بیوپسی رکتوم چیست و چرا انجام می شود؟

بیوپسی رکتوم یا بیوپسی مقعد روشی است که برای استخراج نمونه بافت از راست روده برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی استفاده می شود.
راست روده پایین ترین سطح روده بزرگ است که دقیقاً بالای کانال مقعدی قرار دارد و کار آن ذخیره زباله های جامد بدن تا زمان آزاد شدن و دفع آنها می باشد‌ .
بیوپسی از رکتوم ابزاری مهم برای تعیین علل ناهنجاری های موجود در راست روده است و به تشخیص مشکلاتی که در آزمایش های غربالگری مانند آنوسکوپی (معاینه مقعدی) یا سیگموئیدوسکوپی مشخص می شوند ، کمک می کند.
آندوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی هر کدام از یک نوع دامنه متفاوت برای مشاهده پوشش داخلی روده بزرگ و راست روده استفاده می کنند. این آزمایشات می‌توانند وجود شرایطی مانند تومور ، پولیپ ، خونریزی یا التهاب را تشخیص دهند .
با این حال این آزمایشات در تعیین علل این ناهنجاری ها محدود هستند ، بنابراین پزشک ممکن است مجبور باشد آزمایشات بیشتری را برای تشخیص دقیق تجویز کند .

موارد تشخیصی بیوپسی رکتوم شامل چیست؟

پزشک ممکن است نمونه برداری یا بیوپسی از مقعد را در موارد زیر توصیه کند :
– شناسایی علت خون ، مخاط یا چرک در مدفوع
– شناسایی تومور ، کیست یا توده های مشخص شده در آزمایش های غربالگری مقعد
– تشخیص آمیلوئیدوز (وضعیتی که در آن پروتئین های غیرطبیعی به نام آمیلوئید در اندام ها جمع شده و از طریق بدن پخش می‌شوند)
– تشخیص قطعی سرطان رکتوم

آمادگی برای نمونه برداری از مقعد چگونه انجام می شود؟

– برای به دست آوردن مطمئن ‌ترین نتایج از بیوپسی مقعدی لازم است که پزشک راست روده را ببیند. این مسئله مستلزم آن است که روده های بیمار خالی باشد بنابراین ، به طور معمول به یک تنقیه یا استفاده از ملین نیاز دارد تا روده ها به طور کامل تخلیه شوند.
– ضروری است که بیمار قبل از انجام بیوپسی هرگونه داروی تجویزی که با نسخه یا بدون نسخه مصرف می‌کند را برای پزشک بازگو کند.
– در زنان در صورت بارداری یا احتمال بارداری باید این مسئله را قبل از انجام بیوپسی با پزشک در میان بگذارند تا جنین از آسیب در امان باشد.
– در صورت استفاده از داروهایی که ممکن است روی روند کار تاثیر بگذارد ، پزشک ممکن است دستورالعمل‌های خاصی را ارائه دهد بخصوص اگر نمونه برداری بخشی از سیگموئیدوسکوپی باشد . این داروها شامل موارد زیر می باشند:
▪ ضد انعقاد خون ( داروهای رقیق کننده خون)
▪ داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی از جمله آسپرین یا ایبوپروفن
▪ هر دارویی که روی لخته شدن خون تاثیر بگذارد.
▪ مکمل های گیاهی یا غذایی

روش انجام بیوپسی رکتوم

نمونه برداری از رکتوم معمولاً در طی آنسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انجام می‌شود. این آزمایش ها سرپایی هستند که توسط متخصص گوارش یا جراح گوارش انجام می شود ، به این معنی که پس از انجام آن قادر خواهید بود به خانه بروید و کارهای معمول خود را انجام دهید.

▪ آنوسکوپی

آنوسکوپی معمولا در مطب پزشک انجام می‌شود . در این آزمایش از یک آنوسکوپ که به پزشک این امکان را می دهد تا پایین ترین سطح کانال مقعدی و راست ‌روده مشاهده کند ، استفاده می کند . پزشک ممکن است از پروکتوسکوپ که بزرگتر از آن آنوسکوپ می‌باشد ، نیز استفاده کند.

