بیماری کم کاری تیروئید چیست و چه علائمی دارد؟

در ادامه بررسی بیماری های تیروئید ، به کم کاری تیروئیدمی پردازیم .  بیماری کم کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم ، شرایطی است که غده تیروئید به اندازه کافی برخی از هورمون های مهم را تولید نمی کند.
کم کاری تیروئید ممکن است در مراحل اولیه علائم قابل توجهی ایجاد نکند ، اما با گذشت زمان کم کاری تیرویید می تواند مشکلاتی نظیر چاقی ، درد مفاصل ، ناباروری و بیماری های قلبی ایجاد کند .
در این مقاله به معرفی و بررسی بیماری کم کاری تیروئید علل ، علائم و به طور کلی تمام چیزهایی که مربوط به این بیماری می باشد پرداخته ایم تا بتوانیم شما را با این بیماری بیشتر آشنا کنیم .

علائم بیماری کم کاری تیروئید

علائم و نشانه های هیپوتیروئیدیسم بسته به شدت کمبود هورمون متفاوت است . این مشکلات معمولاً به تدریج و طی چند سال گسترش می یابند .
در ابتدا به سختی ممکن است متوجه علائم کم کاری تیروئید مانند خستگی و افزایش وزن شوید و یا ممکن است به سادگی آنها را به افزایش سن نسبت دهید ، اما از آنجا که متابولیسم شما کند می‌شود ممکن است مشکلات بارزتری به وجود آیند .

علائم و نشانه های کم کاری تیروئید ممکن است شامل موارد زیر باشد .
– خستگی
– افزایش حساسیت به سرما
– یبوست
– خشکی پوست
– افزایش وزن
– صورت پف کرده
– ضعف عضلانی
– بالا رفتن سطح کلسترول خون
– درد ، حساسیت و سفتی عضلات
– نامنظم بودن دوره های قاعدگی
– ضربان آهسته قلب
– افسردگی
– نازک شدن موها
– اختلال در حافظه
– بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

کم کاری تیروئید در نوزادان

اگرچه هیپوتیروئیدیسم اغلب در زنان میانسال و سالخورده تاثیر می گذارد ، اما هرکسی می تواند دچار این بیماری شود و نوزادان نیز از این قاعده مستثنی نیستند .
در ابتدا نوزادانی که بدون غده تیروئید یا غده ای که به درستی کار نمی کند ممکن است علائم و نشانه های کمی داشته باشند . نوزادان دچار کم کاری تیروئید هستند ممکن است علائم زیر را دارا باشند .

– زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها (زردی)
در بیشتر موارد ، زمانی این اتفاق رخ می دهد که کبد کودک نمی تواند ماده ای به نام بیلی روبین را متابولیزه کند ، که به طور معمول وقتی بدن سلول های قرمز خون آسیب دیده را بازیافت می کند ، متابولیزه می شود.
– زبان بزرگ و بیرون زده
– تنفس دشوار
– گریه شدید
– فتق ناف
با پیشرفت بیماری شیرخوارها احتمالاً دچار مشکلات تغذیه می‌شوند و ممکن است در رشد و نمو طبیعی آن ها اختلال ایجاد شود . آنها همچنین ممکن است دچار یبوست ، ضعف ماهیچه و خواب آلودگی بیش از حد شوند .
در صورتی که کم کاری تیروئید در نوزادان درمان نشود ، حتی در موارد خفیف نیز ممکن است منجر به عقب ماندگی شدید جسمی و روحی شود .

