بیماری رفلاکس معده چیست و چه علائم و خطراتی دارد؟

بیماری رفلاکس معده (GERD) ، زمانی رخ می دهد که اسید معده به طور مکرر به داخل لوله ‌ای که دهان و معده را به یکدیگر متصل می‌کند و مری نامی دارد ، باز می گردد.
بسیاری از افراد گهگاه رفلاکس اسید را تجربه می کنند. برای آشنایی بیشتر با این بیماری با ما همراه باشید.

علائم رفلاکس معده شامل چیست؟

علائم و نشانه های رایج این بیماری عبارتند از:
– احساس سوزش در قفسه سینه یا سوزش سر دل که معمولاً بعد از غذا خوردن و در شب بدتر می شود.
– درد قفسه سینه
– مشکل در بلع
– برگشت غذا یا مایع ترش
– احساس وجود یک توده در گلو
در صورتی که رفلاکس اسید در شب داشته باشید ، ممکن است موارد زیر را نیز تجربه کنید :
– سرفه مزمن
– لارنژیت
– آسم جدید یا بدتر شدن آسم قدیمی
– مختل شدن خواب

علت ایجاد بیماری رفلاکس معده چیست؟

بیماری GERD در اثر رفلاکس مکرر اسید ایجاد می شود. هنگام بلع یک نوار ماهیچه ای دایره ای شکل در اطراف مری (اسفنکترتحتانی مری) شل می ‌شود تا غذا و مایعات به داخل معده جریان یابند و اسفنگتر دوباره بسته می شود. در صورتی که اسفنگتر به طور غیرطبیعی شل شده یا ضعیف شود اسید معده می تواند به داخل مری برگردد و پوشش مری را تحریک کند که اغلب باعث ملتهب شدن آن نیز می‌ شود.

عوامل خطر رفلاکس معده شامل چیست؟

شرایطی که می تواند خطر ابتلاء به GERD را افزایش دهند ، عبارتند از :
– چاقی
– برامدگی بالای معده به داخل دیافراگم ( فتق هیاتال)
– بارداری
– اختلالات بافت همبند مانند اسکلرودرمی
– تاخیر در تخلیه معده

عواملی که می توانند رفلاکس اسید را تشدید کنند ، عبارتند از :

– سیگار کشیدن
– خوردن وعده های غذایی بزرگ یا غذا در اواخر شب
– خوردن غذاهای خاص و محرک مانند غذاهای چرب یا سرخ شده
– نوشیدن برخی نوشیدنی ها مانند الکل یا قهوه
– مصرف برخی از داروها مانند آسپرین

تشخیص رفلاکس معده چگونه انجام می‌شود؟

پزشک ممکن است بتواند با معاینه فیزیکی و سابقه GERD ، نشانه های بیماری را تشخیص دهد.
برای تایید تشخیص GERD با بررسی عوارض، پزشک ممکن است موارد زیر را توصیه کند :

– آندوسکوپی فوقانی

در این روش پزشک یک لوله نازک و انعطاف پذیر مجهز به نور و دوربین را در گلوی بیمار قرار می‌دهد تا معده را بررسی کند . نتایج رفلاکس معمولاً طبیعی است اما آندوسکوپی ممکن است التهاب مری (ازوفاژیت) یا سایر عوارض را تشخیص دهد.
پزشک همچنین از آندوسکوپی برای جمع آوری نمونه های از بافت یا بیوپسی برای آزمایش عوارضی مانند مری بارت استفاده می کند.

– آزمایش PH مری

در این روش یک مانیتور در مری قرار داده می‌شود تا مشخص شود چه زمان و چه مدت اسید معده به آنجا برگشت می یابد. این مانیتور به رایانه کوچک متصل می شود که به کمر بیمار بسته می شود. مانیتور ممکن است یک لوله نازک و انعطاف پذیر (کاتتر) باشد که از طریق بینی به مری منتقل می‌شود یا گیره ای که در حین آندوسکوپی در مری قرار می ‌گیرد و بعد از حدود ۲ روز به مدفوع منتقل می شود.

– مانومتری مری

این آزمایش ، انقباضات ماهیچه مری در هنگام بلع را اندازه گیری می کند . مانومتری مری همچنین هماهنگی و نیروی اعمال شده توسط ماهیچه‌های مری را نیز اندازه گیری می کند.

