علائم و درمان کیست تخمدان بعد از یائسگی

کیست تخمدان بعد از یائسگی در زنان کمتر از قبل از یائسگی ایجاد می شود اما تا زمانی که تخمدان داشته باشید امکان ابتلا به کیست تخمدان وجو دارد.
در این مقاله کیست های تخمدانی که پس از یائسگی ایجاد می شوند ، نحوه تشخیص و درمان آنها را بررسی خواهیم کرد.

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان کیسه های پر از مایعی است که در تخمدان ها یا روی آنها ایجاد می شوند. بیشتر این کیست ها بی ضرر هستند و همچنین احتمال فعالیت آنها قبل از یائسگی هنگام فعال بودن تخمدان بیشتر است .
به عنوان مثال دو نوع متداول کیست فولیکولار و کیست جسم زرد وجود دارد که هر دو با چرخه قاعدگی مرتبط هستند.
پس از یائسگی تخمدان ها دیگر تخمک آزاد نمی کنند و همچنین تولید استروژن و پروژسترون را متوقف می کنند ، بنابراین آنها غیر فعال نیستند ولی هنوز هم می توانند کیست هایی مانند درموئید ها که از سلول هایی که از بدو تولد تاکنون داشته‌اید ایجاد می شوند و سیستادنوم ها که در سطح تخمدان رشد می کنند را ایجاد کنند.
اگر چه کیست های تخمدان سرطانی نادر هستند اما در زنان مسن شیوع بیشتری دارند.

علائم کیست تخمدان بعد از یائسگی چیست؟

علائم کیست تخمدان بعد از یائسگی ممکن است خفیف یا مبهم باشد . با رشد کیست علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشند:
– درد مبهم در پایین کمر یا ران ها
– فشار ، نفخ یا تورم
– درد در زیر شکم
– درد در هنگام مقاربت
– مشکلات مثانه یا روده
– لکه بینی یا خونریزی
– افزایش وزن

قبل از یائسگی علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:
– لکه بینی یا خونریزی بین قاعدگی ها
– درد زیاد در دوران قاعدگی
– حساسیت پستان

علائم پارگی کیست یا پیچ خوردگی تخمدان شامل چیست؟

کیست ها می توانند پاره شوند و یا باعث پیش خوردگی تخمدان شوند . هنگامی که این مشکل ایجاد می‌شود علائم می تواند شامل موارد زیر باشد :
– درد ناگهانی و حاد
– خونریزی شدید
– حالت تهوع و استفراغ
– سرگیجه یا غش کردن
– تب
– تنفس سریع و پی در پی

علل و عوامل خطر کیست پس از یائسگی شامل چیست ؟

برخی از دلایل و عوامل خطر ایجاد کیست تخمدان عبارتند از :
– نوسانات هورمونی
– عفونت های شدید لگنی که به تخمدان ها و لوله های رحمی گسترش می یابد.
– سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
– آندومتریوز
– کم کاری تیروئید
– سیگار کشیدن
زنان مبتلا به کیست تخمدان پس از یائسگی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان باشند.

کیست های تخمدانی که بعد از یائسگی ایجاد می شوند چگونه تشخیص داده می شوند؟

پزشک احتمالاً با معاینه لگن ، کیست و سایر ناهنجاری ها را لمس و احساس می کند. احتمال برخی از شرایط یا علائم مشابه با بیماری‌های دیگر باید منتفی شوند که شامل بیماری التهابی لگن ، سندرم روده تحریک پذیر (IBS) ، آپاندیسیت و دیورتیکولیت می باشند .
پزشک ممکن است در مورد سابقه سلامتی و پزشکی بیمار به ویژه عواملی که ممکن است خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش دهد از بیمار سوالاتی بپرسد، به عنوان مثال:
– آیا اعضای نزدیک خانواده مانند (مادر ، خواهر ، عمه ، مادربزرگ) به سرطان تخمدان مبتلا شده اند یا خیر.
– آیا بیمار سابقه شخص سرطان پستان ، رحم ، روده بزرگ یا آندومتر دارد یا خیر.
– آزمایش مثبت برای جهش های ژنی BRCA1 یا BRCA2 یا یکی از موارد مرتبط با سندرم لینچ.
برای کسانی که به یائسگی نرسیده اند نیز آزمایش های بارداری و هورمونی تجویز می شود.
پزشک ممکن است برای تشخیص این بیماری آزمایشات زیر را نیز تجویز کند :