کم کاری تیروئید در کودکان و نوجوانان

به طور کلی کودکان و نوجوانانی که به کم کاری تیروئید مبتلا می شوند ، علائم و نشانه های مشابه بزرگسالان دارند اما آنها ممکن است علائم دیگری را نیز تجربه کنند که شامل موارد زیر می باشد .
– رشد ضعیف و در نتیجه کوتاهی قد
– تاخیر در رشد دندان های دائمی
– تاخیر در بلوغ
– رشد ذهنی ضعیف

علل بیماری هیپوتیروئیدیسم

هنگامی که تیروئید به اندازه کافی هورمون تولید نمی کند تعادل واکنش های شیمیایی در بدن می تواند مختل شود . علل مختلفی از جمله بیماری های خود ایمنی ، درمان های پرکاری تیروئید ، پرتودرمانی ،جراحی تیروئید و برخی داروهای خاص می‌توانند باعث کم کاری تیروئید شوند .
تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در پایه جلوی گردن درست در زیر سیب آدم قرار دارد . هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید ‏تیریدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) تاثیر بسیار زیادی بر سلامتی داشته و بر همه جنبه های متابولیسم تاثیر می گذارند . این هورمون ها همچنین در کنترل عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن و ضربان قلب تاثیر می گذارند .
کم کاری تیروئید هنگامی ایجاد می شود که غده تیروئید نمی تواند هورمون کافی تولید کند . این بیماری ممکن است به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر ایجاد شود.

– بیماری خود ایمنی

شایع ترین علت هیپوتیروئیدیسم یک اختلال خود ایمنی است که به تیروئیدیت هاشیموتو معروف می ‌باشد . اختلالات خود ایمنی هنگامی اتفاق می افتند که سیستم ایمنی بدن آنتی بادی های تولید می کند که به بافت های خود حمله می‌ کنند و بعضی اوقات این روند ، غده تیروئید را درگیر می کند .
دانشمندان در مورد علت این اتفاق مطمئن نیستند اما آنها احتمال می دهند که ترکیبی از عوامل مانند ژن و محرک های محیطی در ایجاد آن تاثیر دارند .

– پاسخ بیش از حد به درمان پرکاری تیروئید

افرادی که به طور بیش از حد هورمون تیروئید تولید می کنند و دارای پرکاری تیروئید می باشند ، اغلب با داروهای ید رادیو اکتیو و داروهای ضد تیروئید درمان می شوند . هدف از این درمان ها بازگشت عملکرد تیروئید به حالت عادی می باشد ، اما گاهی اوقات درمان پرکاری تیروئید می‌ تواند به تولید بیش از حد هورمون تیروئید منجر شود و در نتیجه کم کاری تیروئید دائمی شود .

– جراحی تیروئید

از بین بردن تمام یا بخش بزرگی از غده تیروئید می تواند باعث کاهش یا توقف تولید هورمون شود . در این حالت فرد باید هورمون تیروئید را در تمام عمر مصرف کند .

– پرتو درمانی

پرتوهای استفاده شده برای درمان سرطان های سر و گردن می تواند بر غده تیروئید تاثیر بگذارد و ممکن است منجر به کم کاری تیروئید شود .

– داروها

برخی از داروها می توانند در کم کاری تیروئید نقش داشته باشند. یکی از این داروها لیتیوم است که برای درمان برخی از اختلالات روانپزشکی استفاده می شود .
در میان برخی از موارد دیگر که می توانند باعث ایجاد کم کاری تیروئید شوند ، می توان به بیماری های مادرزادی ، اختلال هیپوفیز ، بارداری و کمبود ید در بدن اشاره نمود.

تشخیص بیماری کم کاری تیروئید

در صورتی که فرد دچار خستگی شدید ، خشکی پوست ، یبوست و افزایش وزن باشد و یا دچار مشکل تیروئید قبلی یا گواتر می باشد ، ممکن است پزشک او را از نظر کم کاری تیروئید مورد معاینات قرار دهد .

