بیماری فشار خون : علائم خطرات و درمان

بیماری فشار خون یک بیماری شایع است که در آن خون با فشار زیاد به دیواره شریان ها برخورد می کند . این مسئله ممکن است باعث ایجاد مشکلات سلامتی نظیر بیماری های قلبی شود.
فشار خون هم از طریق میزان پمپاژ خون قلب و هم از طریق مقاومت عروق در برابر جریان خون تعیین می شود .
هرچه قلب خون بیشتری را پمپاژ کند ، عروق باریک‌ تر شده و فشار خون بالا تر می رود .
افراد دارای فشار خون می‌توانند سال ها بدون هیچ علائمی این بیماری را داشته باشند ، زیرا این بیماری به طور کلی طی سالهای متمادی ایجاد می شود و افراد را تحت تاثیر قرار می دهد، اما خوشبختانه به راحتی قابل تشخیص است.
فشار خون بالای کنترل نشده می تواند بروز مشکلات جلدی سلامتی مانند حمله های قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.

همه چیز در مورد بیماری فشار خون

علائم فشار خون

اکثر افراد مبتلا به فشارخون بالا هیچ علائم و نشانه‌هایی ندارند ، حتی اگر میزان فشار خون به طور خطرناکی به سطح بالایی برسد.
اما ممکن است تعداد کمی از افراد مبتلا به فشار خون بالا دچار سردرد ، تنگی نفس یا خون دماغ شوند. اما این علائم و نشانه ها خاص نیستند و معمولاً تا رسیدن فشار خون به مرحله شدید یا تهدید کننده زندگی بروز پیدا نمی کنند.

دلایل ایجاد بیماری فشار خون

فشار خون بالا دو نوع است:

1. فشار خون اولیه (ضروری)

این نوع فشار خون به تدریج طی سال ها ایجاد می شود.

۲. فشار خون ثانویه

بعضی از افراد فشار خون بالایی دارند که ناشی از یک بیماری زمینه ای است . این نوع فشار خون بالا ، فشار خون ثانویه نامیده می شود که بطور ناگهانی ظاهر می شود.
در فشار خون ثانویه فشار خون بالاتر از فشار خون اولیه می شود.
بیماری ها و مصرف داروهای مختلف می تواند منجر به ایجاد فشار خون ثانویه شوند . این بیماری ها شامل موارد زیر می باشند:
– آپنه انسدادی خواب
– مشکلات کلیوی
– تومورهای غده فوق کلیه
– مشکلات تیروئید
– وجود نقض های خاص مادرزادی در رگ های خونی
– مصرف داروهای خاص مانند قرص های جلوگیری از بارداری، داروهای سرماخوردگی ، داروهای ضد احتقان ، مسکن های بدون نسخه و برخی داروهای تجویز شده
– مصرف مواد مخدر مانند کوکائین و آمفتامین

عوامل خطر فشار خون بالا

فشار خون بالا دارای عوامل خطر زیادی است . از جمله:

– سن

با افزایش سن خطر ابتلا به بیماری فشار خون افزایش می یابد . فشار خون بالا تا حدود ۶۴ سالگی در مردان بیشتر دیده می شود ، اما زنان بعد از ۶۵ سالگی بیشتر دچار فشار خون می شوند.

– اضافه وزن یا چاقی

هر چقدر وزن بدن بیشتر می شود خون بیشتری برای تامین اکسیژن و مواد مغذی بافت ها نیاز است. با افزایش وزن گردش خون در رگ های خونی فشار بیشتری بر دیواره شریان ها وارد می‌کنند.

– عدم تحرک و فعالیت بدنی

افرادی که بی تحرک هستند و ضربان قلب بیشتری دارند . هر چه ضربان قلب بیشتر شود ، قلب باید با انقباض سخت ‌تری کار کند و نیروی وارد بر عروق بیشتر می‌شود .کمبود فعالیت بدنی همچنین خطر اضافه وزن را افزایش می دهد.

– استعمال تنباکو

نه تنها کشیدن سیگار می‌تواند فشار خون را افزایش دهد، بلکه جویدن تنباکو نیز می‌تواند فشار خون را به طور موقت بالا ببرد . مواد شیمیایی موجود در تنباکو به دیواره شریان ها آسیب می رسانند. تنباکوهمچنین باعث تنگ شدن عروق و افزایش خطر بیماری های قلبی می شود.

