اِدم چیست و نشانه چه بیماری هایی است؟

اِدم تورم ناشی از مایع اضافی حبس شده در بافت های بدن است. اگرچه اِدم می تواند در هر قسمت از بدن را درگیر کند، اما ممکن است بیشتر در دست ها، بازوها، پاها، قوزک ها و ساق پاها دیده شود.
اِدم می تواند در نتیجه مصرف دارو، بارداری یا یک بیماری زمینه ای مانند نارسایی احتقانی قلب، بیماری کلیوی یا سیروز کبدی ایجاد شود.

علائم اِدم

علائم ادم عبارتند از:
– تورم یا پف کردن بافت مستقیماً زیر پوست، به خصوص در پاها یا بازوها
– پوستی که پس از چند ثانیه فشار دادن، گودی را حفظ می کند.
– افزایش سایز شکم

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت داشتن علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
– تنگی نفس
– دشواری در تنفس
– درد قفسه سینه
این ها می تواند نشانه های ادم ریوی باشد که نیاز به درمان فوری دارد.
درد و تورم مداوم ساق پا می تواند نشان دهنده لخته شدن خون در عمق سیاهرگ باشد (ترومبوز ورید عمقی یا DVT )

علل اِدم

اِدم زمانی اتفاق می‌افتد که مایع از گ‌های خونی کوچک بدن (مویرگ‌ها) نشت می ‌کند. این مایع در بافت های اطراف جمع می شود و منجر به تورم می شود.
موارد خفیف اِدم ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
– نشستن یا ماندن در یک وضعیت برای مدت طولانی
– خوردن بیش از حد غذای شور
– داشتن علائم و نشانه های قبل از قاعدگی
– باردار بودن
اِدم همچنین می تواند از عوارض جانبی برخی داروها باشد، از جمله:
– داروهای فشار خون بالا
– داروهای ضد انعقادی غیراستروئیدی
– داروهای استروئیدی
– استروژن ها
– مصرف برخی از داروهای دیابت به نام تیازولیدین دیون ها
با این حال، در برخی موارد، اِدم ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر باشد. چندین بیماری و شرایط ممکن است باعث اِدم شوند، از جمله:

نارسایی احتقانی قلب

این بیماری باعث می شود یک یا هر دو حفره پایینی قلب توانایی پمپاژ موثر خون را از دست بدهند. در نتیجه، خون می تواند در پاها، مچ پا جمع شود و باعث اِدم شود. نارسایی احتقانی قلب همچنین می تواند باعث تورم در شکم شود. گاهی اوقات، این وضعیت می تواند باعث تجمع مایع در ریه ها (اِدم ریوی) شود که می تواند منجر به تنگی نفس شود.

سیروز

ممکن است مایع در حفره شکم (آسیت) و در پاها در نتیجه‌ی آسیب کبدی (سیروز) جمع شود.

بیماری کلیوی

هنگام بیماری کلیوی ، مایعات و سدیم اضافی در گردش خون ممکن است باعث اِدم شوند. اِدم مرتبط با بیماری کلیوی معمولاً در پاها و اطراف چشم ایجاد می شود.

آسیب کلیه

آسیب به رگ های خونی کوچک و فیلتر کننده در کلیه ها می تواند منجر به سندرم نفروتیک شود. در سندرم نفروتیک، کاهش سطح پروتئین (آلبومین) در خون می تواند منجر به تجمع مایع و اِدم شود.

ضعف یا آسیب به وریدهای پاها

در نارسایی وریدی مزمن، دریچه های یک طرفه در وریدهای پا ضعیف شده یا آسیب می بینند که باعث می شود خون در رگ های پا جمع شده و باعث تورم شود.
شروع ناگهانی تورم در یک پا همراه با درد در ماهیچه ساق پا می تواند به دلیل لخته شدن خون (ترومبوز ورید عمقی یا DVT ) در یکی از وریدهای پا باشد. اگر این اتفاق افتاد، فورا به پزشک مراجعه کنید.

سیستم لنفاوی ناکافی

سیستم لنفاوی بدن به پاکسازی مایع اضافی از بافت ها کمک می کند. اگر این سیستم آسیب ببیند به عنوان مثال، توسط جراحی سرطان غدد لنفاوی و عروق لنفاوی تخلیه کننده یک منطقه ممکن است به درستی کار نکنند و اِدم ایجاد می شود.

کمبود شدید و طولانی مدت پروتئین

کمبود شدید پروتئین در رژیم غذایی در مدت زمان طولانی می تواند منجر به تجمع مایعات و اِدم شود.

عوارض اِدم

در صورت عدم درمان، اِدم می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:
– تورم دردناک
– مشکل در راه رفتن
– سفتی، سختی
– کشیده شدن پوست، که می تواند خارش ایجاد نموده و ناراحت کننده شود.
– افزایش خطر عفونت در ناحیه متورم
– ایجاد اسکار بین لایه های بافت
– کاهش گردش خون، کاهش خاصیت ارتجاعی شریان ها، سیاهرگ ها، مفاصل و ماهیچه ها
– افزایش خطر ابتلا به زخم های پوستی

نحوه تشخیص

برای درک اینکه چه چیزی ممکن است باعث اِدم شود، پزشک ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و سوالاتی در مورد سابقه پزشکی می پرسد. این اطلاعات اغلب برای تعیین علت اصلی اِدم کافی است. در برخی موارد تصویر برداری توسط اشعه ایکس، انجام سونوگرافی، MRI، آزمایش خون یا تجزیه و تحلیل ادرار ممکن است ضروری باشد.

درمان اِدم

اِدم خفیف معمولاً خود به خود از بین می ‌رود، به‌ویژه اگر با بالا بردن اندام آسیب ‌دیده بالاتر از قلبتان به همه چیز کمک کنید.
در موارد شدیدتر ممکن است مشکل با داروهایی درمان شود که به بدن شما کمک می کند مایعات اضافی را به شکل ادرار دفع کند (ادرار آور). یکی از رایج ترین دیورتیک ها فوروزماید (Lasix) است. با این حال، پزشک بر اساس سابقه پزشکی شخصی فرد، تعیین می کند که آیا این نوع داروها گزینه خوبی هستند یا خیر.
مدیریت طولانی مدت معمولاً بر درمان علت اصلی تورم متمرکز است. اگر اِدم در نتیجه مصرف دارو ایجاد شود، پزشک ممکن است نسخه فرد را تنظیم کند یا داروی جایگزینی را که باعث این مشکل نمی شود را بررسی کند.
منبع