آنژیو گرافی قلب ، روشی از تصویر برداری با اشعه ایکس برای دیدن رگ های خونی قلب می باشد . این آزمایش به طور کلی به این دلیل انجام می‌شود تا پزشک متوجه شود که آیا محدودیتی در جریان خون وجود دارد یا خیر.
آنژیوگرافی عروق کرونر بخشی از یک گروه کلی از مراحل شناخته شده به عنوان کاتتریزاسیون قلبی باشد . این روش های کاتتریزاسیون قلبی هم می تواند بیماری های قلبی و عروقی را تشخیص دهد و هم درمان کند .
در طی انجام آنژیوگرافی نوعی ماده حاجب که توسط دستگاه اشعه ایکس قابل مشاهده می باشد در رگ‌های خونی قلب تزریق می شود . دستگاه اشعه ایکس با سرعت یک سری تصاویر (آنژیوگرام) را می گیرد و نگاهی به رگ های خونی شما می اندازد . در صورت لزوم پزشک می‌تواند شریان های قلبی را در طی آنژیوگرافی باز کند .
در این مقاله به معرفی و بررسی آنژیوگرافی قلب و تمام چیزهایی که مربوط به این نوع روش تصویربرداری می‌باشد پرداخته ایم تا شما را بیشتر با این روش تشخیصی و درمانی آشنا کنیم .
دلایل انجام آنژیوگرافی قلب
پزشک در موارد زیر ممکن است آنژیوگرافی را برای بیمار توصیه کند :
– علائم بیماری عروق کرونری مانند درد قفسه سینه
– درد در قفسه سینه ، فک ، گردن یا بازو که با آزمایش های دیگر قابل توضیح نیست .
– درد جدید یا افزایش درد قفسه سینه
– نقایص قلبی مادرزادی
– سایر مشکلات عروق خونی یا آسیب دیدگی در قفسه سینه
– مشکلات دریچه قلب که نیاز به جراحی دارد .
آمادگی برای انجام آنژیوگرافی قلب
در برخی موارد آنژیوگرافی به صورت اورژانسی انجام می شود ، هر چند معمولاً این آزمایش برنامه ریزی شده می باشد و بیمار فرصت برای آماده شدن دارد .
آنژیوگرافی معمولاً در بیمارستان انجام می شود .پزشک دستورالعمل های خاصی را به بیمار ارائه می دهد . ضروریست بیمار در مورد هرگونه دارویی که مصرف می کند پزشک خود را مطلع کند .
دستورالعمل های عمومی شامل موارد زیر است :
– پس از نیمه شب قبل از انجام آنژیوگرافی چیزی نخورید و ننوشید .
– در صورت مصرف داروی خاصی که معمولاً به صورت صبحگاهی مصرف می کنید از پزشک خود سوال کنید .
– اگر مبتلا به دیابت هستید ، قبل از انجام آنژیوگرافی باید از پزشک خود سوال کنید که آیا انسولین یا سایر داروهای خوراکی را مصرف کنید یا خیر .
قبل از انجام آنژیوگرافی چه کارهای صورت می پذیرد؟
قبل از شروع پزشک و تیم پزشکی سوابق پزشکی بیمار از جمله آلرژی و داروهایی را که مصرف می کند بررسی می‌کند . سپس معاینه فیزیکی را انجام داده و علائم حیاتی فشار خون و نبض را نیز بررسی می‌کنند .
بیمار باید مثانه خود را خالی کرده و لباس بیمارستان را بپوشد . ممکن است از بیمار خواسته شود تا لنزهای تماسی ، عینک ، جواهرات و گیره های مو را از خود جدا کند .
در طول انجام آنژیوگرافی چه اتفاقاتی می افتد ؟
در طی انجام این آزمایش بیمار بر روی یک میز قرار می گیرد و اشعه ایکس از پشت با بیمار برخورد می کند .
از آنجا که ممکن است در طول این تست روی میز کج شود ، تسمه های ایمنی ممکن است بر روی سینه و پاهای بیمار چسبانده شوند . دوربین های اشعه ایکس به دور و اطراف سر و سینه بیمار حرکت می‌کنند تا از زوایای مختلف عکس بگیرند .
یک آنژیوکت به رگ بازوی بیمار وارد می شود و ممکن است از طریق تزریق به رگ به بیمار آرامبخش تزریق شود . بیمار در حین انجام این تست بسیار خواب‌آلود خواهد بود و ممکن است درس طول عمل به خواب رود اما همچنان می‌تواند به راحتی بیدار شده و از دستورالعمل ها پیروی کند .
