تشخیص بیماری کبد چرب با سونوگرافی

تشخیص بیماری کبد چرب با سونوگرافی اولین روش تشخیصی توسط روش های تصویربرداری است.
اما بیماری کبد چرب چیست و چگونه می توان آن را مدیریت و کنترل نمود. برای پاسخ به این سوالات این مقاله را تا انتها مطالعه کنید.
بیماری کبد چرب (FLD) نوعی بیماری است که در آن بافت طبیعی کبد با بیش از ۵ الی ۶ درصد چربی جایگزین می شود . در این بیماری تجمع چربی می تواند باعث التهاب، مرگ سلولی و ایجاد زخم شود ،وضعیتی که به استئوهپاتیت معروف است.
در صورتی که بیماری استئوهپاتیت درمان نشود می‌تواند منجر به فیبروز کبدی شود که باعث کاهش جریان خون در سراسر کبد و تجمع بافت اسکار می شود . بدون درمان فیبروز کبدی ممکن است منجر به سیروز ، نارسایی کبدی و سرطان کبد شود.

همه چیز در مورد بیماری کبد چرب

عملکرد کبد چیست؟

کبد یک عضو ضروری در بدن است که عملکردهای مختلفی برای حمایت از بدن بر عهده دارد. این عملکردهای کبد شامل موارد زیر است:
– با تولید صفرا به هضم غذا کمک میکند.
– این عضو از بدن ، پروتئین هایی برای بدن ایجاد می کند.
– آهن را در بدن ذخیره می کند.
– از مواد مغذی برای بدن انرژی تولید می کند.
– برای التیام زخم ها موادی ایجاد می‌کند که به لخته شدن خون کمک می کنند.
– با ایجاد عوامل ایمنی و از بین بردن باکتری ها و سموم از خون در برابر عفونت ها محافظت می کند.

 

 

دلایل خطرناک بودن بیماری کبد چرب چیست؟

در بیشتر موارد بیماری کبد چرب مشکلی ایجاد نمی‌کند و از عملکرد طبیعی کبد نیز جلوگیری نمی کند، اما برای ۷ تا ۳۰ درصد افراد مبتلا به بیماری کبد چرب، این بیماری با گذشت زمان بدتر شده و می تواند در طی سه مرحله پیشرفت کند.
1 . کبد ملتهب و متورم می شود و بافت آن آسیب می رسد استئوهپاتیت گفته می‌شود..
2. بافت اسکار در محلی که کبد آسیب می بیند تشکیل می شود این فرآیند فیبروز نامیده می شود.
3. بافت اسکار گسترده جایگزین بافت سالم می شود و در این مرحله فرد به سیروز کبدی مبتلا می شود.

سیروز کبدی چیست؟

سیروز کبدی در نتیجه آسیب شدید به کبد ایجاد می شود، در این مرحله بافت اسکار سخت جایگزین بافت سالم کبد شده و عملکرد کبد را کند می‌کند و در نهایت می‌تواند عملکرد کبد را به طور کامل مسدود کند.

انواع بیماری کبد چرب

1. بیماری کبد چرب الکلی

این بیماری در اثر تجمع چربی در کبد به دلیل نوشیدن زیاد الکل ایجاد می شود.

2. بیماری کبد چرب غیر الکلی

این بیماری در افرادی ایجاد می شود که مشروبات الکلی مصرف نمی کنند، محققان علت دقیق این بیماری را نمی دانند اما عوامل مختلفی مانند چاقی و دیابت می تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد.

چه کسانی بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند؟

– زنان یائسه
– افرادی که دارای اضافه وزن یا چاقی می باشند.
– دارا بودن فشار خون بالا ، دیابت و کلسترول بالا می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
– افرادی که مبتلا به آپنه انسدادی خواب هستند (راه هوایی مسدود شده که باعث می‌شود تنفس در هنگام خواب با مشکل روبرو شود)

علائم بیماری FLD

افرادی که به بیماری FLD مبتلا می شوند ، معمولا هیچ علائمی ندارند تا زمانی که بیماری به سیروز کبدی تبدیل شود. با این وجود برخی از علائم شامل موارد زیر است:
– درد شکم یا احساس پری در سمت راست بالای شکم
– حالت تهوع ، کاهش اشتها یا کاهش وزن
– زرد شدن رنگ پوست و سفیدی چشم
– تورم شکم و پاها (اِدِم)
– خستگی شدید یا گیجی
– ضعف

تشخیص کبد چرب

از آنجا که این بیماری اغلب علائمی ندارد معمولاً با انجام آزمایشات برای بیماری های دیگر تشخیص داده می شود.
سطح بالای آنزیم های کبدی در آزمایش خون، نشان دهنده آسیب کبدی است . پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق تر موارد زیر را تجویز کند.

آزمایش خون

به منظور تشخیص FLD و فیبروز کبدی، پزشک ممکن است آزمایش خون برای ارزیابی عملکرد کبد از جمله آزمایشات برای ارزیابی سطح آنزیم های کبدی ALT و AST که در صورت چربی کبد زیاد می شوند را تجویز کند .

تشخیص کبد چرب توسط سونوگرافی

در این روش از امواج صوتی برای تولید تصاویر برای ارزیابی اندازه و شکل کبد و همچنین جریان خون کبد استفاده می شود.
کبد مبتلا به استئوهپاتیت از کبد های نرمال روشن ‌تر و کبدهای سیروز به صورت یک برآمدگی کوچک به نظر می رسند.

سی تی اسکن شکم و لگن

در این روش تجهیزات ویژه اشعه ایکس را با رایانه های پیشرفته تر کیب می کند تا چندین تصویر یا عکس از داخل بدن تولید کند.
در سی تی اسکن ، کبدهای FLD تیره تر از کبد طبیعی به نظر می رسند و کبد های مبتلا به سیروز موج دار و منقبض هستند.

ام آر آی

این روش از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از کبد استفاده می کند. ‏ام آر آی حساس ترین آزمایش تصویربرداری برایFLD است که حتی موارد بسیار خفیف را نیز شناسایی می کند و می تواند درصد چربی کبد را محاسبه کند.

سونوگرافی الاستوگرافی

این یک روش ویژه برای آزمایش فیبروز کبد است . حرکت کبد ناشی از موج سونوگرافی در وسط کبد اندازه گیری می شود و سفتی یا خاصیت ارتجاعی آن محاسبه می شود. کبد چرب باعث سفت شدن کبد شده و در مقایسه با کبد طبیعی حرکت بیشتری دارد.

بیوپسی از بافت کبد

در این روش با استفاده از یک سوزن که به درون کبد وارد می‌شود بافت کوچکی از کبد نمونه برداری شده و تحت میکروسکوپ از نظر علائم FLD، التهاب، آسیب و فیبروز بررسی می شود.

درمان کبد چرب

درمان بیماری FLD و فیبروز کبدی بسته به علت آن متفاوت است. پزشکان معمولاً درمان را با هدف جلوگیری یا تاخیر در پیشرفت فیبروز توضیح می دهند.
با استفاده از روش های درمانی پیشرفت بیماری کبدی می‌تواند کند شده و حتی ممکن است معکوس شود. برخی از روش های درمان این بیماری عبارتند از :
– تغییرات در رژیم غذایی
– داروهای ضد التهاب و داروهایی برای مقاومت انسولین
– مدیریت کلسترول و دیابت
– کاهش وزن و ورزش
– عدم مصرف الکل

منبع1  – منیع 2
ترجمه اختصاصی تصویربرداری پزشکی بهار