علت ، علائم و درمان سینوزیت در کودکان

سینوزیت در کودکان ، بیماری است که در آن غشاهای مخاطی یک یا چند سینوس پارانازال ملتهب می شوند. در کودکان، به دلیل ویژگی های ساختاری سینوس های بینی در این سن و اندازه کوچک آنها، این یک بیماری بسیار شایع است.

علل و پاتوژنز بیماری سینوزیت در کودکان

بیشتر اوقات ، سینوزیت حاد ماهیت ویروسی دارد ، یعنی در واقع علائم ناشی ا عفونت ویروسی حاد تنفسی است. در این مورد، بیماری با رینیت ویروسی (عفونت حفره بینی) ترکیب می شوند که در این مورد بیماری را رینوسینوزیت می نامند .
شایع ترین پاتوژن ها راینوویروس ها، ویروس های آنفلوانزای A و B، آدنوویروس ها، کروناویروس ها، ویروس های سنسیشیال تنفسی، ویروس های پاراآنفلوآنزا و انتروویروس ها هستند. همه اینها پاتوژن های معمولی عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی هستند.
اگر سینوزیت بیش از 10 روز طول نکشید و در این مدت علائم به تدریج ناپدید شوند، به احتمال زیاد بیماری ماهیت ویروسی داشته است. اگر کودکی بیش از 10 روز بیمار باشد و در این مدت بهبود نیابد یا علائم تشدید شود، احتمالاً عفونت باکتریایی رخ داده است. اما نباید به این معیار تکیه کنید و فقط باید پزشک تشخیص صحیح را انجام دهد.

عوامل متعددی در ایجاد این بیماری نقش دارند:

– آلرژی
– آسیب های صورت
– نئوپلاسم های خوش خیم و بدخیم دستگاه تنفسی فوقانی
– انواع بیماری های گرانولوماتوز و التهابی
– شرایط محیطی نامطلوب
– ویژگی های تشریحی حفره بینی و سینوس های پارانازال، اختلال در تهویه سینوس های پارانازال و ایجاد مشکل در خروج محتویات سینوسی
اشکال جداگانه ای از سینوزیت در کودکان وجود دارد و آن هم زمانی است که التهاب تنها در یک سینوس پارانازال رخ می دهد. در چنین مواردی، اغلب احتقان یا ترشح بینی وجود ندارد، بسیاری از بیماران بدون علامت هستند و در نیمی از موارد، تنها علامت سردرد است.
نوع خاصی از سینوزیت ایزوله در کودکان آتلکتازی مزمن فک بالا (سندرم سینوس خاموش) است. با این بیماری، یکی از سینوس های فک بالا توسعه نیافته است. به طور معمول تهویه نمی شود، به دلیل این فشار منفی در آن ایجاد می شود، بافت استخوانی به تدریج از بین می رود و سینوس فرو می ریزد. در نتیجه کاسه چشم افتاده و صورت نامتقارن می شود.
سینوزیت ادنتوژنیک به طور جداگانه متمایز می شود. آنها در سینوس ماگزیلاری ایجاد می شوند و می توانند به دلایل زیر ایجاد شوند:
– فرآیندهای عفونی و التهابی در دندان ها و فک ها
– مواد پرکننده، ریشه دندان پس از برداشتن پیچیده و سایر اجسام خارجی در سینوس

طبقه بندی بیماری سینوزیت در کودکان

بسته به مدت و ماهیت دوره، چهار شکل از بیماری متمایز می شود:

1. سینوزیت حاد که در طی آن علائم بیش از 4 هفته باقی نمی ماند.
2 تحت حاد که 4 تا 12 هفته طول می کشد.
3. سینوزیت مزمن در کودک که بیش از 12 هفته طول می کشد.
4. سینوزیت حاد عودکننده که 4 بار یا بیشتر در طول سال ایجاد می شود.
بسته به علت سینوزیت در کودکان ، سینوزیت ویروسی و باکتریایی تشخیص داده می شود. ویروس‌های حاد ، نوع شایع ‌تر بوده و 2 درصد از آنها به باکتری‌های حاد تبدیل می‌شوند.