الکترودها روی قفسه سینه بیمار در تمام مراحل قلب را کنترل می کنند و فشار خون توسط دستگاه مخصوص کنترل می شود . دستگاه دیگر پالس اکسی متر است که میزان اکسیژن موجود در خون شما را در حین انجام این تست اندازه گیری می کند .
ممکن است مقدار کمی از موهای کشاله ران یا بازوی دست بیمار تراشیده شود و یک لوله انعطاف پذیر (سوند) در آن قرار می گیرد .
این ناحیه شسته و ضدعفونی می‌شود و با تزریق بی حسی موضعی بی حس می شود . برش کوچکی در محل ورود ایجاد می‌شود و یک لوله پلاستیکی کوتاه در شریان بیمار وارد می شود . کاتتر از طریق یک لوله پلاستیکی به رگ خونی وارد شده و با دقت به قلب یا عروق کرونر متصل می شود . بندکشی به سوند نباید درد ایجاد کند و بیمار نباید احساس کند که در بدنش حرکت می کند. بیمار باید هرگونه درد و ناراحتی را با پزشک خود در میان بگذارد .
رنگ یا ماده حاجب از طریق سوند تزریق می شود . وقتی این اتفاق بیفتد ممکن است بیمار احساس گرمای شدید داشته باشد با حرکت ماده حاجب در رگ‌های خونی پزشک می تواند جریان را مشاهده نموده و هر گونه انسداد یا نواحی محدود را تشخیص دهد . بسته به آنچه پزشک در طی آنژیوگرافی کشف می‌کند ، ممکن است همزمان یک روش سوند اضافی مانند آنژیوپلاستی بالون یا قرارگیری استنت برای باز کردن شریان مسدود شده ، انجام شود .
روش های غیر تهاجمی مانند سونوگرافی ممکن است به پزشک در ارزیابی انسدادهای شناسایی شده کمک کند .
انجام آنژیوگرافی حدود یک ساعت طول می کشد ، گرچه ممکن است طولانی تر نیز شود به خصوص اگر با سایر روش های کاتتریزاسیون قلبی ترکیب شود .
آماده سازی و مراقبت های بعد از انجام تست نیز می توانند زمان بیشتری را به آن اضافه کند .
پس از انجام آنژیوگرافی قلب چه اتفاقاتی می‌افتد؟
هنگامی که آنژیوگرافی به پایان رسید کاتتر از بازو یا کشاله ران بیمار برداشته می شود و برش با فشار دستی ، گیره یا یک پلاگین کوچک بسته می شود .
برای جلوگیری از خونریزی درصورت وارد شدن کاتتر در کشاله ران ، بیمار باید چند ساعت صاف دراز بکشد . در این مدت فشار ممکن است برروی برش اعمال شود تا از خونریزی جلوگیری کرده و بهبودی ایجاد شود .
پزشک ممکن است اجازه دهد که بیمار در همان روز از بیمارستان مرخص شده و به خانه برود و یا او را یک شب در بیمارستان بستری کند. بیمار باید برای خارج شدن ماده حاجب از بدن مایعات فراوانی بنوشد .
جای برش ایجاد شده برای آنژیوگرافی ممکن است کمی کبود شده و یا تورم داشته باشد .
در صورت وجود موارد زیر پس از انجام آنژیوگرافی بیمار باید حتماً به پزشک مراجعه کند :
– خونریزی ، کبودی جدید یا تورم در محل سوند
– درد و ناراحتی در محل سوند
– وجود علائم عفونت مانند قرمزی یا تب
– ضعف و بی حسی در ران یا بازوی محل قرارگیری سوند
– ایجاد درد در قفسه سینه یا تنگی نفس
نتایج حاصل از آنژیوگرافی قلب
آنژیوگرافی می تواند به پزشکان نشان دهد که چه مشکلی در رگ های خونی بیمار وجود دارد . آنژیوگرافی می تواند موارد زیر را مشخص کند :
– چه تعداد از عروق کرونر توسط پلاک‌های چربی مسدود یا باریک شده است (آترواسکلروز)
– محل اتصال انسداد در رگ های خونی را مشخص می کند .
– آنژیوگرافی نشان می دهد که چقدر جریان خون در رگ‌های خونی مسدود شده است .
– توسط آنژیوگرافی می توان نتایج جراحی بای پس عروق کرونر قبلی را بررسی نمود.
– توسط آنژیوگرافی می توان جریان خون را از طریق قلب و رگ‌های خونی بررسی کرد .
منبع