بیماری التهاب ریه یا ذات الریه چیست؟

بیماری التهاب ریه یا ذات الریه ، عفونتی است که کیسه های هوا را در یک یا هر دو ریه ملتهب می کند.
در این بیماری که با عنوان پنومونی نیز شناخته می شود ، کیسه های هوا ممکن است از مایع یا چرک پر شده و باعث سرفه همراه با بلغم ، چرک ، تب ، لرز و تنفس دشوار شود. ارگانیسم های مختلفی مانند باکتری ، ویروس و قارچ ها می توانند باعث التهاب ریه شوند .

علائم و نشانه های ذات الریه شامل چیست؟

علائم و نشانه های ذات الریه از خفیف تا شدید متفاوت است و به عواملی مانند نوع میکروبی ایجاد کننده عفونت و سلامت کلی بیمار بستگی دارد . علائم و نشانه های خفیف غالباً شبیه علائم سرماخوردگی و آنفولانزا بوده و ماندگاری آنها بیشتر است.
علائم و نشانه های بیماری التهاب ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– درد قفسه سینه هنگام تنفس یا سرفه
– گیجی یا تغییر در آگاهی ذهنی (در بزرگسالان بالای ۶۵ سال)
– سرفه همراه با خلط
– خستگی
– تب ، تعریق و لرز بدن
– کاهش دمای بدن به پایین تر از حد طبیعی
– حالت تهوع ، استفراغ یا اسهال
– تنگی نفس

علل ایجاد بیماری التهاب ریه چیست؟

بسیاری از میکروب ها می توانند باعث تولید این بیماری شوند که شایع ترین آن ها باکتری ها و ویروس ها در هوای تنفسی هستند . بدن معمولاً از آلوده شدن ریه ها به این میکروب ها جلوگیری می کند اما گاهی اوقات آنها می ‌توانند بر سیستم ایمنی بدن غلبه کنند حتی اگر سلامت کلی آدم خوب باشد.
بطور کلی التهاب ریه با توجه به انواع میکروب های ایجاد کننده و محل آلودگی طبقه‌بندی می‌شوند:

1. التهاب ریه حاصل از جامعه

پنومونی اکتسابی رایج ترین نوع التهاب ریه در جامعه است. این امر در خارج از بیمارستان ها یا سایر مراکز بهداشتی درمانی رخ می دهد که ممکن است توسط عوامل زیر ایجاد شود :

– باکتری ها

شایع ترین علت پنومونی باکتریایی در ایالات متحده از استرپتوکوک پنومونی است . این نوع التهاب ریه می تواند خود به خود یا بعد از سرماخوردگی و آنفولانزا ایجاد شود و ممکن از یک قسمت یا لوب ریه را تحت تاثیر قرار داده و به بیماری پنومونی لوبار معروف است.

– ارگانیسم شبه باکتری

مایکوپلاسما پنومونی نیز می ‌تواند باعث پنومونی شود و به طور معمول علائمی خفیف تر از سایر انواع ذات الریه ایجاد می کند . این نوع التهاب ریه معمولا آنقدر شدید نیست که نیاز به استراحت در رختخواب داشته باشد.

– قارچ ها

این نوع التهاب ریه در افرادی که مشکلات سلامتی مزمن یا سیستم ایمنی ضعیف دارند و در افرادی که مقادیر زیادی از ارگانیسم ها را استنشاق کرده‌اند ، بیشتر دیده می‌شود . قارچ های ایجاد کننده آن را می‌توان در خاک یا فضله پرندگان یافت.

– ویروس ها

برخی از ویروس ها از جمله ویروس کووید ۱۹ که باعث سرماخوردگی و آنفولانزا می‌شوند ، می‌توانند باعث التهاب ریه شوند . ویروس ها ، شایع ترین علت این بیماری در کودکان زیر ۵ سال هستند.
پنومونی ویروسی معمولاً خفیف است ، اما در برخی موارد می‌تواند بسیار جدی شود . ویروس کووید ۱۹ یا کرونا ممکن است باعث التهابی در ریه شود که می تواند شدید باشد.

۲. التهاب ریه بیمارستانی

برخی از افراد در طی اقامت در بیمارستان به دلیل بیماری دیگری به التهاب ریه نیز مبتلا می‌شوند .
پنومونی حاصل از بیمارستان می ‌تواند جدی باشد ، زیرا باکتری های ایجاد کننده آن ممکن است در برابر آنتی بیوتیک مقاومت بیشتری داشته باشند و همچنین افرادی که به آن مبتلا می شوند از قبل بیمار هستند.
افرادی که از دستگاه تنفسی استفاده می کنند که اغلب در بخش های مراقبت های ویژه استفاده می شود در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند.

