علت ، علام و تشخیص سرطان مثانه

مثانه عضوی توخالی در عضله شکم است که ادرار را در خود ذخیره می کند . سرطان مثانه نوعی سرطان شایع است که از سلول های مثانه شروع می شود .
سلول های اوروتلیال همچنین در کلیه ها و لوله های حالب وجود دارند و کلیه ها را به مثانه متصل می کند . سرطان اوروتلیال در در کلیه ها و حالب ها نیز اتفاق می افتد اما شیوع آن در مثانه بیشتر است.
بیشتر سرطان های مثانه در مراحل اولیه، زمانی که سرطان قابل درمان است ، تشخیص داده می شوند ، اما این سرطان در مراحل اولیه پس از درمان موفقیت آمیز نیز می توانند دوباره عود کنند . به همین دلیل افراد مبتلا به این نوع سرطان معمولاً برای سال‌ها پس از درمان به آزمایشات پیگیری نیاز دارند.

 

علائم سرطان مثانه

علائم و نشانه های بیماری سرطان مثانه ممکن است شامل موارد زیر باشد :

– وجود خون در ادرار (هماتوری)
این مسئله ممکن است باعث شود ادرار به رنگ قرمز روشن به نظر برسد ، اگر چه گاهی اوقات ادرار طبیعی به نظر رسیده و خون در آزمایش مشخص می شود.
– تکرر ادرار
– دردناک بودن ادرار
– کمر درد

انواع سرطان مثانه

انواع مختلف سلول ها در مثانه می توانند سرطانی شوند . نوع سلول مثانه که سرطان در آن شروع می شود نوع سرطان را تعیین می کند .
پزشکان از این اطلاعات برای اینکه کدام روش درمانی می‌تواند موثرتر باشد ، استفاده می کنند . انواع این نوع سرطان عبارتند از:

– کارسینومای اروتلیال

کارسینومای اوروتلیال که قبلاً کارسینوم سلول انتقالی نامیده می ‌شد ، در سلول های داخلی مثانه قرار دارد .
سلول های ادراری با پر شدن مثانه منبسط می شوند و هنگام خالی بودن مثانه منقبض هستند . این سلول ها در داخل مجاری ادرار قرار داشته و سرطان ها نیز در آن مکان تشکیل می شوند . کارسینومای ادراری شایع ترین نوع سرطان می باشد.

– سرطان سلول سنگفرشی

سرطان سلول سنگفرشی با تحریک مزمن مثانه همراه است ، به عنوان مثال از طریق عفونت یا استفاده طولانی مدت از کاتتر ادراری ایجاد می ‌شود .
سرطان مثانه سلول سنگفرشی نوع نادری از سرطان می باشد ، این بیماری در مناطقی از جهان که عفونت انگلی خاصی به نام شیستوزومیازیس که یکی از علل شایع عفونت مثانه می باشد ، وجود دارد بیشتر دیده می شود.

– آدنوکارسینوم

آدنوکارسینوما از سلول هایی تشکیل می‌ شود که غدد ترشح کننده مخاط در مثانه را تشکیل می دهند. آدنوکارسینومای مثانه بسیار نادر است.

چه عواملی خطر ایجاد سرطان مثانه را افزایش می دهند ؟

– سیگار کشیدن
– افزایش سن
– جنسیت (مردان بیشتر از زنان در برابر خطر ابتلا به این نوع سرطان قرار دارند)
– قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی مانند آرسنیک
– درمان قبلی با داروی سیکلوفسفامید سرطان
– التهاب مزمن مثانه
– دارا بودن سابقه خانوادگی

 تشخیص بیماری سرطان مثانه

آزمایشات و روش هایی که برای تشخیص سرطان مثانه استفاده می شوند ، ممکن است شامل موارد زیر باشند :

– استفاده از یک محدوده برای بررسی قسمت داخلی مثانه (سیستوسکوپی)

برای انجام سیستوسکوپی پزشک یک لوله باریک و کوچک به نام سیستوسکوپ را از طریق مجرای ادرار وارد مثانه می کند.
سیستوسکوپ دارای یک لنز است که به پزشک این امکان را می دهد تا داخل مجرای ادرار و مثانه را ببیند و این ساختارها را از نظر علائم بیماری بررسی کند .
این روش را می توان در داخل مطب پزشک یا بیمارستان انجام داد .

