بیماری فلج مغزی چیست و چه علائمی دارد؟

بیماری فلج مغزی (CP) ، یک بیماری عصبی جدی است که با آسیب مغزی در جنین یا نوزاد تازه متولد شده و متعاقب آن اختلال در مهارت های حرکتی و وضعیت بدن همراه است.
این بیماری با عدم توانایی راه رفتن یا دشواری حرکت و عدم امکان وضعیت عمودی بدن مشخص می شود. کودکان مبتلا به این بیماری دارای اختلالات گفتاری و عقب ماندگی ذهنی هستند.
بیماری فلج مغزی شامل اشکال مختلف فلج، بیماری تون عضلانی، هیپرکینزیس، عدم ثبات راه رفتن و افتادن های مکرر است که می تواند با اختلالات شنوایی و بینایی، صرع ترکیب شود .

علل بیماری فلج مغزی

این بیماری بر اساس آسیب به مغز یا نخاع در دوران بارداری، زایمان یا اوایل دوران نوزادی است.
تشخیص علل جنینی بیماری فلج مغزی با موارد زیر صورت می گیرد:
– بیماری های مزمن زنان
– مصرف برخی داروها در دوران بارداری
– کار در تشرایط سخت و مضر
– استرس دائم
– عادات بد ( الکل ، سیگار کشیدن)
– ضربه ای که یک زن باردار متحمل شده است
– خونریزی رحم
– ناسازگاری ایمونولوژیک مادر و جنین

علل عمومی وجود دارد که این باعث بیماری می شود:

– زایمان زودهنگام یا دیرتر از زمان معمول
– سزارین
– ضعف انقباضات رحمی
– نمایش بریف یا لگنی جنین
– ماندن طولانی سر در کانال زایمان
– تولد زودرس
– حاملگی چند قلو

یک عامل جدی که باعث ایجاد روند این حالت پاتولوژیک می شود، آسیب مغزی داخل جمجمه ای است، زمانی که فشرده سازی مغز رخ می دهد، خرد شدن و نکروز ماده مغز، آسیب بافتی و تغییر در گردش خون مغز.

علائم بیماری فلج مغزی

تظاهرات اصلی بیماری فلج مغزی اسپاستیسیته حرکات در پس زمینه افزایش تون عضلانی و رفلکس های تاندون است. سیر و علائم فلج مغزی به آسیب مغزی و اقدامات توانبخشی بستگی دارد.

علائم فلج مغزی:
– بیماری حرکتی و روانی گفتاری
– اختلالات تون عضلانی
– افزایش رفلکس تاندون؛
– ایجاد سینکینز، که باعث حرکات غیر ارادی عضلات به دنبال حرکات ارادی می شود.
اعتقاد بر این است که اغلب کودکان دچار دیپلژی اسپاستیک، نوعی از فلج مغزی می شوند. بیماران راه رفتن اسپاستیک دارند. اکثریت با کمک وسایل مخصوص و ویلچر حرکت می کنند.
– آسیب به هر دو پا به میزان بیشتری نسبت به بازوها
– توسعه اولیه پاتولوژی ها و انقباضات
– تشکیل علائم همراه (تاخیر در رشد ذهنی و گفتاری، تغییر شکل اعصاب جمجمه، اختلال شنوایی).

از جمله تظاهرات اصلی بیماری فلج مغزی شکل هیپرکینتیک، حرکات غیر ارادی تیز (تکان دادن سر وچرخاندن سر) است. و با تنوع آتونیک-آستاتیک، اختلالات حرکتی، گام های ناپایدار، لرزش و زمین خوردن های مکرر مشاهده می شود.
افراد مبتلا به فلج مغزی اغلب دچار استرابیسم ، مشکلات گوارشی، مشکلات تنفسی و بی اختیاری ادرار می شوند. بسیاری از بیماران مبتلا به صرع و بیماری های اندام های بینایی تشخیص داده می شوند. ناشنوایی و کم شنوایی را می توان در میان افراد مبتلا به این بیماری عصبی شناسایی کرد. اختلالات غدد درون ریز نیز با فلج مغزی همراه است.
به طور معمول، بیماران در گفتار و رشد ذهنی اختلال دارند. یادگیری، درک اطلاعات جدید برای آنها دشوار است و رفتار آنها با انحرافات همراه است.
این بیماری یک بیماری مزمن است، اما در طول سال ها پیشرفت نمی کند. در طول مسیر، ممکن است عوارضی به شکل سندرم صرع، سکته مغزی و خونریزی ایجاد شود.

تشخیص

این بیماری در بدو تولد یا در دوران بارداری در زایشگاه تشخیص داده می شود، بنابراین کودک باید بلافاصله توسط متخصصان مربوطه معاینه شود .
تشخیص فلج مغزی شامل موارد زیر است:
– سی تی اسکن مغز و جمجمه
– MRI مغز
– تصویربرداری توسط اشعه ایکس از ستون فقرات گردنی
– تصویربرداری توسط اشعه ایکس از ستون فقرات قفسه سینه
– تصویربرداری توسط اشعه ایکس از استخوان ران
–  غربالگری برای ارزیابی مسیر داخلی فعال شدن انعقاد خون
– پروترومبین
– کراتین کیناز
– فیبرینوژن
– دی دایمر
– ضد انعقاد لوپوس
– فاکتور فون ویلبراند، آنتی ژن
– تمایل به ترومبوز در دوران بارداری
– هموستازیوگرام
– مطالعه گسترده ژن های سیستم هموستاز
– هیپرهموسیستئینمی
– متابولیسم اسید فولیک
اگر بیمار فلج مغزی دارای اختلالات رشد گفتار، مشکلات بینایی و شنوایی باشد، تشخیص تخصصی ضروری است.

درمان بیماری فلج مغزی

وقتی کودکی با بیماری جدی به دنیا می آید، والدین او باید درک کنند که زندگی با فلج مغزی یک کار مداوم است، از جمله اجتماعی شدن، تسلط بر مهارت های اساسی روزمره، ورود به جامعه، یادگیری حرکت و تعامل. بنابراین ، درمان باید زودهنگام، جامع و کامل باشد. معمولاً با یک رویکرد حرفه ای، پزشکان به بیماران فلج مغزی ، پیش آگهی مثبت می دهند.

درمان بیماران مبتلا به فلج مغزی با هدف کاهش تونوس عضلانی و اسپاسم است. پزشکان معمولاً داروهای ضد اسپاسم، سم بوتولینوم، دوپامینومیمتیک ها، نوتروپیک ها و داروهای ضد صرع را برای بیماران تجویز می کنند.
اگر این داروها به اثر مورد نظر نرسند، فرد برای درمان جراحی مغز و اعصاب فرستاده می شود .
موفق ترین روش های توانبخشی افراد مبتلا به فلج مغزی:
– ماساژ
– فیزیوتراپی
– تمرینات درمانی، از جمله تمرینات ویژه برای اصلاح فلج مغزی (برای تقویت عضلات، کاهش تون عضلانی، اسپاستیسیته)
– حرکت درمانی
– استئوپاتی ، طب سوزنی ، هیپوتراپی.
افراد مبتلا به بیماری فلج مغزی می توانند تا میانسالی یا پیری زندگی کنند و تمام مراحل رشد و اجتماعی شدن را پشت سر بگذارند، اما اینکه این مراحل چقدر کامل می شود بستگی به محیط آنها دارد که در درمان مستمر بیمار نقش دارد.

مطلب مرتبط : 
– انواع و علائم تومور مغزی کودکان