رادیوگرافی جمجمه چیست و چرا انجام می شود؟

رادیوگرافی جمجمه یا تصویربرداری توسط اشعه ایکس از جمجمه یک روش تشخیصی است که برای بررسی آسیب‌های موجود در این ناحیه انجام می شود.
برای آشنایی بیشتر با این روش تشخیصی تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

رادیوگرافی جمجمه چیست؟

رادیوگرافی جمجمه یک روش تشخیصی تصویربرداری است که از اشعه ایکس یا پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای ایجاد تصاویری از جمجمه استفاده می کند .
این روش به دلایل زیادی از جمله تشخیص تومورها ، عفونت ، اجسام خارجی یا آسیب های استخوانی انجام می گیرد.
اشعه ایکس با استفاده از اشعه خارجی تصاویری از بدن ، اعضای بدن و دیگر ساختارهای داخلی برای تشخیص مشکل تولید می کند .
این اشعه از طریق بافت های بدن به صفحات مخصوصی مانند فیلم دوربین منتقل شده و باعث می شود که تصویر بر روی نگاتیو ساخته شوند .
هر چه قدر ساختار مورد تصویربرداری محکم تر باشد، روی فیلم سفیدتر به نظر می رسد. همچنین گاهی اوقات ممکن است به جای فیلم این تصاویر بر روی رایانه و رسانه‌های دیجیتال ایجاد شوند.
هنگامی که بدن تحت تاثیر اشعه ایکس قرار می‌گیرد قسمت های مختلف آن اجازه عبور مقادیر مختلف پرتوهای اشعه ایکس را داده و تصاویر بسته به میزان اشعه ای که به بافت ها نفوذ می کند درجات مختلفی از نور تولید می کنند.
اشعه ایکس از بافت های نرم بدن مانند رگ ها ، پوست ، چربی و عضله به مقدار بیشتری عبور کرده و بر روی فیلم به صورت خاکستری تیره ظاهر می شوند.

اما استخوان ها یا تومورها که چگال تر از بافت های نرم می باشند به مقدار کمی از اشعه اجازه عبور داده و بر روی فیلم سفید به نظر می‌رسند .
هنگام شکستگی استخوان پرتوی اشعه ایکس از ناحیه شکسته عبور کرده و به صورت یک خط تیره در استخوان سفید ظاهر می شود .
در حالی که امروزه به دلیل ظهور فناوری های جدید تر مانند سی تی اسکن و ام آر آی از اشعه ایکس جمجمه یا رادیوگرافی جمجمه مانند گذشته استفاده نمی شود، اما هنوز هم این روش برای مشاهده استخوان‌های کاسه سر مفید است و از آن می ‌توان برای تشخیص شکستگی جمجمه یا سایر شرایط استفاده نمود .

معرفی استخوان های جمجمه

جمجمه ساختار استخوانی سر بوده و از دو مجموعه کلی استخوانی تشکیل می شود .
۱. استخوان های جمجمه که از مغز محافظت نموده و آن را محصور می کنند و شامل ۸ استخوان می باشد که عبارتند از :
استخوان پیشانی ، استخوان جداری، استخوان گیجگاهی ، استخوان اتموئید ، استخوان اسفنوئید و استخوان پس سری
۲. استخوان های صورت که چهارچوب صورت و دهان را فراهم می کنند و شامل ۱۴ استخوان می باشند که فک ، گونه و ناحیه بینی را تشکیل می دهند.
تمام استخوان‌های تشکیل دهنده جمجمه توسط مفاصل غیر متحرک به یکدیگر متصل می‌شوند به جز استخوان فک که از طریق یک مفصل متحرک متصل است.

چرا ممکن است نیاز به انجام به رادیوگرافی جمجمه باشد؟

رادیوگرافی جمجمه می تواند برای تشخیص شکستگی استخوان های جمجمه ، نقایص مادرزادی ، عفونت ، وجود اجسام خارجی ، تومورهای هیپوفیز و برخی از اختلالات متابولیکی و غدد درون ریز که باعث نقص استخوانی در جمجمه می‌شوند ، انجام شود .
همچنین ممکن است از اشعه ایکس جمجمه برای یافتن تومورها ، بررسی سینوس های بینی و تشخیص و بررسی کلسیفیکاسیون در مغز نیز استفاده شود.

نحوه آمادگی برای انجام تصویر برداری توسط اشعه ایکس

– به طور کلی نیاز به هیچ گونه آمادگی خاصی برای انجام این روش وجود ندارد و لازم نیست که فرد ناشتا بوده یا آرام بخش دریافت کند.
– بیمار باید هرگونه اشیاء فلزی مانند جواهرات ، عینک ، سمعک یا گیره سر از خود دور کنند تا در انجام کار اختلال ایجاد نشود.
– در صورتی که باردار هستید یا فکر می کنید ممکن است باردار باشید قبل از انجام این روش باید تکنسین را مطلع کنید.
– در صورتی که چشم مصنوعی دارید باید قبل از انجام رادیوگرافی تکنسین را مطلع کنید ، زیرا وجود پروتز می تواند سایه های گمراه کننده ای روی عکس جمجمه ایجاد کند .
– بر اساس شرایط پزشکی بیمار ، پزشک متخصص رادیولوژی ممکن است آماده‌سازی خاصی را درخواست کند.

در طول انجام رادیوگرافی جمجمه چه اتفاقاتی می‌افتد؟

این روش تصویربرداری معمولاً به صورت سرپایی انجام می گیرد .
– بیمار بر روی یک تخت قرار قرار گرفته و جمجمه که قرار است مورد تصویربرداری قرار بگیرد با دقت بین دستگاه اشعه ایکس و یک جایگاهی که حاوی فیلم اشعه ایکس است ، قرار می گیرد .
– قسمت های دیگر بدن که قرار نیست مورد تصویربرداری قرار بگیرند با پیش بند ضد سربی پوشانده می‌شوند تا از قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس جلوگیری شود.
– در صورتی که پرتونگاری برای یافتن آسیب انجام شود ، مراقبت ویژه برای جلوگیری از آسیب بیشتر انجام خواهد گرفت . به عنوان مثال در صورت شک به شکستگی ستون فقرات گردنی ممکن است از بریس برای بیمار استفاده شود.
– برخی از مطالعات توسط اشعه ایکس جمجمه ممکن است به چندین موقعیت مختلف نیاز داشته باشد. بسیار مهم است که بیمار در حین تصویربرداری کاملاً بی حرکت باشد ، زیرا هر حرکتی ممکن است تصاویر حاصل را تار کند.
– یک پزشک متخصص رادیولوژی هنگام گرفتن تصاویر پشت پنجره محافظ قرار می گیرد ، سپس پرتوهای اشعه ایکس در ناحیه ای که قرار است از آن عکس گرفته شود ، متمرکز می‌شوند .

پس از انجام تصویربرداری توسط اشعه ایکس از ناحیه جمجمه چه اتفاقاتی می افتد؟

پس از انجام این روش نیاز به انجام هیچ گونه مراقبت خاصی وجود ندارد .
با توجه به اینکه جواب این نوع تصویربرداری در همان زمان آماده می شود بیمار می تواند در مرکز منتظر مانده و نتایج حاصل از تصویربرداری را دریافت کند.

برای رادیولوژی جمجمه در کرج به کجا مراجعه کنیم ؟