، کودکانی بیمار می شوند که والدین آنها به این بیماری مبتلا هستند.
انتقال خون – هنگام انتقال خون از اهدا کننده مبتلا به سیفلیس به فرد دریافت کننده خون منتقل می شود.

عوامل خطر برای سیفلیس

خطر ابتلا به بیماری سیفلیس در افرادی که از نظر جنسی فعال هستند و از روش های پیشگیری استفاده نمی کنند، بیشتر است. علاوه بر این، سیفلیس بیشتر در مردان همجنسگرا و افراد آلوده به HIV دیده می شود.

علائم بیماری سیفلیس

بدون درمان، بیماری چهار مرحله متوالی را طی می کند که با علائم متفاوت مشخص می شود.

1. دوره کمون بیماری سیفلیس

دوره نهفتگی سیفلیس به طور متوسط از 2 هفته تا 2 ماه طول می کشد، در این زمان ترپونما پالیدوم به طور فعال در بدن انسان تکثیر می شود، اما هیچ علامتی از بیماری وجود ندارد.

2. سیفلیس اولیه

تقریباً 2-3 هفته پس از عفونت، یک زخم یا شانکر در محل تماس ترپونما با غشای مخاطی ظاهر می شود. اغلب، زخم‌ها در آلت تناسلی، واژن یا اطراف مقعد ایجاد می‌شوند و کمتر در دهان، روی زبان و لب ها، روی انگشتان مشاهده می شود.
شانکر توده ای کوچک، گرد و بدون درد با لبه های صاف است که اغلب افراد به آنها توجه نمی کنند ، زیرا زخم ها آنها را آزار نمی دهند.

سایر علائم سیفلیس اولیه :
– ضعف عمومی بدن
– غدد لنفاوی متورم در گردن، کشاله ران و زیر بغل.
علائم معمولاً پس از 3-6 هفته حتی بدون درمان از بین می روند، اما این به معنای بهبودی نیست، بلکه این بیماری بیشتر توسعه یافته و به مرحله دوم می رسد.

3. سیفلیس ثانویه

چند هفته پس از ناپدید شدن اولین علائم، فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
– بثورات قرمز یا قهوه ای روی بدن، بیشتر در کف دست و کف پا
– بثورات قرمز روی قفسه سینه، گردن، قسمت بالایی پشت.
– زخم های سفید رنگ در دهان و روی لب ها
– تب
– سردرد
– درد در عضلات و مفاصل
– سرفه
– آبریزش بینی
– ورم ملتحمه
– غدد لنفاوی متورم در گردن، کشاله ران و زیر بغل
– ریزش تکه تکه مو
از آنجایی که این بیماری سیر عود کننده ای دارد با دوره های تشدید و آرامش، علائم آن می آیند و می روند. ممکن است فرد احساس تسکین موقت داشته باشد، اما در این مواقع سیفلیس پیشرفت می کند.
بدون درمان، بیماری به شکل نهفته تبدیل می شود که می تواند سال ها و حتی دهه ها ادامه داشته باشد و اندام های داخلی را از بین ببرد. در این مورد، هیچ علامت مزاحمی ظاهر نمی شود.

3. سیفلیس سوم

این مرحله آخرین مرحله سیفلیس است. این بیماری به ندرت به این مرحله می رسد، زیرا معمولاً بیماران به موقع به پزشک مراجعه کرده و درمان لازم را دریافت می کنند. اما اگر این اتفاق نیفتد، بیماری بر اندام های داخلی، مغز و نخاع تأثیر می گذارد و سیفلیس احشایی و نوروسیفلیس ایجاد می شود. علائم سیفلیس احشایی :
– زردی پوست و چشم
– استفراغ، حالت تهوع، کاهش وزن
– درد عضلات و مفاصل
– سرفه همراه با خلط
– آسیب قلبی

علائم نوروسیفلیس :

– از دست دادن بینایی
– پتوز یا افتادگی پلک
– کاهش سایز و عدم تقارن مردمک ها
– ناشنوایی
– قرمزی پوست روی مفاصل پا و زانو
– راه رفتن آتاکسیک (تلو تلو خوردن هنگام راه رفتن، عدم تعادل).

نحوه تشخیص سیفلیس

تشخیص در چند مرحله انجام می شود:

1. گرفتن شرححال و پرسش از بیمار. پزشک از بیمار در مورد اینکه که آیا اخیراً بدون استفاده از روش‌های پیشگیری از بارداری، رابطه جنسی پرخطر داشته است یا خیر، آیا در گذشته بثورات در ناحیه کشاله ران و غدد لنفاوی متورم مشاهده شده است و غیره سوالاتی می پرسد . داشتن یک آزمایش مثبت تایید شده برای سیفلیس در شریک زندگی یا پارتنر مهم است.
2. معاینات بالینی. شامل معاینه پوست، غشاهای مخاطی، اندام های تناسلی، لمس غدد لنفاوی.
3. معاینات ابزاری که شامل موارد زیر است :
– ECG، ECHO-KG
– فارنگوسکوپی، رینوسکوپی
– رادیوگرافی بافت استخوانی
– گاستروسکوپی
– فلوروگرافی
– سونوگرافی کبد
– گرفتن مایع مغزی نخاعی
4. تست های آزمایشگاهی. در حال حاضر چندین روش برای آزمایش خون برای سیفلیس وجود دارد:
– روش سرولوژیکی
این تست اغلب استفاده می شود. این مطالعه ایمونوگلوبولین هایی را نشان می دهد که توسط سیستم ایمنی یک بیمار مبتلا به سیفلیس سنتز می شوند.
– واکنش ریز رسوبی تست سریع و کارآمد بر اساس واکنش آنتی بادی-آنتی ژن.

درمان سیفلیس

درمان بیماری سیفلیس به ویژه در مراحل اولیه موثر است. ترپونما پالیدوم به آنتی بیوتیک های گروه پنی سیلین حساس است، به همین دلیل است که معمولا برای درمان استفاده می شود.
دوز و دفعات تجویز آنتی بیوتیک به مرحله سیفلیس بستگی دارد. علاوه بر این، درمان باید نه تنها توسط بیمار که درخواست کمک کرده است، بلکه توسط شرکای جنسی او نیز انجام شود.
برای نظارت بر اثربخشی درمان، پزشک آزمایش های مکرر خون را تجویز می کند.
اگر ایمنی نسبت به سیفلیس ایجاد نشده باشد، بنابراین پس از درمان، فرد می تواند دوباره آلوده شود.