خون دماغ شدن یا خونریزی بینی نشانه چیست؟

خون دماغ شدن به معنی از دست دادن خون از بافتی است که در بینی قرار دارد. این مشکل می تواند هر دو سوراخ بینی را تحت تاثیر قرار دهد اما بیشتر اوقات فقط در یک سوراخ بینی رخ می دهد و معمولاً خونریزی از بینی جدی نیست.
بینی دارای رگ های خونی زیادی است که به گرم و مرطوب کردن هوایی که تنفس می کنید کمک می کند .
این عروق در نزدیکی سطح قرار گرفته و به آسانی آسیب می بینند این مسئله می تواند باعث خونریزی از بینی شود. اما گاهی اوقات خونریزی از بینی جدی تر است و از عروق بزرگ پشت بینی نشأت می گیرند این نوع آسیب بیشتر در کودکان خردسال یا افراد مسن رخ می دهد معمولاً هر چه سن بیمار بیشتر باشد خونریزی بینی است.

علت خون دماغ شدن  یا خونریزی بینی چیست؟

از شایع ترین علل خونریزی بینی عبارتند از خشکی (در فصل زمستان در اثر گرمای داخلی) و دست بردن داخل بینی.
این دو مورد با هم کار می کنند به طوری که دست بردن داخل بینی بیشتر زمانی اتفاق میافتد که مخاط بینی خشک و پوسته پوسته شود . سرماخوردگی نیز می تواند باعث خونریزی از بینی شود.
علل کمتر شایع خون دماغ شدن شامل آسیب، آلرژی یا استفاده از داروهای غیر قانونی مانند کوکائین است.
کودکان ممکن است اشیاء کوچک را به داخل بینی خود فرو ببرند که این مسئله می تواند باعث خونریزی از بینی شود.
در افراد مسن این مسئله ممکن است به دلیل تصلب شرایین که شامل سخت شدن رگ ها است، عفونت، فشار خون بالا یا اختلالات انعقادی خون است که ممکن است باعث خونریزی از بینی شود.
در صورتی که از داروهایی مانند آسپرین استفاده می کنید که در لخته شدن خون اختلال ایجاد می کنند، خون دماغ ایجاد شده و ممکن است بیشتر طول بکشد.
یکی از علل نادر خونریزی های مکرر بینی اختلالی به نام تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT) است. علت خونریزی بینی نیزگاهی اوقات نمی تواند مشخص شود.
خونریزی های مکرر از بینی ممکن است به این معنی باشد که مشکل جدی تری وجود دارد به عنوان مثال خون دماغ و کبودی می تواند از علائم اولیه سرطان خون باشد . خونریزی از بینی همچنین می تواند نشانهای از لخته شدن خون ،اختلال عروق خونی یا تومور بینی اعم از سرطانی و غیر سرطانی نیز باشد.

انواع مختلف خونریزی از بینی

نوع خون دماغ توسط محل خونریزی توصیف می شود. به طور کلی دو نوع اصلی خونریزی بینی وجود دارد اما یکی جدی تر از دیگری است.

1. خون دماغ قدامی

این نوع خونریزی از جلوی بینی در قسمت پایین دیواره که با نام سپتوم شناخته می شود، شروع میشود که دو طرف بینی را جدا میکند. آهنگ ها و رگهای خونی کوچک در این ناحیه جلوی بینی بسیار ظریف و شکننده هستند و به راحتی پاره شده و خونریزی میکنند.
این نوع خون دماغ رایج ترین نوع خونریزی بینی است که معمولاً جدی نیست و در کودکان بیشتر شایع است و معمولاً قابل درمان در خانه می باشد.

2. خون دماغ خلفی

این نوع خونریزی در قسمت های داخلی بینی ایجاد می شود و ناشی از خونریزی در رگهای خونی بزرگتر در قسمت پشت بینی و نزدیک به گلو است.
این مسئله میتواند خونریزی جدی تری از خونریزی بینی قدامی باشد که ممکن است منجر به خونریزی شدیدی شود که در پشت گلو جریان می یابد.
ممکن است برای این خونریزی بلافاصله به مراقبت پزشکی احتیاج باشد. این نوع خونریزی بینی در بزرگسالان شایع تر است.

