علت و علائم بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی

پروستات غده ای گرد است که بخشی از دستگاه تناسلی مردانه می باشد. وظیفه اصلی پروستات تولید مایع منی است که در پروستات برای باروری مردان ضروری است. این غده مجرای ادرار را در گردن مثانه احاطه کرده است. گردن مثانه ناحیه ای است که مجرای ادرار به مثانه می پیوندد.
مثانه و مجرای ادرار بخشی از دستگاه ادراری تحتانی هستند. پروستات دارای دو یا چند لوب یا بخش است که توسط یک لایه بیرونی بافت محصور شده است و در جلوی راست روده، درست زیر مثانه قرار دارد. مجرای ادرار لوله ای است که ادرار را از مثانه به خارج از بدن می برد. در مردان، مجرای ادرار نیز منی را از طریق آلت تناسلی خارج می‌کند.

چه چیزی باعث بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم می شود؟

علت هیپرپلازی خوش خیم پروستات به خوبی شناخته نشده است. با این حال، عمدتا در مردان مسن رخ می دهد. هیپرپلازی خوش خیم پروستات در مردانی که بیضه های آنها قبل از بلوغ برداشته شده است ایجاد نمی شود. به همین دلیل، برخی از محققان بر این باورند که عوامل مرتبط با افزایش سن و بیضه ها ممکن است باعث هیپرپلازی خوش خیم پروستات شوند.
مردان در طول زندگی خود تستسترون، هورمون مردانه، و مقدار کمی استروژن، هورمون زنانه تولید می کنند. با افزایش سن، میزان تستسترون فعال در خون مردان کاهش می‌یابد که نسبت بیشتری از استروژن را بر جای می‌گذارد. مطالعات علمی نشان داده اند با افزایش سن در مردان نسبت بالاتر استروژن در پروستات فعالیت موادی را افزایش می دهد که باعث رشد سلول های پروستات می شود.
نظریه دیگری بر دی هیدروتستوسترون (DHT)، یک هورمون مردانه که در رشد پروستات نقش دارد، تمرکز دارد. برخی تحقیقات نشان داده اند که حتی با کاهش سطح تستوسترون خون ، مردان مسن به تولید و تجمع سطوح بالای DHT در پروستات ادامه می دهند. این تجمع DHT ممکن است سلول های پروستات را به ادامه رشد تشویق کند. دانشمندان اشاره کرده اند که مردانی که DHT تولید نمی کنند، دچار هیپرپلازی خوش خیم پروستات نمی شوند.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بزرگ شدن پروستات هستند؟

مردانی که عوامل زیر را دارند بیشتر در معرض بزرگ شدن پروستات هستند:
– افراد 40 سال و بالاتر
– دارا بودن سابقه خانوادگی هیپرپلازی خوش خیم پروستات
– دارا بودن شرایط پزشکی مانند چاقی ، بیماری قلبی و دیابت نوع 2
– عدم فعالیت بدنی
– اختلال در نعوظ

علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات چیست؟

علائم دستگاه ادراری تحتانی که حاکی از هیپرپلازی خوش خیم پروستات است ممکن است موارد زیر باشد:
– تکرر ادرار (دفع ادرار هشت بار یا بیشتر در روز)
– فوریت ادرار (ناتوانی در به تاخیر انداختن ادرار)
– مشکل در شروع جریان ادرار
– جریان ادرار ضعیف یا قطع شده
چکه در انتهای ادرار
– شب ادراری ( تکرر ادرار در طول دوره های خواب)
– احتباس ادرار
– بی اختیاری ادرار
– درد بعد از انزال یا در هنگام ادرار
– ادراری که رنگ یا بوی غیر معمول دارد.

