اسهال چیست؟ علت اسهال شدید و راههای پیشگیری

اسهال وضعیتی است که در آن فرد دارای مدفوع‌ فراوان و غالباً آبکی است. این عارضه معمولاً نشانه‌ای از نقض عملکرد روده است و می‌تواند به همراه علائم دیگری مانند درد شکمی، نفخ، تهوع و استفراغ همراه باشد.
اسهال می‌تواند از علل مختلفی ناشی شود. برخی از علل شایع شامل مسمومیت غذایی، عفونت باکتریایی یا ویروسی، عوامل محرک مثل مصرف غذاهای ناسالم یا فرآورده‌های لبنی، تنش روانی، حساسیت به بعضی مواد غذایی، داروها و ترکیبات شیمیایی می‌شوند.
در صورتی که اسهال تنها برای مدتی باشد و بدون علائم جدی دیگری همراه نباشد، ممکن است به سادگی با استفاده از آب و الکترولیت‌ها بهبود یابد. اما در مواردی که اسهال شدید و طولانی مدت باشد، منجر به اتلاف شدید الکترولیت‌های بدن و خطرات جدی برای سلامتی می شود.

8 عامل اسهال شدید و طولانی مدت

اسهال شدید و طولانی مدت ممکن است به علت عوامل مختلفی باشد. برخی از عواملی که می‌توانند باعث اسهال شدید و طولانی مدت شوند عبارتند از:

1 . عفونت باکتریایی

برخی باکتری‌ها مانند سالمونلا، شیگلا و اشریشیاکلی می‌توانند عفونت در روده‌ها ایجاد کنند و باعث اسهال شدید و طولانی مدت شوند.

2 . عفونت ویروسی

ویروس‌ها مانند روتاویروس و نوروویروس می‌توانند عفونت در روده‌ها ایجاد کنند و به اسهال شدید و طولانی مدت منجر شوند.

3 . عفونت انگلی

برخی از انگل‌ها مانند گاردیا و لمبلیا می‌توانند عفونت در روده‌ها ایجاد کنند و باعث اسهال شدید و طولانی مدت شوند.

4 . مسمومیت غذایی

مصرف غذاهای آلوده با باکتری‌ها، ویروس‌ها یا توکسین‌ها می‌تواند به عفونت و مسمومیت روده‌ها و اسهال شدید منجر شود.

5 . حساسیت و ناشتا

برخی افراد ممکن است به برخی مواد غذایی حساسیت داشته باشند، مانند لاکتوز (شکر موجود در محصولات لبنی) یا گلوتن (موجود در گندم و جو)، که مصرف آنها می‌تواند به علائم اسهال شدید و طولانی مدت منجر شود.

6 . بیماری‌های التهابی روده

برخی بیماری‌های التهابی مانند کولیت التهابی و بیماری کرون می‌توانند به تورم و التهاب روده‌ها و اسهال شدید و طولانی مدت منجر شوند.

7 . عوامل دارویی

برخی از داروها می‌توانند عوارض جانبی اسهالی داشته باشند و در مواردی منجر به اسهال شدید و طولانی مدت شوند.

8 . بیماری‌های مزمن

بیماری‌هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، سندرم مقاومت چند‌دارویی (MDR) و سرطان روده می‌توانند باعث اسهال شدید و طولانی مدت شوند.

علت اسهال ناگهانی در بزرگسالان چیست؟

اسهال ناگهانی در بزرگسالان می‌تواند به علت عوامل مختلفی باشد. در زیر، برخی از علل شایع اسهال ناگهانی در بزرگسالان را ذکر می‌کنم:

1 . عفونت‌ها

عفونت باکتریایی، ویروسی یا انگلی می‌تواند باعث اسهال ناگهانی در بزرگسالان شود. مانند عفونت‌های سالمونلا، شیگلا، کمپیلوباکتر و روتاویروس.

2. مسمومیت غذایی

مصرف غذاهای آلوده با باکتری‌ها، توکسین‌ها یا مواد شیمیایی می‌تواند به اسهال ناگهانی در بزرگسالان منجر شود.

3 . حساسیت غذایی

برخی از افراد ممکن است به مواد خاصی در غذاها حساسیت داشته باشند، مانند لاکتوز (شکر موجود در محصولات لبنی) یا گلوتن (موجود در گندم و جو)، که مصرف آنها می‌تواند به علائم اسهال ناگهانی منجر شود.

