ضربه مغزی در کودکان یکی از شایع ترین علل ناتوانی و مرگ در کودکان است. آسیب سر میتواند خفیف مانند یک برآمدگی، کبودی (کوفتگی) یا بریدگی روی سر باشد یا میظتواند ماهیت متوسط تا شدید به دلیل ضربه مغزی، بریدگی عمیق یا زخم باز، شکستگی استخوان جمجمه یا از ناحیه داخلی باشد (خونریزی و اسیب به مغز)
آسیب سر در کودکان، یک اصطلاح گسترده است که مجموعه وسیعی از صدمات را توصیف می کند که پوست سر، جمجمه، مغز و بافت زیرین و عروق خونی سر کودک را شامل می شود. آسیب های سر بسته به میزان ضربه به سر معمولاً به عنوان آسیب مغزی یا آسیب مغزی تروماتیک (TBI) نیز شناخته می شود.
ضربه مغزی چیست؟
ضربه مغزی آسیبی به ناحیه سر است که ممکن است باعث از دست دادن فوری هوشیاری برای چند دقیقه تا چند ساعت پس از حادثه آسیب زا شود. برخی از ضربه های مغزی خفیف و مختصر هستند و فرد آموزش ندیده ممکن است تشخیص ندهد که ضربه مغزی رخ داده است.
چه چیزی باعث آسیب سر در کودکان می شود؟
دلایل زیادی برای آسیب به سر در کودکان وجود دارد. آسیب های شایع تر عبارتند از:
– آسیب های ورزشی، سقوط، تصادفات با وسایل نقلیه موتوری (که در آن کودک یا به عنوان سرنشین در موتور سوار است یا به عنوان عابر پیاده موتور با او برخورد می کند)
– خطر آسیب سر در جمعیت نوجوان زیاد است و در مردان دو برابر بیشتر از زنان است. بررسیها نشان میدهد که آسیبهای سر در ماههای بهار و تابستان زمانی که کودکان معمولاً در فعالیتهای خارج از منزل مانند دوچرخهسواری، اسکیت یا اسکیتبرد بسیار فعال هستند، شایعتر است.
شایعترین زمان مرتبط با آسیب دیدگی سر، اواخر بعد از ظهر تا ساعات اولیه عصر و آخر هفتهها است. اگرچه معمولاً تهدید کننده زندگی نیست، اما آسیب سر که در ورزش های رقابتی مانند فوتبال، هاکی و بسکتبال رخ می دهد، می تواند منجر به ضربه مغزی و سندرم های پس از ضربه مغزی شود.
علائم ضربه مغزی در کودکان
موارد زیر شایع ترین علائم آسیب به سر در کودکان هستند. کودک ممکن است درجات مختلفی از علائم مرتبط با شدت آسیب سر را داشته باشد. علائم آسیب خفیف سر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– ناحیه برآمده و متورم ناشی از ضربه یا کبودی
– برش کوچک و سطحی (کم عمق) در پوست سر
– سردرد
– حساسیت به سروصدا و نور
– تحریک پذیری
– گیجی
– سبکی سر و یا سرگیجه
– تعادل نداشتن
– حالت تهوع
– مشکلات حافظه و یا تمرکز
– تغییر در الگوهای خواب
– تاری دید
– صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
– احساس تغییر در طعم مواد غذایی
– خستگی یا بی حالی
علائم آسیب متوسط تا شدید سر (که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد) :
– از دست دادن هوشیاری
– سردرد شدید که از بین نمی رود
– تهوع و استفراغ مکرر
– از دست دادن حافظه کوتاه مدت، مانند مشکل در به خاطر سپردن وقایعی که مستقیماً به رویداد آسیب زا منجر شده است.