– برداشتن نمونه از بافت برای آزمایش (بیوپسی)

در طی سیستوسکوپی پزشک ممکن است ابزار ویژه‌ای را به مثانه منتقل کند تا یک نمونه سلول را برای آزمایش جمع کند .
این روش را گاهی برداشتن تومور مثانه (TURBT) از مجاری ادرار نیز می نامند . این روش برای درمان سرطان مثانه نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

– بررسی نمونه ادرار (سیتولوژی ادرار)

نمونه‌ ای از ادرار در زیر میکروسکوپ برای بررسی سلول‌های سرطانی در روشی به نام سیتولوژی ادرار تجزیه و تحلیل می شود.

– آزمایشات تصویربرداری

آزمایشات تصویربرداری مانند توموگرافی رایانه‌ای یا سی تی اسکن اوروگرام یا پیلوگرام ‏رتروگراد این امکان را به پزشک می دهند تا ساختارهای دستگاه ادراری را بررسی کند.
در طی سی تی اوروگرام ماده حاجب تزریق شده به ورید در نهایت به کلیه‌ها ، حالب و مثانه می ریزد.
تصاویر ایجاد شده توسط اشعه ایکس نمای مفصلی از دستگاه ادراری را فراهم می‌کند و به پزشک کمک می‌کند تا مناطقی را که ممکن است تحت تأثیر سرطان قرار گرفته باشند ، را شناسایی کند.
پیلوگرام رتروگراد یک معاینه با اشعه ایکس است که برای بررسی دقیق دستگاه ادراری فوقانی مورد استفاده قرار می گیرد .
در طی این آزمایش پزشک یک لوله نازک (کاتتر) را از طریق مجرای ادرار و مثانه رد می کند تا ماده حاجب را به حالب تزریق کند و در حالی که تصاویر اشعه ایکس گرفته می شود این رنگ به کلیه ها ریخته می شود .

نحوه تعیین میزان سرطان

پس از آنکه ابتلاء فرد به سرطان تایید شد ، پزشک ممکن است آزمایشات دیگری را برای تعیین اینکه آیا سرطان به غدد لنفاوی و سایر مناطق بدن گسترش یافته است یا خیر، تجویز کند .
این آزمایشات ممکن است شامل موارد زیر باشند :
– سی تی اسکن
– تصویربرداری تشدید رزونانس مغناطیسی یا ام آر آی
– توموگرافی انتشار پوزیترون (PET)
– اسکن استخوانی
– اشعه ایکس قفسه سینه
پزشک از اطلاعات این روش ها برای تعیین مرحله‌ای سرطان استفاده می کند . مراحل سرطان مثانه با اعداد رومی از 0 تا IV نشان داده می شود.

درجه سرطان مثانه

سرطان های مثانه بیشتر بر اساس نحوه ظاهر شدن سلول های سرطانی هنگام مشاهده از طریق میکروسکوپ طبقه بندی می‌شوند .
این به عنوان درجه شناخته شده و پزشک ممکن است سرطان مثانه را درجه پایین یا درجه بالا توصیف کند :

– سرطان مثانه درجه پایین

این نوع سرطان دارای سلول هایی است که از نظر شکل ظاهری و سازمان به سلولهای طبیعی نزدیکتر هستند (کاملاً تمایز یافته). تومور درجه پایین معمولاً کندتر رشد می کند و احتمال حمله به دیواره عضلانی مثانه نسبت به تومور درجه بالا کمتر است.

– سرطان مثانه درجه بالا

این نوع سرطان دارای سلول هایی است که ظاهری غیرطبیعی دارند و هیچ شباهتی به بافت های ظاهر طبیعی ندارند (تمایز کمی دارند).
یک تومور درجه بالا تمایل به رشد شدیدتر از تومور درجه پایین دارد و ممکن است به دیواره عضلانی مثانه و سایر بافت ها و اندام گسترش یابد.

 درمان :

گزینه های درمانی این نوع سرطان به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان در جهان و مرحله سرطان بستگی دارد که همراه با سلامتی و ترجیحات درمانی بیمار در نظر گرفته می‌شود .
درمان این نوع سرطان ممکن است شامل موارد زیر باشد :
– شیمی درمانی در داخل مثانه
– شیمی درمانی سیستمیک یا شیمی درمانی برای کل بدن
– پرتو درمانی
– ایمونوتراپی
– جراحی مثانه
منبع : .mayoclinic