▪ سیگموئیدوسکوپی

سیگموئیدوسکوپی در بیمارستان مراکز جراحی سرپایی یا مطب های مجهز انجام می شود . در این روش پزشک از سیگموئیدوسکوپ استفاده می کند . این وسیله پزشک را قادر می سازد تا علاوه بر راست روده بیشتر، روده بزرگ را نیز ببیند .
سیگموئیدوسکوپ یک لوله انعطاف پذیر و شفاف است که طول آن بیش از دو فوت می باشد . دوربینی به آن اتصال دارد که تصاویر ویدئویی از مناطق مورد نظر را به مانیتور منتقل می ‌کند.
این تصاویر به پزشک کمک می‌کند تا سیگموئیدوسکوپ را از طریق راست روده و روده بزرگ هدایت کند.

روش انجام کار چگونه است؟

آماده سازی برای هر دو نوع روش ، مشابه است . انجام سیگموئیدوسکوپی که روش پیچیده تری است حدود ۲۰ دقیقه طول می کشد که بیوپسی از رکتوم می ‌تواند مدت زمان این عمل را اندکی افزایش دهد.
بطور معمول بیهوشی عمومی ، داروهای آرامبخش و داروهای مسکن برای این روش ها تجویز نمی شوند . بیمار در حالت خوابیده به پهلوی سمت چپ بر روی تخت معاینه قرار خواهد گرفت و زانوهای خود را به درون شکم جمع می کند.
پزشک معاینه رکتال دیجیتال را انجام می دهد . برای این کار دست خود را با دستکشی که حاوی روان کننده است ، پوشانده و انگشت خود را به آرامی داخل مقعد بیمار فرو می برد تا بررسی اولیه انسدادهایی که ممکن است در روش کار اختلال ایجاد کنند را برطرف کند .
پس از آن سیگموئیدوسکوپ یا آنوسکوپی که با روان کننده پوشیده شده‌اند را به مقعد بیمار وارد می کند . در این شرایط بیمار احساس فشار خواهد داشت و ممکن است به دلیل گرفتگی عضله نیاز به دفع گاز دفع یا مدفوع داشته باشد.
در صورتی که بیمار تحت سیگموئیدوسکوپی قرار بگیرد هوا به به راست روده وارد می شود . این کار روده بزرگ را متورم می ‌کند تا پزشک بتواند منطقه را با وضوح بیشتری ببیند .
در صورتی که مایعات یا مدفوع و در راه باشند پزشک ممکن است از مکش برای از بین بردن آنها استفاده کند.
در صورتی که پزشک نمونه ای از هرگونه بافت غیرطبیعی را در رکتوم مشاهده کند آن را برداشته و بیوپسی با برس ، سواب ، کاتتر مکش یا پنس استخراج می شود که این کار بدون درد انجام می گیرد.
پزشک برای جلوگیری از هرگونه خونریزی ناشی از برداشتن بافت از الکتروکوتراسیون یا گرما استفاده می کند.

نتایج نمونه برداری از مقعد

نمونه بافتی که در طی بیوپسی مقعدی بازیابی می‌شود برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می گردد .یک آسیب شناس که پزشکی متخصص در تشخیص این گونه بیماری‌ها است بافت را بررسی می کند
و گزارش حاصل از یافته ها را برای پزشک ارسال می‌کند.
در صورتی که نتایج بیوپسی مقعدی طبیعی باشد یافته ها موارد زیر را نشان می دهد:

▪ خونریزی وجود ندارد.
▪ هیچ پولیپ ، بواسیر ، کیست یا تومور یافت نشد.
▪ هیچ اختلالی مشاهده نشد.
اگر نتایج بیوپسی از رکتوم غیر طبیعی باشد ، یافته ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:
▪ آمیلوئیدوز ، که شامل تجمع غیر طبیعی نوع خاصی از پروتئین است.
▪ آبسه
▪ عفون
▪ التهاب
▪ پولیپ یا سایر رشدهای غیر طبیعی
▪ تومورها

نتایج غیر طبیعی بیوپسی مقعدی همچنین ممکن است تشخیص مثبت برای موارد زیر باشد:

▪ سرطان
▪ بیماری کرون ، یک بیماری التهابی روده است که دستگاه گوارش را تحت تاثیر قرار می دهد.
▪ بیماری هیرشپرونگ ، یک بیماری روده ای است که می تواند باعث انسداد شود.
▪ بیماری کولیت اولسراتیو ، یک بیماری التهابی روده است که روده بزرگ و راست روده را درگیر می کند.
در این شرایط پزشک ممکن است آزمایشات و معاینات فیزیکی بیشتری را قبل از رسیدن به تشخیص دقیق تجویز کند.