– مصرف زیاد نمک (سدیم)

مصرف بالای سدیم در رژیم غذایی می‌تواند مایعات بدن را در خود نگه داشته و باعث افزایش فشار خون شود.

– کاهش پتاسیم

در رژیم غذایی مقدار کمی پتاسیم وجود دارد که میزان سلول ها را متعادل می کند ، اگر در رژیم غذایی خود به اندازه کافی پتاسیم دریافت نکنید ممکن است مقدار زیادی سدیم در خون شما جمع شود.

– استرس

سطح بالای استرس می تواند منجر به افزایش موقتی فشار خون شود . افرادی که سعی می کنند با غذا خوردن بیشتر، استعمال دخانیات یا مصرف مشروبات الکلی آرامش پیدا کنند فقط ممکن است مشکلات فشار خون را درخود افزایش دهند.

– بیماری های مزمن

برخی از بیماری های مزمن همانند بیماری های کلیوی ، دیابت و آپنه انسدادی خواب فشار خون را افزایش می دهند.
– گاهی اوقات بارداری نیز به فشار خون بالا کمک میکند.
اگرچه فشار خون بالا در بزرگسالان بیشتر شایع است، اما کودکان نیز ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند . در برخی از کودکان فشار خون بالا ، ناشی از مشکلات کلیه یا قلب است.
اما در بعضی دیگر از کودکان نیز عادات نادرست در زندگی مانند رژیم غذایی ناسالم ، چاقی و کمبود فعالیت بدنی باعث فشار خون بالا می شود.

تشخیص فشار خون

برای اندازه گیری فشار خون ، می توان از دستگاه فشار سنج که آن را بر بازوی بیمار می بندند، استفاده نمود.
میزان فشار خون که بر حسب میلی متر جیوه توسط دستگاه اندازه گیری می شود دارای دو عدد است عدد اول یا بیشتر فشار در رگ ها را هنگام ضربان قلب اندازه گیری می کند و با نام فشار سیستولیک شناخته می‌شود.
عدد دوم یا کمتر، فشار موجود در رگ ها را بین ضربان ها اندازه‌ گیری می‌کند و فشار دیاستولیک نام دارد.
اندازه گیری فشار خون به چهار دسته کلی تقسیم بندی می شود:
– در صورتی که فشار خون بر روی 120 بر 80 میلی متر جیوه باشد ، فشار خون طبیعی است.
– در فشار خون بالا ، فشار سیستولیک خون بالاتر از 120 تا 129 میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک کمتر از 80 میلی متر جیوه است. در صورتی که فشار خون بالا کنترل نشود به مرور زمان بدتر می‌شود.

– مرحله یک فشار خون بالا

در مرحله یک فشار خون بالا، فشار سیستولیک از 130 تا 139 میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک از 80 تا 89 میلی متر جیوه است.

– مرحله دوم  فشار خون بالا

در مرحله دوم فشار خون بالا ، فشار سیستولیک 140 یا بیشتر از 140 میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک 90 میلی متر جیوه یا بیشتر است.
نوع متداولی از فشارخون در افراد بالای 65 سال فشاری است که در آن فشار دیاستولیک طبیعی بوده و کمتر از 80 میلی متر جیوه می باشد ، اما فشار سیستولیک بالا است یعنی ممکن است فشار سیستولیک برابر با 130 میلی متر جیوه یا بیشتر باشد.
پزشک قبل از تشخیص فشار خون بالا احتمالا در هنگام قرار ملاقات دو تا سه بار فشار خون را اندازه گیری می کند .
زیرا فشار خون به طور معمول در طول روز متفاوت است و ممکن است در هنگام مراجعه به پزشک ابتدا فشار خون بالا باشد.
همچنین پزشک فشار خون را در هر دو بازو اندازه گیری می کند. او ممکن است از شما بخواهد که فشار خون خود را در خانه اندازه گیری و ثبت کنید تا تشخیص فشار خون دقیق تر شود.
برای این کار ممکن است لازم باشد در طی ۲۴ ساعت فشار خود را در فواصل زمانی معین اندازه گیری کنید .
این کار که نظارت بر فشارخون سرپایی نامیده می شود توسط دستگاهی انجام می شود که فشار خون را در فواصل منظم و در طی ۲۴ ساعت اندازه گیری می کند و می تواند تصویر دقیق تری از تغییرات فشار خون در طول ۲۴ ساعت ارائه دهد.
پزشک برای تشخیص فشار خون ابتدا سابقه پزشکی بیمار را بررسی کرده و معاینات فیزیکی را انجام می دهد. همچنین ممکن است آزمایش های معمول مانند آزمایش ادرار ، خون، کلسترول و الکتروکاردیوگرام که فعالیت الکتریکی قلب را اندازه‌ گیری می‌کند را توصیه کند.

