آندوسکوپی یک روش برای بررسی بصری دستگاه گوارش است که با استفاده از یک دوربین کوچک که به انتهای یک لوله بلند و انعطاف پذیر متصل است ، انجام می شود.
متخصصین گوارش از این روش برای تشخیص و گاهی درمان بیماری هایی که بر مری ، معده و ابتدای روده کوچک (اثنی عشر) تاثیر می گذارد ، استفاده می کنند . اصطلاح پزشکی برای آندوسکوپی از وفاگسترودونوسکوپی است و این روش در مطب ، مراکز جراحی سرپایی و بیمارستان قابل انجام است.
دلایل انجام آندوسکوپی چیست؟
پزشک ممکن است این روش را در موارد زیر توصیه کند :
– بررسی علائم
آندوسکوپی ممکن است به پزشک در تعیین علت و نشانه های گوارشی مانند تهوع، استفراغ، درد شکم، مشکل در بلع و خونریزی دستگاه گوارش کمک کند.
– تشخیص دادن
پزشک ممکن است از این روش برای جمع آوری نمونه های بافتی یا بیوپسی برای آزمایش بیماری ها و شرایطی مانند کم خونی، خونریزی، التهاب، اسهال یا سرطان‌های دستگاه گوارش استفاده کند.
– درمان
پزشک می تواند ابزارهای خاصی را برای درمان مشکلات دستگاه گوارش از طریق آندوسکوپ وارد کند. مانند سوزاندن یک رگ خونریزی کننده برای توقف خونریزی ، پهن شدن مری باریک ، برداشتن یک پولیپ یا جسم خارجی.
گاهی اوقات آندوسکوپی با سایر روش ها مانند سونوگرافی ترکیب می شود . ممکن است پروب سونوگرافی به آندوسکوپ متصل شود تا تصاویر تخصصی از دیواره مری و معده ایجاد شود . سونوگرافی آندوسکوپی همچنین ممکن است به پزشک کمک کند تا تصاویری از اندام های غیرقابل دسترسی مانند پانکراس ایجاد کند . آندوسکوپ های جدید از ویدئوهای با وضوح بالا برای ارائه تصاویر واضح تر استفاده می کنند.
بسیاری از آندوسکوپ ها به پزشک این امکان را می‌دهند تا از فناوری موسوم به تصویربرداری باند باریک استفاده کند که از نور ویژه برای تشخیص بهتر شرایط پیش سرطانی مانند مری بارت استفاده می کنند.
نحوه آمادگی برای انجام آندوسکوپی
پزشک دستورالعمل های خاصی را برای آمادگی برای انجام آندوسکوپی به بیمار می دهد . ممکن است پزشک از بیمار بخواهد موارد زیر را انجام دهد :
– ناشتا بودن قبل از آندوسکوپی
برای اطمینان از خالی بودن معده برای این عمل باید ۴ تا ۸ ساعت قبل از آندوسکوپی از خوردن مواد غذایی و نوشیدن مایعات اجتناب شود.
– قطع کردن مصرف برخی از داروها
بیمار باید چند روز قبل از انجام آندوسکوپی مصرف برخی از داروها مانند رقیق کننده های خون را قطع کند ، زیرا در صورت انجام اقدامات خاص در طول آندوسکوپی رقیق کننده های خون ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند.
در صورت ابتلا به بیماری های مزمن مانند دیابت ، بیماری قلبی و فشارخون بالا پزشک دستورالعمل های خاصی را در مورد داروها به بیمار می دهد . بنابراین ، لازم است قبل از انجام آندوسکوپی در مورد تمام داروها و مکمل هایی که مصرف می کنید با پزشک خود مشورت کنید.
در طول انجام آندوسکوپی چه اتفاقاتی می‌افتد؟
در طی انجام این روش از بیمار خواسته می‌شود که بر روی یک تخت به پشت یا پهلو دراز بکشد. سپس مراحل زیر انجام می گیرد:
– حسگرها به بدن بیمار متصل می شوند ، این کار به پزشک این امکان را می دهد تا تنفس ، فشار خون و ضربان قلب بیمار را کنترل کند.
– بیمار ممکن است داروی آرام بخش دریافت کند که این داروها از طریق تزریق وریدی به بدن بیمار وارد می شوند و به بیمار در داشتن آرامش در طی آندوسکوپی کمک می کند.
پزشک همچنین ممکن است داروی بی حسی را در دهان بیمار اسپری کند . این دارو گلو را هنگام آماده شدن برای قرار دادن لوله بلند و انعطاف پذیر بی حس می‌کند.
– در انتها آندوسکوپ در دهان بیمار قرار می گیرد . پزشک ممکن است از بیمار بخواهد که با وارد شدن آندوسکوپ در داخل گلو ، آن را ببلعد . ممکن است بیمار مقداری فشار در گلو احساس کند اما نباید احساس درد داشته باشد.
پس از عبور آندوسکوپی از گلو نمی توانید صحبت کنید ، اگرچه می توانید صداهایی ایجاد کنید . آندوسکوپ همچنین در تنفس بیمار اختلالی ایجاد نمی کند.
هنگامی که پزشک آندوسکوپ را به مری منتقل می کند موارد زیر ایجاد می شود :
– یک دوربین کوچک در قسمت انتهایی ، تصاویر را به یک مانیتور ویدئویی در منتقل می کند. پزشک با مشاهده مانیتور ناهنجاری دستگاه گوارش را بررسی می کند و در صورت مشاهده ناهنجاری تصاویر را برای معاینه بعدی ثبت می‌کند.
– فشار هوای ملایم ممکن است به مری وارد شود تا دستگاه گوارش بیمار متورم شود . این امر به آندوسکوپ این امکان را می دهد تا آزادانه حرکت کند و به پزشک این اجازه را می دهد تا راحت تر چین های دستگاه گوارش را بررسی کند. بیمار ممکن است از هوای اضافه شده احساس پری یا فشار کند.
– پزشک ابزارهای جراحی خاصی را از طریق آندوسکوپ برای جمع آوری نمونه بافت یا برداشتن پولیپ عبور می دهد. او توسط تصاویر روی مانیتور این ابزارها را در جای درست قرار می دهد.
پس از انجام آندوسکوپی چه اتفاقاتی می‌افتد؟
هنگامی که پزشک معاینات خود را انجام داد آندوسکوپ را به آرامی از دهان بیمار خارج می کند . بعد از انجام آندوسکوپی بیمار به منطقه‌ای برای بهبودی منتقل می شود و تیم مراقبت های بهداشتی بیمار را تا از بین رفتن اثرات آرام بخش تحت نظر خواهند داشت.
بیمار ممکن است پس از آن که به خانه رفت علائم و نشانه های کمی مانند نفخ و گاز ، گرفتگی و گلو درد را تجربه کند که این علائم و نشانه ها با گذشت زمان بهبود می یابند.