علائم سینوزیت در کودکان

در سینوزیت حاد، علائم به طور ناگهانی رخ می دهد. معمولاً حداقل دو علامت وجود دارد که یکی از آنها احتقان بینی و/یا ترشح است. سایر علائم احتمالی سینوزیت در کودکان عبارتند از:
– کاهش یا از بین رفتن حس بویایی
– درد صورت
– سردرد که کودکان زیر 5 سال معمولا دچار آن نمی شوند.
– سرفه
– تب
در سینوزیت مزمن، علائمی مانند ترشح سبز یا زرد بینی، درد و فشار در صورت و گرفتگی بینی معمولا بیش از 12 روز طول می کشد. علاوه بر این، در کودکان اغلب غدد لنفاوی گردن بزرگ شده و سرفه های مداوم ، به خصوص در شب وجود دارد.
سینوزیت مزمن در کودکان، بر خلاف بزرگسالان، اغلب با آدنوئیدها ترکیب می شود. بافت آدنوئید ملتهب به منبع مزمن عفونت تبدیل شده سپس به سینوس ها نفوذ می کند. با این حال، مطالعات علمی ارتباط قابل توجهی بین اندازه لوزه ها و سیر سینوزیت مزمن پیدا نکرده است. علائم آدنوئیدیت مزمن و سینوزیت مزمن بسیار مشابه است، بنابراین تشخیص صحیح پس از معاینه بسیار دشوار است و با تصویربرداری توسط اشعه ایکس مشخص می شود.

روش های تشخیصی

بطورکلی، در 90 درصد موارد، پزشک باید بیماری را پس از معاینه، بدون رادیوگرافی و توموگرافی کامپیوتری تشخیص دهد. رینوسکوپی قدامی (بررسی حفره بینی با استفاده از ابزار مخصوص)، اتوسکوپی (بررسی مجرای شنوایی خارجی) و آندوسکوپی حفره بینی انجام می شود.
تصویر برداری توسط اشعه ایکس به تعیین اینکه آیا شکل حاد بیماری توسط باکتری ها یا ویروس ها ایجاد می شود کمک نمی کند. هیچ تغییری در تصاویر مربوط به علت سینوزیت وجود ندارد. استفاده از رادیوگرافی و سی تی در کودکان مبتلا به سینوزیت فقط در موارد خاصی انجام می گیرد:
– اگر علائمی وجود داشته باشد که نشان می دهد عفونت به خارج از حفره بینی و سینوس ها گسترش یافته است
– اگر در حین معاینه هیچ تغییری در حفره بینی مشاهده نشد، اما علائم سینوزیت موضعی (که تنها بر یک سینوس تأثیر می گذارد) وجود داشت.
در عمل، همیشه نمی توان این توصیه ها را دنبال کرد. اگر پس از معاینه، پزشک نتواند در نهایت وضعیت را درک کند و بفهمد که آیا تجویز داروهای ضد باکتری ضروری است یا خیر، بهتر است عکسبرداری با اشعه ایکس، سی تی اسکن یا اسکن CBCT و توموگرافی کامپیوتری با پرتو مخروطی) انجام شود. اخیراً CT و CBCT ترجیح داده می شوند، زیرا اطلاعات بیشتری به پزشک می دهند . CBCT روش اصلی غربالگری تشخیصی در نظر گرفته می شود. این روش حداکثر اطلاعات را در مورد وضعیت سینوس های پارانازال ارائه می دهد، انجام آن آسان است، به سرعت انجام می شود و در طی آن بدن کودک در معرض اشعه کمتری قرار می گیرد.

روش های درمانی

نحوه درمان سینوزیت در کودکان به شدت بیماری و شکل دوره آن بستگی دارد.
مهم! سینوزیت نیاز به درمان فوری دارد، زیرا این بیماری مزمن برای اندام های داخلی مانند قلب، کلیه ها، ریه ها، کبد خطرناک است. در موارد خفیف سینوزیت، می توان از مصرف آنتی بیوتیک اجتناب کرد و تاکید بر داروهای موضعی و فیزیوتراپی است .
سینوزیت حاد با مجموعه ای از اقدامات درمانی که توسط متخصص گوش و حلق و بینی کودکان تعیین می شود، درمان می شود . درمان شامل:
– استفاده از داروهای تحریک کننده سیستم ایمنی، منقبض کننده عروق، عوامل ضد عفونی کننده
– شستشوی سینوس های پارانازال با استفاده از روش متحرک
– فیزیوتراپی .

درمان با آنتی بیوتیک

در صورت وجود علائم خاص مانند درد در ناحیه سینوس و ترشحات چرکی بینی درمان با آنتی بیوتیک با هدف بازگرداندن عقیمی سینوس ها و همچنین جلوگیری از عوارض و انتقال مستقیم بیماری به شکل مزمن طولانی انجام می شود. با این حال، اولین مکان در درمان کاهش تورم غشای مخاطی و اطمینان از خروج بدون مانع مخاط از بینی است.

مطلب پیشنهادی 
– دلایل و خطرات گلو درد در کودکان
– 5 خوراکی مفید برای سرماخوردگی و آنفلوانزا