۳. التهاب ریه حاصل از مراقبت های بهداشتی

پنومونی حاصل از مراقبت های بهداشتی یک عفونت باکتریایی است که در افرادی که در مراکز مراقبت به مدت طولانی قرار می گیرند و یا در کلینیک های سرپایی از جمله مراکز دیالیز تحت مراقبت قرار می ‌گیرند، رخ می‌دهد .
مانند پنومونی اکتسابی در بیمارستان پنومونی حاصل از مراقبت های بهداشتی نیز می تواند توسط باکتری هایی ایجاد شود که مقاومت بیشتری در برابر آنتی بیوتیک ها دارند.

۴. التهاب ریه آسپیراسیون

پنومونی آسپیراسیون هنگامی رخ می دهد که غذا ، نوشیدنی ، استفراغ یا بزاق وارد ریه ها شوند . در صورت ایجاد اختلال در رفلاکس طبیعی مانند آسیب مغزی یا مشکلات بلع یا استفاده بیش از حد از الکل یا مواد مخدر آسپیراسیون بیشتر اتفاق می‌افتد.

نحوه تشخیص التهاب ریه چگونه انجام می گیرد؟

پزشک با شروع پرسش در مورد سابقه پزشکی و انجام معاینات پزشکی از جمله گوش دادن به صدای ریه ها با استتوسکوپ ، به بررسی صداهای غیر طبیعی که نشان دهنده التهاب ریه است تشخیص را شروع خواهد کرد.
پزشک در صورت مشکوک بودن به بیماری التهاب ریه ممکن است آزمایش های زیر را توصیه کند :

– آزمایش خون

آزمایش خون برای تایید عفونت و شناسایی نوع ارگانیسم ایجاد کننده عفونت استفاده می شود .
با این حال شناسایی دقیق همیشه امکان پذیر نیست.

– تصویربرداری توسط اشعه ایکس قفسه سینه

این روش به پزشک کمک می‌کند تا التهاب ریه را تشخیص داده و میزان و محل عفونت را تشخیص دهد با این حال نمی‌تواند به پزشک بگوید که چه نوع میکروبی باعث بیماری التهاب ریه شده است.

– آزمایش خلط

در این آزمایش نمونه‌ای از مایعات ریه ها (خلط) پس از سرفه های عمیق گرفته شده و برای کمک به تعیین علت عفونت تجزیه و تحلیل می شود.

– تصویر برداری توسط سی تی اسکن

در صورتی که التهاب ریه بیمار به سرعتی که انتظار می‌رود بر طرف نشود پزشک ممکن است برای به دست آوردن تصویر دقیق تر از ریه ها سی تی اسکن قفسه سینه را توصیه کند.

درمان التهاب ریه شامل چیست؟

بیماری التهاب ریه شامل بهبود عفونت و جلوگیری از عوارض است . افرادی که به التهاب ریه ناشی از جامعه مبتلا هستند معمولاً می‌توانند در خانه با دارو درمان شوند . اگرچه بیشتر علائم در طی چند روز یا چند هفته کاهش می یابد ، اما خستگی می تواند برای یک ماه یا بیشتر ادامه یابد.
درمان های خاص به نوع ، شدت بیماری التهاب ریه ، سن و سلامت کلی بیمار بستگی دارد . گزینه ها عبارتند از:

– آنتی بیوتیک ها

این داروها برای درمان التهاب ریه باکتریایی استفاده می شوند . شناسایی نوع باکتری های ایجاد کننده این بیماری و انتخاب بهترین آنتی بیوتیک برای درمان ممکن است به زمان لازم باشد .در صورتی که علائم بهبود پیدا نکرد پزشک ممکن است آنتی بیوتیک دیگری را توصیه کند.

– داروی سرفه

این دارو ممکن است برای آرام کردن سرفه استفاده شود تا بیمار بتواند استراحت کند . از آنجا که سرفه به شل شدن و حرکت مایعا
از ریه کمک می کند خوب است که بیمار سرفه خود را به طور کامل از بین نبرد و از کمترین دوز استفاده شود.

– داروهای کاهش دهنده تب و تسکین دهنده درد

داروهایی مانند استامینوفن ، ایبوپروفن ، آسپرین و… هستند که در صورت نیاز برای از بین بردن تب و درد تجویز می شوند.

– بستری در بیمارستان

در صورت صلاحدید پزشک در صورتی که لازم باشد بیمار برای دریافت درمان مناسب باید در بیمارستان بستری شود.