– آزمایش خون
تشخیص هیپوتیروئیدیسم بر اساس علائم فرد و نتایج آزمایش خونی که سطح TSH و بعضی اوقات سطح هورمون تیروکسین در تیروئید اندازه گیری می کند ، مشخص می شود.
سطح پایین تیروکسین و سطح بالای TSH نشان دهنده تیروئید کم تحرک می باشد .به این دلیل که هیپوفیز در تلاش برای تحریک غده تیروئید در تولید هورمون تیروئید بیشتر ، TSH بیشترین را تولید می کند .
امروزه پزشکان می‌توانند اختلالات تیروئید را خیلی زودتر از گذشته اغلب قبل از اینکه علائم ظاهر شوند ، تشخیص دهند .
از آنجا که آزمایش TSH بهترین آزمایش غربالگری می باشد ، احتمالاً پزشک ابتدا TSH را بررسی کرده و در صورت لزوم با آزمایش هورمون آن را کامل می کند .
آزمایشات TSH همچنین نقش مهمی در مدیریت کم ‌کاری تیروئید دارند و به پزشک کمک می کنند تا مقدار مناسب دارو را در ابتدا و با گذشت زمان تعیین کند . علاوه بر این ، آزمایشات TSH برای کمک به تشخیص وضعیتی به نام کم کاری تیروئید بالینی استفاده می‌شود که معمولاً هیچ علامت یا علائم بیرونی ایجاد نمی کند .
در این شرایط بیمار دارای سطح طبیعی تیریودوتیونین و تیروکسین در خون می باشد، اما TSH بالاتر از حد طبیعی است .
عوامل خاصی وجود دارد که می‌ توانند آزمایش خون را برای مشکلات تیروئیدی تحت تاثیر قرار دهند . به عنوان مثال مصرف داروی رقیق کننده خون به نام هپارین می‌تواند آزمایش را تحت تاثیر قرار دهد . یکی دیگر از داروها بیوتین ها هستند که ویتامین هایی هستند که به عنوان یک مکمل مستقل یا به عنوان پخشی از مولتی ویتامین مصرف می شوند . قبل از انجام آزمایش خون باید در مورد نوع دارو یا مکمل های مصرفی به پزشک خود اطلاع دهید .

درمان بیماری کم کاری تیروئید

درمان استاندارد کم کاری تیروئید شامل استفاده روزانه از لووتیروکسین هورمون مصنوعی تیروئید (Levo-T ، Synthroid و …) است . این داروی خوراکی سطح هورمون کافی را بازیابی نموده و علائم و نشانه های کم کاری تیروئید را برعکس می کند .
بلافاصله بعد از شروع درمان ، بیمار احساس بهتری خواهد داشت . این دارو به تدریج میزان کلسترول بالا بر اثر بیماری را کاهش داده و ممکن است باعث کاهش وزن شود. درمان با لووتیروکسین به احتمال زیاد مادام‌العمر خواهد بود ، اما از آنجا که دوز مورد نیاز ممکن است تغییر کند احتمالا پزشک سالانه میزان TSH خون را بررسی می‌ کند .
تعیین دوز مناسب دارو ممکن است زمان ببرد . برای تعیین دوز مناسب لووتیروکسین در ابتدا پزشک معمولاً سطح TSH بیمار را پس از شش تا 8 هفته بررسی می ‌کند ، پس از آن سطح TSH خون به طور کلی شش ماه بعد بررسی می شود . مقادیر زیاد هورمون می تواند عوارض جانبی ایجاد کند که شامل افزایش اشتها، بی خوابی ، تپش قلب و لرزش می باشد .
در صورت ابتلا به بیماری عروق کرونر یا کم کاری تیروئید شدید ممکن است پزشک ، معالجه را با مقدار و دوز کمتری از دارو شروع نموده و به تدریج دوز دارو را افزایش دهد . جایگزینی هورمون پیشرونده به قلب اجازه می دهد تا با افزایش متابولیسم تنظیم شود .
لووتیروکسین باعث ایجاد عوارض جانبی در دوز مناسب نمی ‌شود و نسبتاً ارزان نیز است .
در صورتی که مارک یا برند قرص را تغییر می دهید باید به پزشک خود اطلاع دهید تا اطمینان حاصل شود که هنوز هم مقدار مناسبی از دارو را دریافت می کنید .

منبع – ترجمه اختصاصی