– تصویر برداری توسط اشعه ایکس از دستگاه گوارش فوقانی

در این روش بیمار پس از نوشیدن یک مایع گچی که پوشش داخلی دستگاه گوارش را می پوشاند تحت تصویربرداری با اشعه ایکس قرار می گیرد .
این پوشش به پزشک این امکان را می دهد تا یک تصویر از مری ، معده و روده فوقانی را مشاهده کند . همچنین ممکن است از بیمار بخواهند یک قرص باریم را ببلعد که می تواند به تشخیص تنگی مری که ممکن است با بلع غذا تداخل داشته باشد ، کمک کند.

روش های درمانی معده شامل چیست؟

به احتمال زیاد پزشک توصیه می کند که ابتدا اصلاح شیوه زندگی و داروهای بدون نسخه را امتحان کنید . اگر در عرض چند هفته بیمار تسکین نیافت پزشک ممکن است تجویز دارو یا جراحی را توصیه کند.
داروهای بدون نسخه ای که برای بیماری رفلاکس گوارشی تجویز می شود، عبارتند از:

– آنتی اسیدها که اسید معده را خنثی می‌کنند.

آنتی اسیدها مانند میلانتا، Rolaids و Tums ممکن است تسکین سریع ایجاد کنند. اما آنتی اسیدها به تنهایی مری ملتهب آسیب دیده از اسید معده را درمان نمی‌ کنند .استفاده بیش از حد از برخی آنتی اسید ها می تواند عوارض جانبی مانند اسهال و یا گاهی مشکلات کلیوی را ایجاد کنند.

– داروهایی برای کاهش تولید اسید

داروهایی که به عنوان مسدودکننده‌های گیرنده H-2 شناخته می‌شوند شامل سایمتیدین (Tagamet HB)، فاموتیدین (Pepcid AC) و نیزاتیدین (Axid AR) است.
مسدودکننده‌های گیرنده H-2 مانند آنتی اسیدها عمل نمی‌کنند اما تسکین بیشتری داده و ممکن است تولید اسید از معده را تا ۱۲ ساعت کاهش دهند. داروهای قوی تر تنها با دارا بودن نسخه در دسترس قرار می گیرند.

– داروهایی که تولید اسید را مسدود کرده و مری را بهبود می بخشد.

این داروها که به عنوان مهارکننده‌های پمپ پروتون شناخته می‌ شوند مسدودکننده‌های قوی تری نسبت به مسدود کننده های گیرنده H-2 هستند و برای بهبود بافت آسیب دیده مری زمان می‌گذارند.
مهار کننده های پمپ پروتون بدون نسخه شامل لانسوپرازول (prevacid 24 HR) و امپرازول(prilosec OTC, Zegerid OTC) است.

داروهای تجویزی

درمان های تجویزی برای GERD شامل موارد زیر است:

1. مسدودکننده‌های گیرنده H-2 با نسخه قوی

این داروها شامل فاموتیدین و نیزاتیدین است. این داروها به طور کلی قابل تحمل هستند اما استفاده طولانی مدت ممکن است با افزایش اندکی خطر کمبود ویتامین B-12 و شکستگی استخوان همراه باشد.

2. مهارکننده های پمپ پروتون با نسخه تجویز شده

این داروها شامل اسومپرازول (نکسیوم)، لانسوپرازول، امپرازول، پانتوپرازول، رابپرازول ‏و دکسانزوپرازول (دکسیلانت) است.
اگرچه به طور کلی این داروها قابل تحمل هستند اما ممکن است باعث اسهال ، سردرد ، تهوع و کمبود ویتامین B-12 شوند. مصرف مزمن این داروها ممکن است خطر شکستگی لگن را افزایش دهند.

3. دارو برای تقویت اسفنکتر تحتانی مری

باکلوفن دارویی است که ممکن است GERD را با کاهش دفعات شل شدن اسفنکتر تحتانی مری تسکین دهد . عوارض جانبی این دارو ممکن است شامل خستگی و حالت تهوع باشد.

جراحی

رفلاکس معده معمولاً با دارو قابل کنترل است ، اما اگر داروها کمکی نکنند یا بیمار از مصرف طولانی مدت دارو اجتناب کند ، پزشک ممکن است استفاده از روش های جراحی مانند استفاده از فاند، دستگاهLINX یا استفاده از فوندانسیون بدون برش عرضی (TIF) را توصیه کند.
مطلب اختصاصی تصویربرداری پزشکی بهار