– لکنت زبان
– مشکل در راه رفتن
– ضعف در یک طرف یا ناحیه بدن
– تعریق
– رنگ پریده
– تشنج
– تغییرات رفتاری از جمله تحریک پذیری
– تخلیه خون یا مایع شفاف از گوش یا بینی
– بزرگنر بنظر رسیدن یک چشم بزرگتر از چشم دیگر
– بریدگی یا پارگی عمیق در پوست سر
– زخم باز در سر
– نفوذ جسم خارجی به سر
– کما (وضعیت ناخودآگاهی که فرد را نمی توان از آن بیدار کرد، به محرک ها فقط به صورت حداقلی پاسخ می دهد، یا اصلاً پاسخ نمی دهد، و هیچ فعالیت ارادی از خود نشان نمی دهد)
– حالت نباتی (وضعیت آسیب مغزی که در آن فرد توانایی های تفکر و آگاهی از محیط اطراف خود را از دست می دهد، اما برخی از عملکردهای اساسی مانند تنفس و گردش خون را حفظ می کند)
– سندرم قفل شدن (یک بیماری عصبی که در آن فرد هوشیار است و می تواند فکر و استدلال کند، اما نمی تواند صحبت کند یا حرکت کند)
تشیخص ضربه مغزی
وسعت کامل مشکل ممکن است بلافاصله پس از آسیب به طور کامل درک نشود، اما ممکن است با یک ارزیابی پزشکی جامع و آزمایش های تشخیصی آشکار شود. در طول معاینه، پزشک سابقه پزشکی کامل کودک را از خانواده دریافت می کند و از نحوه وقوع آسیب می پرسد. ضربه به سر در کودکان می تواند باعث مشکلات عصبی شود و ممکن است نیاز به پیگیری پزشکی بیشتری داشته باشد.
آزمایشات تشخیصی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– آزمایشات خون
– تصویر برداری توسط اشعه ایکس : یک آزمایش تشخیصی که از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی نامرئی برای تولید تصاویری از بافتهای داخلی، استخوانها و اندامها بر روی فیلم استفاده می کند.
– ام آر آی (MRI) : یک روش تشخیصی که از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ، فرکانس های رادیویی و کامپیوتر برای تولید تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای بدن استفاده می کند.
– سی تی اسکن : یک روش تصویربرداری تشخیصی که از ترکیبی از اشعه ایکس و فناوری کامپیوتری برای تولید تصاویر افقی یا محوری (اغلب برشهایی) از بدن استفاده میکند. سی تی اسکن تصاویر دقیقی از هر قسمت از بدن، از جمله استخوان ها، ماهیچه ها، چربی ها و اندام ها را نشان می دهد و جزئیات بیشتری نسبت به اشعه ایکس عمومی دارد.
– الکتروانسفالوگرام : روشی که فعالیت الکتریکی مداوم مغز را با استفاده از الکترودهای متصل به پوست سر ثبت می کند.
درمان ضربه مغزی در کودکان
پزشک بهترین درمان را بر اساس موارد زیر تعیین می کند:
– کودک چند ساله است
– سلامت کلی و سابقه پزشکی کودک
– شدت بیماری
– کودک چقدر می تواند داروها، روش ها یا درمان های خاص را تحمل کند.
– انتظار می رود این وضعیت چقدر طول بکشد؟
بسته به شدت آسیب، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– یخ
– پماد آنتی بیوتیک موضعی و باند
– مراقبت های پزشکی فوری
– بخیه
– بستری شدن در بیمارستان برای مراقبت بیشتر
– آرام بخشی متوسط یا کمک به تنفس که مستلزم قرار دادن دستگاه تنفس است که به آن ونتیلاتور یا تنفس مکانیکی نیز گفته می شود.
– تست های تشخیصی
– عمل جراحي
– ارجاع به متخصص آسیب مغزی برای درمان و پیشگیری از سندرم پس از ضربه مغزی
درمان بسته به وسعت شرایط و وجود آسیب های دیگر فردی است. اگر کودک آسیب به سر داشته باشد، ممکن است برای افزایش فشار داخل جمجمه نیاز به مراقبت داشته باشد. زیرا این مشکل ممکن است باعث تورم مغز شود. از آنجایی که مغز توسط جمجمه پوشانده شده است، تنها مقدار کمی فضا برای متورم شدن آن وجود دارد. این باعث افزایش فشار داخل جمجمه می شود که می تواند منجر به آسیب مغزی شود.
منبع