سی تی اسکن قلب چیست و چگونه انجام می شود؟

منظور از سی تی اسکن قلب (Cardiac CT Scan) ، اسکن قلب و رگ‌های خونی آن (عروق کرونر) با استفاده از اسکنر سی تی اسکن می باشد .
دستگاه سی تی اسکن یک حلقه بزرگ همانند دونات می باشد که نباید با دستگاه ام آر آی که مانند تونل است ، اشتباه گرفته شود . این اسکنر برای تولید تصاویر از اشعه ایکس استفاده نموده و تصاویر بسیار دقیقی را ارائه می دهند .
این تصاویر می توانند علائم اولیه بیماری قلبی (در غیر این صورت با عنوان بیماری های عروق کرونری شناخته می شوند) را قبل از بروز هرگونه علائم تشخیص دهند . به نوبه خود این تشخیص اولیه می‌تواند به پزشکان در مدیریت ، تثبیت و یا از بین بردن علائم کمک کند و به نجات جان انسان ها منجر شود .
در این مقاله به معرفی و بررسی قلب به روش سی تی اسکن و تمام چیزهایی که به این روش تشخیصی مربوط می‌شود پرداخته ایم ، تا بتوانیم شما را با این روش تشخیصی بیشتر آشنا کنیم .

 سی تی اسکن قلب چه کاربردی دارد؟

این تست تشخیصی به سرعت تصاویر با جزییات بالا از قلب و عروق آن ایجاد می کند که می تواند به تشخیص و درمان بیماری های قلبی کمک کند . موارد و مشکلاتی که سی تی اسکن قلب برای آن قابل انجام است ، شامل موارد زیر می باشد :
– تجمع پلاک در عروق کرونر برای تعیین خطر بیماری قلبی
– بیماری های مادرزادی قلبی
– مشکلات دریچه قلب
– انسداد رگ های قلب
– تومورها یا توده های قلب
– عملکرد پمپاژ قلب

انواع سی تی اسکن قلب

۱. اسکن کلسیم قلب که برای تشخیص رسوب کلسیم در عروق کرونر انجام می شود .
۲. سی تی آنژیوگرافی برای نشان دادن آناتومی یا آسیب شناسی عروق کرونر

آماده سازی برای انجام سی تی اسکن قلب (اسکن کلسیم/ سی تی آنژیوگرافی)

قبل از انجام این نوع تصویربرداری ، مهم است که این دستورالعمل ها را انجام دهید :
– حداقل به مدت ۴ ساعت ناشتا باشید .
– ممکن است از شما خواسته شود مقداری آب بنوشید .
– حداقل ۲ ساعت سیگار نکشید .
– حداقل چهار ساعت ورزش جدی نداشته باشید .
– حداقل ۱۲ ساعت از مصرف چای و قهوه خودداری کنید .

از دیگر شرایط لازم این است که ، ضربان قلب شما باید سرعت بالایی داشته باشد .در صورتی که ضربان بالا نباشد ، ممکن است در زمان انجام سی تی اسکن مجبور به مصرف دارو شوید . این دارو به صورت قرص بوده و این قرص معروف به بتا بلاکر می باشد . در صورتی که این دارو به شما داده شد، توصیه می شود ۴ تا ۶ ساعت پس از انجام سی تی اسکن رانندگی نکنید .
قبل از انجام سی تی اسکن از شما خواسته می شود لباس خود را عوض کرده و یک لباس راحتی بپوشید . زیرا باید یک لباس راحتی جلو باز بپوشید تا تکنسین بتواند به راحتی نوار قلب شما را بگیرد. کافیست فقط نیم تنه بالایی لباس خود را تعویض کنید.
قبل از انجام سی تی اسکن رگ گیری از شما انجام می شود . لازم است ساعت و جواهرات را از گردن خود حذف کنید .