4 . تغییرات در رژیم غذایی

تغییر ناگهانی در رژیم غذایی، مصرف غذاهای چرب، فراورده‌های لبنی، مصرف زیاد الکل یا مصرف غذاهای ناسالم می‌تواند به اسهال ناگهانی در بزرگسالان منجر شود.

5 . داروها

مصرف برخی از داروها می‌تواند عوارض جانبی اسهالی داشته باشد، از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد التهاب‌ها و دیگر داروهای مرتبط.

6 . استرس و اضطراب

استرس و اضطراب می‌توانند باعث تغییرات در عملکرد روده و اسهال ناگهانی در بزرگسالان شوند.

8 . بیماری‌های مزمن

برخی بیماری‌های مزمن مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) یا بیماری التهابی روده می‌توانند باعث اسهال ناگهانی در بزرگسالان شوند.

8 . عوامل دیگر

عوامل دیگری مانند آلرژی‌ها، بیماری‌های کلیوی، هایپرتیروئیدی، سنگ کلیه، علائم قبل از پریود، عوارض پس از عمل جراحی و موارد دیگر نیز می‌توانند علت اسهال ناگهانی در بزرگسالان باشند.
تشخیص دقیق علت اسهال، نیازمند مشاوره پزشکی و آزمایش است. پزشک می‌تواند با استفاده از تاریخچه پزشکی شما، انجام آزمایش‌های لازم و بررسی های فیزیکی، تشخیص صحیح را برای شما قرار دهد و درمان مناسب را تجویز کند.

پیشگیری از اسهال

برخی اقدامات پیشگیرانه می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به اسهال کمک کنند. در زیر چند راهکار پیشگیری از اسهال آورده شده است:

1. شستشوی دست‌ها

قبل و بعد از استفاده از دست‌ها، به ویژه پس از استفاده از دستشویی و قبل از تهیه و مصرف غذا، دست‌های خود را به‌طور منظم و به‌درستی با آب و صابون بشوید. در صورتی که آب و صابون در دسترس نیست، از محلول‌های ضدعفونی کننده دست استفاده کنید.

2 . مصرف آب و غذا

مطمئن شوید که آبی که می‌نوشید از منابع امن و تمیز تأمین می‌شود. همچنین، مصرف غذاهای به‌ درستی پخته شده و مواد خام شسته شده قبل از مصرف، می‌تواند خطر ابتلا به عفونت‌ را کم کند . 

3 . مصرف مواد غذایی بهداشتی

از خرید و مصرف مواد غذایی از مکان‌های معتبر و بهداشتی اطمینان حاصل کنید. همچنین، مصرف مواد غذایی تازه و در تاریخ انقضای مناسب مهم است.

4 . هضم و جویدن صحیح

غذاها را به‌خوبی میل کنید و به آرامی جویده و هضم کنید. این کمک می‌کند تا غذا بهتر درون روده جذب شود و خطر اسهال کاهش یابد.

5 . اجتناب از مواد غذایی خطرناک و مشکوک

توصیه می‌شود از مصرف غذاهای ناسالم، غذاهایی که به‌سرعت فاسد می‌شوند و غذاهایی که در محیط‌های نامناسب نگهداری می‌شوند اجتناب کنید.

6 . مقابله با آفت‌ها

از گرمای کافی در پخت و پز غذاها اطمینان حاصل کنید تا آفت‌ها به‌طور کامل نابود شوند. همچنین، مطمئن شوید که مواد غذایی در مناطق خنک نگهداری می‌شوند و زمان نگهداری آنها را به‌درستی رعایت کنید.

7 . هیدراسیون مناسب

مطمئن شوید که بدن خود را به اندازه کافی هیدراته کرده و آب کافی می‌نوشید. هیدراسیون مناسب به حفظ سلامت دستگاه گوارش و جلوگیری از اسهال کمک می‌کند.

با رعایت نکات بهداشتی ، می توانید به حفظ سلامت خود و خانواده کمک کنید.
webmd – niddk.nih

مطلب مرتبط :

– اسهال خونی چیست و چگونه تشخیص و درمان می شود؟