شایع ترین علت درد شکم و نحوه تشخیص آن

درد شکم می تواند به دلیل طیف گسترده ای از مسائل، از جمع شدن گاز تا شرایط جدی تر مانند آپاندیس یا بیماری کرون ایجاد شود. توجه به شدت و ناحیه درد در شکم می تواند به تشخیص علت کمک کند.
درد شکم ، دردی است که بین قفسه سینه و ناحیه لگن ایجاد می شود. درد شکم می تواند متناوب یا تیز باشد که به آن معده درد نیز می گویند.
درد موضعی به یک ناحیه از شکم محدود می شود. این نوع درد اغلب به دلیل مشکلاتی در یک اندام خاص ایجاد می شود. شایع ترین علت درد موضعی، زخم معده (زخم های باز در پوشش داخلی معده) است. درد شبیه گرفتگی ممکن است با اسهال، یبوست، نفخ همراه باشد. در بعضی افراد می تواند با قاعدگی، سقط جنین یا عوارض باروری همراه باشد. این درد می آید و می رود و ممکن است بدون درمان خود به خود از بین برود. عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی که بر معده و روده تأثیر می‌گذارند نیز ممکن است باعث درد قابل توجهی در ناحیه شکم شوند.

انواع دردهای شکمی

همه دردهای شکمی یکسان نیستند. از سوی دیگر، درد مزمن شکم، دردی است که دائمی یا عودکننده است. مدت زمان آن 3 ماه یا بیشتر است. از آنجایی که تعدادی از اختلالات گوارشی و سیستمیک وجود دارد که منجر به درد شکم می شود، پزشکان گاهی اوقات برای درک علت اصلی درد مشکل دارند. درد پیشرونده شکم دردی است که با گذشت زمان بدتر می شود. به طور معمول علائم دیگر با پیشرفت درد شکم رخ می دهد. درد پیشرونده شکم اغلب نشانه چیزی جدی تر است.

چه عواملی می توانند علت درد شکمی باشد؟

بسیاری از شرایط می توانند باعث درد شکم شوند. اما دلایل اصلی عبارتند از:

– عفونت
– رشد غیر طبیعی بافت ها
– التهاب
– انسداد
– اختلالات روده
– بیماری هایی که بر اندام های شکم تأثیر می گذارد
– عفونت‌های گلو، روده‌ها و خون می‌توانند باعث ورود باکتری‌ها به دستگاه گوارش و در نتیجه درد شکم شوند. این عفونت ها همچنین ممکن است باعث تغییراتی در گوارش مانند اسهال یا یبوست شوند.
کرامپ های مرتبط با قاعدگی نیز منبع بالقوه درد زیر شکم هستند، اما بیشتر به عنوان علت درد لگن شناخته می شوند.

سایر علل شایع درد شکم عبارتند از:

– یبوست
– اسهال
– گاستروانتریت (آنفولانزای معده)
– رفلاکس اسید (زمانی که محتویات معده به سمت مری نشت می کند و باعث سوزش سر دل و سایر علائم می شود)
– استفراغ

بیماری هایی که بر دستگاه گوارش تأثیر می گذارند نیز می توانند باعث درد مزمن شکم شوند. رایج ترین آنها عبارتند از:

– بیماری ریفلاکس معده (GERD)
– سندرم روده تحریک پذیر یا کولون اسپاستیک (اختلالی که باعث درد شکمی، گرفتگی عضلات و تغییر در حرکات روده می شود)
– بیماری کرون (یک بیماری التهابی روده)
– عدم تحمل لاکتوز (ناتوانی در هضم لاکتوز، قند موجود در شیر و محصولات شیر)

علل درد شدید شکم عبارتند از:

– پارگی اندام یا نزدیک به پارگی (مانند ترکیدن آپاندیس )
– سنگ کیسه صفرا
– سنگ کلیه
– عفونت کلیه

محل درد در داخل شکم ممکن است سرنخی از علت آن باشد.

