تشخیص کیست تخمدان با سونوگرافی

یکی از بیماری های شایع در بین زنان، کیست تخمدان می باشد و تشخیص کیست تخمدان توسط سونوگرافی یکی از دقیق ترین روش های تشخیصی تجویزی توسط پزشکان است.
کیست تخمدان کیسه های پر از مایع در تخمدان یا روی سطح آن می باشد.
به طور کلی زنان در هر طرف رحم خود دارای دو تخمدان هستند که هر کدام به اندازه و شکل یک بادام است.
بسیاری از زنان در برخی از مواقع مبتلا به کیست تخمدان می شوند.
این گونه کیست ها در اکثر مواقع بی خطر بوده یا خطر کمی دارند و در طی چند ماه اکثریت آنها بدون درمان ناپدید می شوند.
با این حال کیست تخمدان به خصوص آنهایی که پاره می شوند، علائم جدی ایجاد می کنند، به همین دلیل برای محافظت از سلامتی خود به طور منظم معاینات لگن را انجام داده برای تشخیص کیست تخمدان توسط سونوگرافی به مراکز مربوطه مراجعه کنید.

همه چیز در مورد نحوه تشخیص کیست تخمدان با سونوگرافی

علائم کیست تخمدان

بیشتر کیست ها علائم ایجاد نمی‌کنند و به خودی خود از بین می روند. با این حال کیست بزرگ تخمدان می‌تواند باعث ایجاد علائم زیر شود:
– درد لگن، یک درد تیز در قسمت تحتانی شکم در اطراف کیست
– احساس پر بودن یا سنگینی در شکم
– نفخ

چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟

در صورت داشتن علائم و موارد زیر فوراً باید با پزشک مشورت کنید.
– درد ناگهانی یا شدید شکم یا لگن
– درد به همراه تب یا استفراغ
در صورتی که این علائم و نشانه ها یا علائم شوک (سردی پوست ، تنفس سریع و پی در پی ، ضعف یا سبکی سر) را دارید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.

انواع کیست تخمدان

در تخمدان ها به طور معمول هر ماه ساختارهایی مانند کیست به نام فولیکول رشد می کنند.
فولیکول ها ، هورمون های استروژن و پروژسترون را تولید می کنند و آنها را هنگام تخمک گذاری آزاد می‌کنند. در صورتی که فولیکول در حال رشد باشد به عنوان یک کیست عملکردی شناخته می شود.
کیست های عملکردی شامل دو نوع می باشند:

– کیست فولیکولار

در چرخه قاعدگی یک تخمک از فولیکول بیرون زده و به لوله فالوپ می‌رود. در صورتی که فولیکول پاره نشده و تخمک های خود را رها نکند و به رشد خود ادامه دهد ، کیست فولیکولار تشکیل می شود.

– کیست لوتئوم

هنگامی که یک فولیکول تخمک خود را رها می کند تولید سلول های استروژن و پروژسترون شروع می شود این فولیکول اکنون Corpus luteom نامیده می شود ، گاهی اوقات مایعات در داخل فولیکول جمع می شوند و باعث می شوند که orpus luteom به کیست تبدیل شود.
کیست های عملکردی معمولا بی ضرر بوده و به ندرت باعث ایجاد درد می شوند و غالباً طی دو یا سه چرخه قاعدگی به خودی خود از بین می روند.
انواع کیست های دیگر که به عملکرد طبیعی چرخه قاعدگی مربوط نمی شوند، شامل موارد زیر می باشند:

– کیست پوستی

این نوع کیست ها که همچنین به نام تراتوما نیز شناخته می شوند ، می توانند حاوی بافت هایی مانند مو، پوست یا دندان باشند که از سلول‌های جنینی تشکیل می‌شوند . این نوع کیست ها به ندرت سرطانی هستند.

– سیستادنوما

این کیست ها در سطح تخمدان شکل می‌گیرند و ممکن است با یک ماده آبکی یا مخاطی پر شوند.

– آندومتریوم

این نوع کیست ها در نتیجه شرایطی ایجاد می‌شوند که سلول‌های آندومتر رحم در خارج از رحم رشد می کنند (آندومتریوز). برخی از بافت ها می توانند به تخمدان متصل شده و رشد کنند.
در صورتی که کیست های پوستی و سیستادنووما بزرگ شوند ،باعث می‌شوند تخمدان از موقعیت خود خارج شده و احتمال پیچ خوردگی دردناک تخمدانافزایش می یابد. پیچ خوردگی تخمدان همچنین ممکن است منجر به کاهش یا توقف جریان خون به تخمدان شود.