چه کسانی دچار خونریزی بینی می شوند؟

هر کسی ممکن است دچار خونریزی بینی شود و اکثر افراد حداقل یک مورد را در طول زندگی خود خواهند داشت. با این حال، افرادی هستند که بیشتر در معرض خونریزی بینی هستند که عبارتند از:

– کودکان بین 2 تا 10 سال

هوای خشک، سرماخوردگی، آلرژی ، فرو بردن انگشت یا اشیاء به بینی این کودکان را مستعد خون دماغ شدن، می کند.

– بزرگسالان بین 45 تا 65 سال

لخته شدن خون در میانسالی و بزرگسالان مسن ممکن است بیشتر طول بکشد. همچنین احتمال بیشتری دارد که این افراد ازداروهای رقیق کننده خون (مانند مصرف روزانه آسپرین) ، داروهای فشار خون بالا ، تصلب شرایین(سخت شدن دیواره سرخرگ ها) یا اختلالات خونریزی استفاده کنند.

– زنان حامله

رگهای خونی در بینی در دوران بارداری منبسط میشوند که فشار بیشتری بر رگهای خونی ظریف در پوشش داخلی بینی وارد میکند.
– افرادی که از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین یا وارفارین استفاده می کنند.
– افرادی که دارای اختلالات لخته شدن خون هستند، مانند بیماران هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند.

علائم و علل

شایع ترین علت خونریزی بینی هوای خشک است. هوای خشک می تواند ناشی از آب و هوای گرم و کم رطوبت یا هوای گرم داخل خانه باشد. هر دو محیط باعث می شوند که غشای بینی (بافت ظریف داخل بینی ) خشک شود و پوسته پوسته شده یا ترک بخورد و در هنگام مالش یا هنگام نفس کشیدن با بینی، احتمال خونریزی بیشتر شود.
سایر علل شایع خونریزی بینی عبارتند از:
– سرماخوردگی (عفونتهای تنفسی فوقانی) و سینوزیت ، به ویژه دوره هایی که باعث عطسه، سرفه میشوند.
– فرو بردن انگشت یک شیء در بینی
– آسیب به بینی یا صورت.
– رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک (التهاب پوشش بینی)
– مصرف داروهای رقیق کننده خون (آسپرین، داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ، وارفارین و غیره).
– مصرف کوکائین و سایر مواد مخدر که از طریق بینی استنشاق می شود.
– محرک های شیمیایی (مواد شیمیایی موجود در وسایل نظافت، دودهای شیمیایی در محل کار، سایر بوهای قوی)
– ارتفاعات بالا. با افزایش ارتفاع هوا رقیق تر (کمبود اکسیژن) و خشکتر می شود.
– (انحراف سپتوم (شکل غیر طبیعی دیواره ای که دو طرف بینی را از هم جدا می کند.
– استفاده مکرر از اسپری بینی و داروها برای درمان خارش، آبریزش یا گرفتگی بینی. این داروها شامل آنتی هیستامین ها و ضد احتقان ها بوده که می توانند غشای بینی را خشک کنند.

سایر علل کمتر شایع خونریزی بینی عبارتند از:

– مصرف الکل
– اختلالات خونریزی، مانند هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند یا لوسمی
– فشار خون بالا
– آترواسکلروز
– جراحی صورت و بینی
– تومورهای بینی
– پولیپ بینی
– ترومبوسیتوپنی ایمنی
– سرطان خون
– تلانژکتازی هموراژیک ارثی
– بارداری

نحوه پیشگیری از خونریزی بینی

نکاتی برای پیشگیری از خون دماغ شدن وجود دارد که شامل موارد زیر می باشند:
– ناخن های کودکان را کوتاه نگه دارید تا از دست بردن کودک به داخل بینی و آسیب جلوگیری شود.
– هنگام گرم و خشک شدن هوای داخل ساختمان در شب ها از دستگاه بخور در اتاق خواب خود برای پیشگیری از خون دماغ شدن استفاده کنید.
– از آنجایی که سیگار کشیدن باعث خشک شدن مخاط می شود ، ترک سیگار برای پیشگیری و مقابله با این مشکل توصیه میشود.
– هنگام عطسه کردن دهان خود را باز کنید.

