کیست سیستی سرکوس چیست و چه علائمی دارد؟

کیست سیستی سرکوس بیماری است که توسط کرم نواری Taenia solium در گوشت گوسفند ایجاد می شود.
این کرم نواری یک نوع انگل است که می‌تواند باعث دو نوع عفونت در انسان شود که شامل تنیازیس و سیستیرکوسیز است.
تنیازیس یک عفونت روده ای با فرم بالغ کرم نواری گوشت گوسفند است که در نتیجه گوشت نیم پز ایجاد می شود. برعکس سیستیرکوزیس از بلع تخم های کرم نواری گوسفند از طریق آلودگی مدفوع-دهانی به وجود می آید و باعث ایجاد کیست در سراسر بدن می شود اما نه در مجرای روده.

علائم و نشانه های کیست سیستی سرکوس

علائم معمولاً سال‌ها پس از عفونت با تخم های کرم T.solium ظاهر می شوند. در صورت عدم دریافت درمان دارویی علائم ممکن است سالها ادامه داشته باشد.
علائم سیستی سرکوس به جایی که عفونت در بدن است، اندازه کیست و پاسخ ایمنی فرد به عفونت بستگی دارد .بنابراین علائم در هر مورد متفاوت است. به طور کلی علائم بر اساس محل عفونت در ادامه شرح داده شده است.
اکثر افراد مبتلا به ‏سیستی سرکوس درگیری سیستم عصبی دارند که به آن نوروسیستی سرکوس می گویند. علائم نوروسیستی سرکوس متفاوت بوده و غیر اختصاصی است و به این بستگی دارد که کیست ها در بافت های خاص مغز قرار دارند(نورسیستیسرکوس پارانشیمی) یا اینکه خارج از این بافت ها هستند (نورسیستیسر کوس اضافی پارانشیمی)
یک فرد می تواند همزمان هر دو شکل این بیماری را داشته باشد . نوع پارانشیمی شایع ترین شکل سیستیسرکوزیس است که در بیش از ۶۰ درصد افراد دیده می شود.
اکثر افراد مبتلا به نوروسیستی سرکوس پارانشیمی علائمی ندارند. شایع ترین علامت در این بیماری تشنج است که در ۵۰ تا ۸۰ درصد افراد مبتلا رخ می دهد.

برخی از افراد ممکن است یک بار تشنج داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است چندین بار تشنج کنند. تشنج های متعدد در افرادی که به جای یکی از کیست های متعدد دارند شایع‌تر است. سردرد نیز شایع است و طیف وسیعی از علائم عصبی به ندرت ممکن است رخ دهد.
به ندرت افراد با سطح بالایی از قرار گرفتن در معرض این بیماری می‌تواند صدها کیست در مغز داشته باشند که منجر به پاسخ ایمنی شدید شده و باعث تورم شدید مغز یا آنسفالیت سیستیسرکال می شود که با تشنج ، سردرد ، حالت تهوع ، استفراغ و گهگاهی تب مشخص می شود.
این بیماری معمولاً در کودکان یا زنان زیر ۳۰ سال دیده می شود. آنسفالیت سیستیسرکال می تواند خود به خود یا در نتیجه درمان ضد انگلی رخ دهد.

نوروسیستی سرکوس اضافی پارانشیمی در بزرگسالان شایع‌تر از کودکان بوده و در مقایسه با نوع پارانشیمی خطر عوارض یا مرگ بیشتری وجود دارد اگرچه بسیار نادر تر است.
اشکال مختلف نوع اضافی پارانشیمی شامل ایجاد کیست در نواحی پر از مایع مغز (سیستی سرکوس داخل بطنی) ، در فضای اطراف مغز (سیستیسرکوس سابراکنوئید) ، داخل یا اطراف طناب نخاعی (سیستی سرکوس نخاعی) و در چشم (سیستیسرکوس چشمی) است.
اگر چه علائم بستگی به نوع نوروسیستیسرکوس اضافی پارانشیمی یک فرد دارند علائم مشترک همه اشکال اضافی پارانشیمی شامل تغییر وضعیت ذهنی و فشار بالا در مغز (افزایش فشار داخل جمجمه) ، تجمع بیش از حد مایع مغزی نخاعی در جمجمه که باعث سردرد، حالت تهوع و استفراغ می شود. در برخی موارد افرادی که اغلب به هیدروسفالی مبتلا می شوند ممکن است دچار تورم دیسک بینایی یا ادم پاپی شوند که باعث تاری دید یا دوبینی می شود.