تشخیص کیست تخمدان

پزشک ممکن است با معاینه لگن بتواند کیست تخمدان را تشخیص دهد و بسته به اندازه آن و اینکه آیا پرشده با مایعات است ، جامد است و یا مخلوط می باشد، ممکن است آزمایشاتی را برای تعیین نوع آن و اینکه آیا به درمان نیاز دارد یا خیر تجویز کند . این آزمایشات شامل موارد زیر می باشد .

– استفاده از سونوگرافی

تشخیص کیست تخمدان توسط سونوگرافی یکی از دقیق ترین روش ها می باشد.
برای انجام این روش تشخیصی لازم است بیمار بر روی تخت به پشت دراز کشیده تا پزشک یا تکنسین بتواند سونوگرافی را انجام دهد .
پزشک یا تکنسین توسط مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا را ارسال و دریافت می کند تا تصویر از رحم و تخمدان های بیمار بر روی صفحه نمایش رایانه ایجاد شود.
برای تایید وجود کیست در تخمدان ، پزشک تصاویر حاصل از سونوگرافی را تجزیه و تحلیل می‌کند و به شناسایی محل کیست و تعیین اینکه آیا جامد، پر مایع یا مخلوط است ، می پردازد.

– تست حاملگی

یک آزمایش مثبت ممکن است نشانگر ابتلا به کیست لوتئوم کورپوس باشد.

– لاپاروسکوپی

در این روش یک دوربین باریک و کوچک از طریق ایجاد برش، به شکم بیمار وارد می شود.
پزشک می تواند از طریق این دوربین تخمدان ها را دیده و کیست های تخمدان را خارج کند.
لاپاراسکوپی یک عمل است که به بیهوشی نیاز دارد.

– آزمایش خون

یکی دیگر از روش های تشخیصی کیست تخمدان آزمایش خون است.
در سطح خون پروتئینی به نام آنتی ژن سرطانی 125 (CA 125) در افراد مبتلا به سرطان تخمدان بالا می رود.
در صورتی که کیست تا حدی جامد باشد، فرد در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار می گیرد، بنابراین پزشک ممکن است این آزمایش را تجویز کند .
بالا رفتن سطح CA 125 همچنین می تواند در شرایط غیر سرطانی مانند آندومتریوز، فیبروم‌ رحمی و بیماری التهابی لگن نیز رخ دهد .

پیشگیری

اگر چه راهی برای جلوگیری از کیست تخمدان وجود ندارد اما معاینات منظم لگن و انجام سونوگرافی برای تشخیص کیست تخمدان این اطمینان را حاصل می کند که تغییرات تخمدان سریع تشخیص داده می شوند .
مراقب تغییر چرخه قاعدگی خود باشید و در صورت علائم غیرمعمول در قاعدگی و مواردی که بیش از چند دوره ادامه دارد با پزشک خود مشورت کنید تا در صورت نیاز برای بررسی کیست تخمدان سونوگرافی انجام شود.

روش های های درمانی

درمان کیست تخمدان به سن ، نوع و اندازه کیست و علائم بیمار بستگی دارد . پزشک ممکن است یکی از گزینه های درمانی زیر را تجویز کند:

انجام معاینه مجدد برای بررسی کیست

در بسیاری از موارد می توانید صبر کنید و مجدداً معاینه شوید تا ببینید آیا کیست طی چند ماه از بین می رود یا خیر .
در صورتی که علائمی ندارید و از تشخیص کیست تخمدان توسط سونوگرافی استفاده کرده‌اید و متوجه شده اید که یک کیست ساده کوچک و پر از مایعات دارید، می توانید مدتی صبر نموده و مجددا معاینه شوید . انجام سونوگرافی در فواصل زمانی منظم در تعیین اندازه کیست موثر است .

– تجویز دارو

پزشک ممکن است برای جلوگیری از عود کیست تخمدان داروهای ضدبارداری هورمونی مانند قرص های جلوگیری از بارداری را توصیه کند .
در صورت بزرگ بودن کیست ، پزشک ممکن است توصیه کند مصرف قرص ها را تا دو الی سه چرخه قاعدگی ادامه دهید.
در برخی موارد پزشک ممکن است تخمدان آسیب دیده را برداشته و تخمدان سالم را نگه دارد که این روش به اووفروکتومی معروف است.
اگر توده کیستیک سرطانی باشد ممکن است لازم باشد رحم ، تخمدان ها و لوله های رحمی با جراحی و احتمال شیمی درمانی یا پرتو درمانی خارج شوند.
پزشکان همچنین ممکن است در صورت ایجاد کیست تخمدان بعد از یائسگی جراحی را توصیه کنند.

برای انجام سونوگرافی غربالگری جنین در کرج به کجا مراجعه کنیم ؟

منبع