وقتی با خونریزی بینی به پزشک مراجعه می کنیم چه انتظاری باید داشته باشیم؟

پزشک از شما سوالاتی در مورد خونریزی بینی می پرسد از جمله:

– خونریزی چند دقیقه بوده
– مقدار تقریبی خونی که از دست رفته است.
– هر چند وقت یکبار دچار خونریزی بینی می شوید.
– آیا خونریزی بینی یک یا هر دو سوراخ بینی را درگیر کرده است؟
پزشک همچنین در مورد داروهایی که مصرف می کنید از جمله داروهای رقیق کننده خون بدون نسخه، مانند آسپرین، و داروهای سرماخوردگی و آلرژی، سؤال می کند. آنها همچنین می پرسند که آیا سابقه خانوادگی اختلالات خونی وجود دارد یا خیر و در مورد استفاده شما از الکل یا هر گونه مصرف غیرقانونی مواد مخدر می پرسند.
در مرحله بعد، پزشک بینی شما را معاینه می کند تا منبع خونریزی و علت آن را مشخص کند . او از یک اسپکولوم کوچک برای باز نگه داشتن سوراخ بینی استفاده می کنند و از منابع نوری مختلف یا یک آندوسکوپ برای دیدن داخل مجرای بینی شما استفاده می کنند.
پزشک ممکن است از داروهای موضعی برای بی حس کردن پوشش داخلی بینی و انقباض عروق خونی استفاده کند. همچنین احتمالاً پزشک لخته ها و پوسته های داخل بینی شما را برمی دارد. این کار می تواند ناخوشایند باشد اما دردناک نیست.
فشار خون و نبض شما به احتمال زیاد اندازه گیری می شود. گاهی ممکن است برای بررسی اختلالات خونریزی، ناهنجاری های عروق خونی یا تومورهای بینی ، عکس برداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن یا آزمایش خون تجویز شود.

درمان خونریزی بینی

خون دماغ شدن می تواند ترسناک باشد اما در صورت ایجاد این مشکل سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید، زیرا تقریباً تمام خونریزی های بینی را می توان در خانه درمان کرد.
در صورت خون دماغ شدن کمی به جلو خم شوید وسر خود را بالای قلب نگه دارید. این عمل خونریزی را کند می کند. به جلو خم شوید تا خون به جای پشت حلق از بینی خارج شود. اگر به عقب متمایل شوید ممکن است خون را ببلعید که این مسئله می تواند معده را تحریک کند.
با استفاده از دو انگشت شست و اشاره قسمت نرم بینی خود را فشار دهید. این ناحیه بین انتهای بینی و برجستگی سفت و استخوانی که پل بینی را تشکیل میدهد، قرار دارد. حداقل ۵ دقیقه ناحیه را نگه داشته و رها نکنید . اگر هنوز خونریزی ادامه داشت دوباره آن را برای ۵ تا ۱۰ دقیقه دیگر نگه دارید.
هنگامی که خونریزی متوقف شد چند ساعت منتظر بمانید و از انجام هر کاری که ممکن است باعث شروع دوباره خونریزی شود مانند خم شدن یا دمیدن در بینی خودداری کنید.
در صورت وجود هر یک از موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
– خونریزی بیش از ۲۰ دقیقه ادامه یابد.
– خونریزی ناشی از آسیب مانند زمین خوردن یا برخورد چیزی با صورت باشد، زیرا در برخی موارد این مشکل ممکن است نشانه خونریزی داخلی باشد.
– مقدار خون، تنفس را سخت کند.
– کودک زیر دو سال دچار خون دماغ شود.
– داروی رقیق کننده خون مصرف می کنید.
– هر هفته خون دماغ می شوید.