درمان بیماری فشار خون

– تغییر سبک زندگی

تغییر در شیوه زندگی می تواند تا حد زیادی به کنترل فشارخون بالا کمک کند . این تغییرات شامل داشتن یک رژیم غذایی سالم و مصرف نمک کمتر ، انجام فعالیت بدنی، حفظ وزن سالم یا کاهش وزن در صورت چاقی و اضافه وزن و محدود کردن مصرف الکل می باشد.
اما گاهی اوقات تغییر سبک زندگی کافی نیست و لازم است علاوه بر رژیم و ورزش ، دارو برای کاهش فشار خون توسط پزشک تجویز شود.
هدف برای درمان فشار خون به سلامت فرد بستگی دارد. هدف درمان فشار خون باید رساندن فشار خون به کمتر از 130 بر80 میلی متر جیوه باشد در صورتی که:
– فرد بزرگسال سالم و دارای سن 65 به بالا است.
– بیمار یک فرد بالغ سالم کمتر از 65 سال است که 10 درصد یا بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی در 10 سال آینده می باشد.
– فرد ، مبتلا به بیماری‌های مزمن کلیه ، دیابت یا عروق کرونر است .
در صورتی که فرد دارای65 سال سن یا بیشتر باشد و استفاده از داروها فشار خون سیستولیک را پایین بیاورد (مانند کمتر از 130 میلی متر جیوه) داروهای فرد نیازی به تغییر نخواهد داشت ، مگر اینکه تاثیرات منفی بر سلامتی و کیفیت زندگی اش ایجاد کند.
داروهایی که پزشک برای افراد دارای فشار خون تجویز می کند به مقدار فشار خون و سایر مشکلات پزشکی بستگی دارد.

– استفاده از داروها

داروهای ادرار آور تیازید

داروهای ادرار آور که گاهی اوقات به آنها قرص آب نیز گفته می‌شود ، داروهایی هستند که بر روی کلیه ها تاثیر می گذارند و به بدن کمک می‌کنند تا سدیم و آب از بین بروند و باعث کاهش حجم خون می شوند.
داروهای ادرارآور تیازید اغلب اولین داروها در کنترل فشار خون می باشند. این داروها شامل کلروتالیدون، هیدروکلروتیازید ( میکرو زاید) و سایر موارد هستند.
در صورتی که نمی توانید از داروهای ادرارآور استفاده کنید می توانید در مورد جایگزین کردن آنها با داروهای دیگر با پزشک مشورت کنید‌ .
داروهای ادرارآور یا مسدود کننده های کانال کلسیم ممکن است برای افراد مسن بهتر از مهارکننده های آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین (ACE) باشند.

مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)

این داروها مانند لیزینوپریل (زستریل)، بنازپریل (لوتنسین)؛ کاپتوپریل (کاپوتن) وسایر داروها با جلوگیری از تشکیل ماده شیمیایی طبیعی که رگ های خونی را تنگ می کند به آرامش عروق کمک می کنند.
افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کلیه ممکن است از یکی از مهار کننده هایACE در داروهای خود استفاده کنند.

انسداد گیرنده های آنژیوتانسین (ARB)

این داروها با جلوگیری از عمل ، و نه تشکیل یک ماده شیمیایی طبیعی که رگ های خونی را تنگ می کنند به شل شدن رگ های خونی کمک می کنند. ARB شامل losartan ، Candesartan و … است. افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیه ممکن است از از این داروها استفاده کنند.

مسدود کننده های کانال کلسیم

این داروها از جمله آملودیپین (Norvasc) ، دلتیازم (Tiazac ، Cardizem و…) داروها به آرامش عضلات رگ های خونی کمک می کنند. برخی از این داروها ضربان قلب را کند می کنند.
مسدود کننده های کانال کلسیم ممکن است برای افراد مسن بهتر از مهار کننده های ACE باشند .
منبع : mayoclinic