سی تی اسکن قلب چگونه انجام می شود؟

برای انجام این اسکن ، از شما خواسته می شود بر روی یک میز به پشت دراز کشیده و دست های خود را به سمت بالای سر خود دراز کنید .
سپس چست لید (الکتروهای نوار قلب) بر روی سینه شما قرار خواهد گرفت و ضربان قلب شما در طول اسکن بر روی مانیتور نمایش داده می شود .
در حین انجام اسکن یک سری دستورات تنفسی به شما داده می شود که بسیار مهم است این موارد رعایت شود .
ماده حاجب در حین انجام سی تی اسکن به شما تزریق شود .
پس از تزریق ماده حاجب ممکن است احساس گرگرفتگی و طعم فلز در دهان خود یا ادرار داشتن ، کنید .

پس از انجام سی تی اسکن قلب چه اتفاقاتی می‌افتد؟

پس از انجام سی تی اسکن قلب مانیتور ECG یا نوار قلب و همچنین کانولی که برای رگ گیری استفاده شده بود ، برداشته می شود . از شما خواسته می شود تا دوباره لباس های خود را تغییر دهید .
در صورتی که در حین انجام تصویربرداری ، از قرص های بتا بلاکر استفاده کرده باشید ، از شما خواسته می‌شود که ۲۰ دقیقه پس از انجام سی تی اسکن در مرکز بمانید .
به شما توصیه می شود که تا ۴۸ ساعت پس از انجام CT SCAN قلب ، مایعات فراوان بنوشید تا ماده حاجب از بدن شما خارج شود.

نتایج CT Scan قلب

اسکن قلب در دو گروه عادی و غیر طبیعی طبقه بندی می شود .
در صورتی که قلب و عروق در تست سی تی اسکن ظاهری طبیعی داشته باشند ، نتایج طبیعی و عادی تلقی می‌شود. نمره ی کلسیم شما بر اساس میزان کلسیم موجود در عروق قلب می باشد .
در صورتی که نمره کلسیم شما 0 باشد تست طبیعی است ( منفی) که بدان معنی است که احتمال حمله قلبی درشما برای سال های بعد بسیار پایین است .
در صورتی که نمره کلسیم شما بسیار پایین باشد ، نیز بعید به نظر می رسد که شما به بیماری عروق کرونر مبتلا باشید.
نتایج غیر طبیعی ممکن است به دلایل زیر باشد :
– آنوریسم
– بیماری مادرزادی قلب
– بیماری عروق کرونر
– مشکلات دریچه قلب
– التهاب پوشش اطراف قلب (پریکاردیت)
– تنگی و انسداد شریان عروق کرونر
– تومورها یا توده های دیگر در قلب یا مناطق اطراف آن
اگر نمره کلسیم شما زیاد باشد ، بدان معناست که این عنصر در دیواره عروق کرونر شما تجمع یافته است . این معمولاً نشانه آترواسکلروز یا سخت شدن شریان ها می باشد.
هر چه نمره کلسیم بالاتر باشد این شرایط شدیدتر است .

خطرات انجام سی تی اسکن قلب چیست؟

خطرات این نوع تصویربرداری شامل موارد زیر می باشد :

– قرار گرفتن در معرض تابش
درست است که در این نوع CT SCAN ، شما در معرض پرتوهای بیشتری نسبت به اشعه ایکس معمولی قرار می گیرید . اما بیشتر اوقات فواید انجام این تست برای سلامتی شما از مضرات آن بیشتر است .

– واکنش آلرژیک به ماده حاجب
در صورتی که تاکنون به ماده حاجب که گادولینیوم می‌باشد ، حساسیت نشان داده اید باید تکنسین را مطلع کنید . زیرا در صورتی که حتماً باید از محیط کنتراست استفاده شود ممکن است لازم شب قبل از آزمایش ، از استروئیدهایی مانند پردنیزولون یا انتی‌هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین استفاده کنید . همچنین ممکن است نیاز به مسدودکننده‌های هیستامین مانند رانیتیدین نیاز داشته باشید .
منبع