علائم سیستی سرکوس داخل بطنی عبارتند از سردرد، تهوع ، استفراغ، سرگیجه ، تغییر وضعیت ذهنی، تغییر بینایی و به ندرت مجموعه‌ای از یافته‌های مربوط به چشم ها که عمدتاً ناتوانی در حرکت چشم ها به سمت بالا و پایین است.(سندروم پارینود)
در برخی موارد سیستی سرکوس ساب عنکبوتیه می تواند باعث تورم بافتی شود که مغز را احاطه کرده است که این مسئله منجر به سفتی گردن، عدم تحمل نور شدید و سردرد می شود. این سه علامت با هم علائم مننژ نامیده می شوند. علائم دیگر آن شامل سکته مغزی و هیدروسفالی می باشد.
سیستی سرکوس نخاعی نادر بوده و در حدود یک درصد از بیماران مبتلا به سیستی سرکوس به آن مبتلا می شوند. علائم عبارتند از بی حسی و احساس ضعف در ناحیه خاصی از بدن و سوزن سوزن شدن است.
سیستی سرکوس چشمی زمانی ایجاد می شود که کیست در چشم ایجاد شود . تقریباً در ۱ تا ۳ درصد موارد این نوع سیستی سر کوس رخ می دهد.
بسیاری از افراد مبتلا به این بیماری بدون علائم هستند اما ممکن است علائمی شامل اختلالات بینایی یا کاهش بینایی، التهاب در چشم ، التهاب شبکیه، محدودیت حرکت چشم، بیرون زدگی کره چشم، درد مکرر چشم، دوبینی و علائم عصبی که اطلاعات بصری را از چشم به مغز منتقل می کند، شوند.
به ندرت بخشی از چشم که مسئول تشکیل تصویر اسب به نام شبکه می تواند جدا شود که این مسئله می تواند بینایی را تهدید کند، بنابراین نیاز به درمان فوری دارد.
در صورتی که کیست ها در خارج از سیستم عصبی در مکان‌هایی مانند بافت زیر جلدی، بافت ماهیچه ای یا بافت قلب قرار گیرند به آن سیستی سرکوس خارج عصبی گویند.

نحوه تشخیص سیستی سرکوس

در افراد مبتلا به تشنج، پزشکان معمولاً به سیستیسرکوس مشکوک می شوند. تشخیص این بیماری بر اساس ترکیبی از علائم و نشانه های مشخص شده به دست آمده از طریق شرح حال دقیق گرفتن از بیمار، یافته های تصویربرداری عصبی و قرار گرفتن در معرض عوامل خطر مانند زندگی در یک منطقه آندمیک، وجود فرد ناقل در خانواده یا سابقه سفر یا اقامت طولانی مدت در منطقه ای که این بیماری وجود دارد است.
مطالعات تصویربرداری عصبی باید شامل تی اسکن و ام آر آی باشد.
آزمایش خون ویژه، سیستم ایمنی را بررسی می کند (آزمایش سرولوژیک با بلات انتقال ایمنی مرتبط با آنزیم) به عنوان یک آزمایش تاییدی در افرادی که مشکوک به نوروسیستیسرکوس هستند، توصیه می شود.
به ندرت در صورتی که تصویربرداری عصبی و سرولوژی قادر به تشخیص نباشند بیوپسی از بافت مغزی مشکوک عفونی گرفته می شود.

درمان

درمان سیستیسرکوس به محل عفونت در بدن بستگی دارد. سیستیسرکوس خارج از سیستم عصبی معمولاً خوش خیم بوده و نیازی به درمان ندارد، اما داروهایی که برای درمان سیستیسرکوس برای کسانی که نیاز به درمان دارد وجود دارد . درمان سیستیسرکوس واقع در سیستم عصبی شامل درمان ضد انگلی، کورتیکواستروئیدها، داروهای ضد صرع یا جراحی است . درمان در افراد مختلف متفاوت بوده و با تشخیص پزشک تجویز می شود.