دردی که در سراسر شکم پخش می شود (نه در یک ناحیه خاص) ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:

– آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)
– بیماری کرون
– آسیب تروماتیک
– سندرم روده تحریک‌پذیر
– عفونت مجاری ادراری
– آنفولانزا

دردی که در قسمت پایین شکم متمرکز است ممکن است نشان دهنده موارد زیر باشد:

– انسداد روده
– حاملگی خارج رحمی

درد در اندام های تناسلی زیر شکم می تواند ناشی از موارد زیر باشد:

-درد شدید قاعدگی (به نام دیسمنوره )
– کیست های تخمدان
– سقط جنین
– فیبروم ها
– اندومتریوز
– بیماری التهابی لگن
– حاملگی خارج رحمی

درد بالای شکم ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

– سنگ کیسه صفرا
– حمله قلبی
– هپاتیت (التهاب کبد)
– پنومونی

درد در مرکز شکم ممکن است ناشی از:

– آپاندیسیت
– گاستروانتریت
– صدمه
– اورمی (تجمع مواد زائد در خون)

درد پایین شکم سمت چپ ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:

– بیماری کرون
– عفونت کلیه
– کیست های تخمدان

درد بالای سمت چپ شکم گاهی اوقات به دلایل زیر ایجاد می شود:

– طحال بزرگ شده
– نهفتگی مدفوع (مدفوع سفت شده که قابل دفع نیست)
– عفونت کلیه
– حمله قلبی
– سرطان

علل درد در سمت راست پایین شکم عبارتند از:

– آپاندیسیت
– فتق (هنگامی که عضوی از طریق یک نقطه ضعیف در عضلات شکم بیرون زده است)
– عفونت کلیه

درد بالای سمت راست شکم ممکن است ناشی از:

– هپاتیت
– صدمه
– پنومونی

تشخیص

علت درد شکم را می توان از طریق یک سری آزمایشات و همچنین گفتگوی صادقانه با پزشک در مورد آنچه تجربه می کنید، تشخیص داد. قبل از آزمایش، پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. این شامل فشار دادن ملایم روی نواحی مختلف شکم برای بررسی حساسیت و تورم است.
تست های تصویربرداری مانند اسکن ام آر آی ، سونوگرافی و اشعه ایکس برای مشاهده جزئیات اندام ها، بافت ها و سایر ساختارهای شکم استفاده می شود. این آزمایشات می تواند به تشخیص تومور، شکستگی، پارگی و التهاب کمک کند.

سایر آزمایشات عبارتند از

– کولونوسکوپی (برای مشاهده داخل کولون و روده)
– آندوسکوپی (برای تشخیص التهاب و ناهنجاری در مری و معده) دستگاه گوارش فوقانی (یک آزمایش اشعه ایکس ویژه که از رنگ کنتراست برای بررسی وجود رشد، زخم، التهاب، انسداد و سایر ناهنجاری ها در معده استفاده می کند)
– آزمایش خون، ادرار و مدفوع نیز ممکن است برای جستجوی شواهدی از عفونت های باکتریایی، ویروسی و انگلی جمع آوری شود.

درمان

نحوه درمان درد شکم به شدت و تشخیص مشکل بستگی دارد. داروهایی که التهاب را کاهش می دهند ممکن است به درد معده ناشی از زخم کمک کنند.
اما شرایط دیگر، مانند سنگ کلیه، ممکن است نیاز به درمان شدیدتری مانند سنگ شکنی داشته باشند. التهاب کیسه صفرا ممکن است نیاز به جراحی کیسه صفرا داشته باشد.
پزشک ممکن است یک داروی تعدیل کننده درد مانند آمی تریپتیلین یا ترازودون برای رفع درد تجویز کند. اینها ممکن است به تغییر روشی که مغز سیگنال‌های درد را پردازش می‌کند کمک کند.
منبع