علائم بزرگ شدن پروستات اغلب ناشی از موارد زیر است:

– مجرای ادرار مسدود شده
– مثانه ای که به دلیل تلاش برای دفع ادرار از طریق انسداد بیش از حد کار می کند.
اندازه پروستات همیشه شدت انسداد یا علائم را تعیین نمی کند. برخی از مردانی که پروستات آنها به شدت بزرگ شده است، انسداد کمی دارند و علائم کمی دارند،
در حالی که سایر مردانی که پروستات آنها اندکی بزرگ شده است، انسداد بیشتر و علائم بیشتری دارند.
گاهی اوقات مردان ممکن است ندانند که دچار انسداد شده اند تا زمانی که نتوانند ادرار کنند. این وضعیت که احتباس حاد ادرار نامیده می‌شود، می‌تواند ناشی از مصرف داروهای سرماخوردگی یا آلرژی بدون نسخه که حاوی داروهای ضداحتقان هستند، مانند سودوافدرین و اکسی متازولین باشد. یک عارضه جانبی بالقوه این داروها ممکن است مانع از شل شدن گردن مثانه و ترشح ادرار شود. داروهای حاوی آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین می توانند انقباض ماهیچه های مثانه را ضعیف کرده و باعث احتباس ادرار، مشکل در ادرار کردن و ادرار دردناک شوند. هنگامی که مردان دچار انسداد نسبی مجرای ادرار می شوند، احتباس ادرار نیز می تواند در نتیجه مصرف الکل، دمای سرد، یا دوره طولانی عدم تحرک رخ دهد.

نحوه تشخیص بزرگ شدن پروستات

پزشکان هیپرپلازی خوش خیم پروستات را بر اساس موارد زیر تشخیص می‌دهند:

سابقه پزشکی

گرفتن سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی یکی از اولین کارهایی است که یک پزشک ممکن است برای کمک به تشخیص بزرگ شدن پروستات انجام دهد. پزشک ممکن است سوال هایی مانند سوالات زیر را از بیمار بپرسد:
– چه علائمی وجود دارد؟
– چه زمانی علائم شروع شد و هر چند وقت یک بار رخ می دهد؟
– آیا سابقه عفونت ادراری مکرر دارد یا خیر؟
– چه داروهایی مصرف می کند، چه با نسخه و چه بدون نسخه؟
– چه مقدار مایعات معمولا در روز می نوشد؟
– آیا کافئین و الکل مصرف می کند؟
– سوال در مورد سابقه پزشکی، از جمله هرگونه بیماری یا جراحی مهم

معاینه فیزیکی

معاینه فیزیکی ممکن است به تشخیص بزرگ شدن پروستات کمک کند. در طول معاینه فیزیکی، اغلب بدن بیمار بررسی می شود که می تواند شامل بررسی :
– ترشح از مجرای ادرار
– غدد لنفاوی بزرگ یا حساس در کشاله ران
– کیسه بیضه متورم یا حساس
– ضربه زدن به نواحی خاصی از بدن بیمار
– انجام معاینه رکتال دیجیتال

آزمایشات

پزشک ممکن است مردان را به یک اورولوژیست ارجاع دهد (دکتری که در زمینه مشکلات ادراری و سیستم تناسلی مردانه تخصص دارد) اگرچه پزشک اغلب بر اساس علائم و معاینه دیجیتالی رکتوم، بزرگ شدن پروستات را تشخیص می‌دهد، متخصص اورولوژی از آزمایش های پزشکی برای کمک به تشخیص مشکلات دستگاه ادراری تحتانی مربوط به هیپرپلازی خوش خیم پروستات و توصیه به درمان استفاده می کند. آزمایشات پزشکی ممکن است شامل موارد زیر باشند:
– آزمایش ادرار
– آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
– تست های یورودینامیک
– سیستوسکوپی
– سونوگرافی ترانس رکتال
– بیوپسی

هیپرپلازی خوش خیم پروستات چگونه درمان می شود؟

گزینه های درمانی برای بزرگ شدن پروستات ممکن است شامل موارد زیر باشند:
– تغییر سبک زندگی
– داروها
– روش های کم تهاجمی
– عمل جراحي
پزشک ، هیپرپلازی خوش خیم پروستات را بر اساس شدت علائم، میزان تأثیر علائم بر زندگی روزمره مرد و ترجیحات مرد درمان می کند.
مردان ممکن است برای بزرگ شدن خفیف پروستات نیازی به درمان نداشته باشند مگر اینکه علائم آنها آزاردهنده باشد و کیفیت زندگی آنها را تحت تأثیر قرار دهد. در این موارد، به جای درمان، متخصص اورولوژی ممکن است معاینات منظم را توصیه کند. اگر علائم هیپرپلازی خوش خیم پروستات آزاردهنده شود یا خطری برای سلامتی ایجاد کند، متخصص اورولوژی اغلب درمان را توصیه می کند.
منبع