۱. آزمایشات تصویربرداری

اگر علائم و معاینه فیزیکی بیمار پزشک را مشکوک به کیست تخمدان کند ، در مرحله بعدی ممکن است آزمایشات تصویربرداری را برای بیمار تجویز کند.
سونوگرافی می تواند اندازه ، شکل و محل دقیق توده را مشخص کند .
این روش همچنین می تواند نشان دهد آیا کیست پر از مایع (کیست ساده) است یا جامد (کیست پیچیده) می باشد.
برای بررسی تخمدان ها و سیستم تولید مثل دو نوع سونوگرافی وجود دارد که شامل موارد زیر می باشند:

– سونوگرافی شکم و لگن
– سونوگرافی ترانس واژینال ، در این روش پروب سونوگرافی برای مشاهده تخمدان ها به واژن وارد می شود.

۲. سایر آزمایشات

برای تشخیص کیست جامد یا نیمه جامد ممکن است نیاز به انجام آزمایشات بیشتر باشد به خصوص اگر بیمار در معرض خطر بالای سرطان تخمدان قرار داشته باشد.
بنابراین مهم است که خوش خیم بودن کیست یا بدخیم و سرطانی بودن بالقوه آن مشخص شود.
یکی از راه‌های تعیین این مسئله انجام آزمایش خون است که در آن پروتئینی به نام آنتی ژن سرطان 125 یا (CA-125) را اندازه گیری می کنند.
قبل از یائسگی شرایط دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث بالا رفتن CA-125 در خون شود اما بعد از یائسگی سطح بالاتر از حد طبیعی آن می تواند نشانه سرطان تخمدان باشد.

کیست تخمدان پس از یائسگی چگونه درمان می شود؟

کیست ها همیشه به درمان نیاز ندارند ، اگر چه نظارت بر تغییرات آن ها اهمیت زیادی دارد.

– درمان کیست های خوش خیم

در صورتی که کیست ، خوش خیم تشخیص داده شود و سطح CA-125 بیمار طبیعی باشد پزشک ممکن است توصیه های زیر را انجام دهد :
– معاینات بدنی منظم
– انجام تست های تصویربرداری
– پیگیری آزمایشCA-125 برای تشخیص هرگونه تغییر در آن
بیمار در این بین می تواند از داروهای ضد درد استفاده کند .
در صورتی که هر یک از شرایط زیر در کیست خوش خیم وجود داشته باشد ممکن است برای برداشتن آن نیاز به جراحی سیستکتومی باشد. این شرایط عبارتند از:
– رشد کردن کیست یا بزرگ شدن بیش از حد آن
– بیش از حد دردناک بودن یا ایجاد علائم ناخوشایند دیگر
– ترکیدگی کیست یا پیچ خوردن تخمدان
– برطرف نشدن کیست پس از پیگیری‌های مکرر
– قرارگیری بیمار در معرض خطر بالای سرطان تخمدان
در بسیاری از موارد این جراحی می تواند به روش لاپاراسکوپی انجام شود . این روش هنگامی که کیست کوچک بوده و سرطانی به نظر نرسد ممکن است انتخاب خوبی باشد که در طی آن برش های بسیار کوچکی ایجاد می‌شود.

– درمان کیست های بدخیم

اگرچه اکثر کیست های تخمدان خوش خیم هستند ، اما خطر سرطان تخمدان بعد از یائسگی بیشتر است.
بنابراین اگر آزمایش CA-125 بیمار زیاد باشد ،دپزشک ممکن است جراحی را توصیه کند تا پس از برداشتن کیست بتوان آن را از نظر سرطان آزمایش کرد.
اگر بیمار سرطان تخمدان داشته باشد ، درمان سرطان تخمدان ممکن است شامل موارد زیر باشد :
– برداشتن هر دو تخمدان ( افورکتومی)
– برداشتن تخمدان ها ، لوله های رحمی و رحم (برداشتن کامل رحم)
– شیمی درمانی
– پرتو درمانی
– درمان های هدفمند
– مراقبت های حمایتی
منبع